KSART - Kunstvormen

Categorie: Algemeen of niet ingedeeld
Datum & Land: 02/10/2022, NL
Woorden: 16070

Bristol glaze
Een glazuur met een lage baktemperatuur dat meestal zinkoxide bevat

brocatello
Een aantrekkelijk schelpmarmer uit het Spaanse Tortosa, waar het nog steeds wordt gewonnen. De hoofdkleur varieert van roodachtig lila tot geel, afhankelijk van de hoeveelheid slakken die het bevat. De gele kleur wordt bepaald door de weekdieren en het lila door de zeebedding waarin het is verzonken. Broccatello werd veelvuldig gebruikt als oppervlakteversiering in kerken in Rome en Napels

bron
Water dat van nature uit rotsen of uit de grond over het land stroomt, of direct in het oppervlaktewater

brougham
Compacte, laaghangende koetsen met de koetsiersplaats buitenop, met ruimte voor twee of meer passagiers en meestal met een rechte voorkant; kan ook worden gebruikt voor vroege auto's met een carrosserie in de karakteristieke gesloten stijl van rijtuigen en met een open bestuurdersplaats

brandalarmsysteem
Elektrische of mechanische systemen die in een gebouw zijn geïnstalleerd en een bel of luchtstoot ten gehore brengen wanneer er rook of vlammen worden bespeurd. Bepaalde alarmen zijn uitgerust om sproeisystemen in werking te stellen voor extra bescherming

brandbeveiligingsysteem
Beveiligingssystemen die beveiliging bieden voor bouw- en uitgangsvoorzieningen door het gebruik van brandalarmen, brandwaarnemings- en brandblusapparaten om het risico en de uitbreiding van vuur te verkleinen

brandverklikker
Sensoren en onderling verbonden controleapparaten die branden of de effecten ervan ontdekken en alarmsystemen activeren

bristolpapier
Een hoogwaardig wit karton dat met kaolien is overgekalanderd. Het wordt ook gemaakt door vellen van zwaar registerpapier aan elkaar te plakken

bronze blue
Term die wordt gebruikt om te verwijzen naar bepaalde varianten van het pigment Pruisisch blauw met een metaalachtige schittering

brug met gelijke leggers
Te gebruiken voor toestellen die bestaan uit twee lange, parallelle houten leggers die zijn geplaatst op paren staanders waarvan de hoogte en breedte kunnen worden aangepast, die worden gebruikt voor gymnastische oefeningen als springen, balanceren en zwaaien

bracteat
Wordt gebruikt voor hele dunne munten, gewoonlijk van zilver, die alleen aan de omgekeerde zijde zijn gestempeld zodat het ontwerp aan de andere zijde is te zien. In Duitsland en haar naburige staten gebruikt vanaf de 12e tot de 18e eeuw

bracelet
Moderne Amerikaanse term voor de banden die de poot en de voet van een tafel of standaard van elkaar scheiden

Brewsterstoel
Benaming die door verzamelaars wordt gebruikt voor Amerikaanse gedraaide leunstoelen uit de 17e eeuw die zijn gevormd naar een stoel van senator William Brewster van de kolonie van Plymouth. Zulke stoelen hebben sterk gedraaide poten en decoratieve spijlen. In tegenstelling tot Carverstoelen hebben ze naast spijlen onder de zitting ook spijlen in de rug- en onder de armleuning

Brosimum guianense
Zuid-Amerikaanse productieboomsoort. Het hout noemt men 'letterhout', omdat de tekening ervan wel iets weg heeft van letterschrift

breccië
Marmer dat bestaat uit hoekige fragmenten ingesloten in een fijnere matrix of grondmassa. Het meest bekend zijn de Egyptische breccië, vele Numidische marmersoorten en de brecciës van Gragnano en Serravezza in Italië

brandladder
Trappen, meestal van staal, die zijn bevestigd aan de buitenkanten van gebouwen en die een mogelijkheid bieden te ontsnappen in geval van brand. Voor brandveilige trappen binnenin gebouwen wordt 'brandtrappen' gebruikt

brandnetelfamilie
Familie van ongeveer 45 genera kruiden, struiken, kleine bomen en klimplanten die voornamelijk voorkomen in tropische gebieden. De familie is typisch voor de orde Urticales. Veel soorten, met name brandnetels (Urtica) en Australische netelbomen (Laportea), hebben prikkende haren op de stengels en de bladeren. De bladeren verschillen en het sap is gewoonlijk waterig. De kleine groenachtige bloemen vormen vaak trosjes in de bladoksels. Een plant kan zowel mannelijke als vrouwelijke bloemen dragen

brandtrap
Trappen binnen gebouwen die zo zijn gemaakt dat ze relatief goed beschermd zijn tegen de effecten van brand in een gebouw en dus bedoeld zijn als een nooduitgang. Gebruik 'brandladders' voor trappen die zich aan de buitenkanten van gebouwen bevinden en die een mogelijkheid te bieden te ontsnappen in geval van brand

Brassicales
Orde van bloeiende planten met ongeveer veertien families. De soorten uit deze orde produceren glucosinolaatverbindingen (mosterdolie)

breedarmige kruisen
Kruisen met armen die bijna driehoekig zijn, omdat ze zeer smal zijn waar ze samenkomen en steeds wijder worden naar de uiteinden, zodat het geheel lijkt op een vierkant. Er zijn varianten waarbij de uiteinden niet worden afgesneden om een vierkant te vormen, maar waarbij ze een schildvorm of cirkel vullen

broden
In het algemeen te gebruiken voor bereid voedsel dat wordt gemaakt van deeg, dat bestaat uit bloem of meel van verschillende planten, water en andere ingrediënten, met of zonder toevoeging van een rijsmiddel. Specifiek te gebruiken voor broden of gebak van deeg met bloem, die worden bereid door middel van bakken

broeikas
Plantenkassen waarin planten buiten het seizoen worden gekweekt met verwarming, voornamelijk ten behoeve van de markt

broer
Mannelijke bloedverwanten van dezelfde ouders (2e graads)

brogan
Zware schoenen met open zijkanten; vooral grove leren schoenen die tot aan de enkels reiken

bromeliafamilie
Familie van ongeveer 2600 soorten bloeiende planten, de meeste inheems in de tropische gebieden in de Nieuwe Wereld en West-Indië. De meeste hebben vlezige vruchten, maar sommigen produceren droge peulen. In de evolutie vormen bromelia's een van de jongere plantengroepen. De oudste soorten vindt men voornamelijk in het Andesgebergte. In dat gebied zijn ze ook ontstaan

broer en zus
Personen die een gemeenschappelijke ouder of ouders hebben

British gum
Een dextrinesoort die wordt gebruikt als een hechtmiddel voor papier en voor de productie van gouache, aquarelverf en andere verf op waterbasis

brutalisme
Omvat latere werken van Le Corbusier en andere architectuur die door zijn stijl is beïnvloed, gekenmerkt door ruw beton en onverholen functionele kenmerken

brandspiegel
Wordt gebruikt voor holle of bolle spiegels waarmee vuur kan worden gemaakt door zonnestralen te bundelen

breccia di settebassi
Een brecciëmarmer dat grijsachtig violet is met opvallende felrode of goudgele strepen en langwerpige witte, gele of rode fragmenten. Het marmer is afkomstig van het eiland Skyros en is genoemd naar Septimius Bassus, die in de oudheid aan de Via Tusculana in Rome een villa bezat die weelderig was gedecoreerd met deze marmersoort

breche violette marmer
Een ruw brecciëmarmer met scherpe, hoekige rode, roze en witte fragmenten in een matte, roodbruine matrix

Brits marmerpapier
Marmerpapier met een uiterlijk dat op natuurlijk marmer lijkt. De vlekken hebben dezelfde kleur, maar in een lichtere tint

brocatelle marmer
Een matgeel, compact marmer met onregelmatige aderen en matte, terracottarode vlekken. Dit marmer bevat soms ook plekken met wit, kristallijnen calciet. Gevonden in Catalonië in Noord-Spanje en in Siena in Italië

broccatellone
Een brecciëmarmer bestaande uit crèmekleurige kiezelstenen op een lila ondergrond, en met een zweem geel

braadrooster
Apparaten waarop vlees, vis, gevogelte en andere voedingswaren worden gebakken

brandijzer
IJzeren staven met aan het uiteinde een plat vlak waarop in reliëf een embleem of letter is gezet. Worden na het verhitten gebruikt om vee, gereedschap of geproduceerde goederen te merken met onuitwisbaar bewijs van eigendom

brandverzekeringskaart
Kaarten die speciaal zijn gemaakt voor brandverzekeraars en die informatie geven over de manier waarop de gebouwen in een bepaald gebied zijn gebouwd

brevier
Verwijst naar boeken of andere documenten die de psalmen, hymnen, gebeden, lessen en andere voordrachten bevatten die een katholieke of andere christelijke geestelijke nodig heeft om de dagelijkse getijden te bidden. De getijden zijn de gebeden die op vaste uren verspreid over de dag gezegd of gezongen worden. In de 11de eeuw verscheen een verkorte versie van het brevier dat uit één deel bestond, terwijl de teksten van de langere versie in de 7de eeuw tot stand kwamen in de Romeinse rite en in de 10de eeuw in Karolingisch Europa. Brevieren kunnen rijkelijk voorzien zijn van verluchtingen

brievenboek
Boeken met blanco of gelinieerde bladzijden waarop brieven zijn geschreven die verstuurd moeten worden. Ook kopieën van brieven, oorspronkelijk op losse bladen, die meestal in chronologische volgorde zijn samengebonden

broodplank
Planken waarop deeg wordt gekneed, het brood afkoelt en waarop het ook wordt gesneden

Brusselse naaldkant
Verwijst naar een soort naaldkant die vanaf de 15de eeuw in Brussel werd gemaakt. Spaanse en Venetiaanse kant vormden oorspronkelijk de inspiratie. De naaldkant kenmerkt zich door een fijne Brabantse vlasdraad en een eenvoudig opengewerkt fond, meestal zonder spijlen, dat zwaar werd gecordonneerd en waarop ook ander reliëfwerk werd aangebracht in florale of andere motieven

brandkast
Houders voor het veilig opbergen van artikelen. Wordt vooral gebruikt voor doosvormige containers, meestal gemaakt van staal of ijzer, die een of meer mogelijkheden ter beveiliging hebben, die vrijstaand kunnen zijn of ingebouwd in een muur of gewelf en die gebruikt worden om geld en andere kostbaarheden te beschermen tegen brand of diefstal. Gebruik 'provisiekast' voor geventileerde kasten waarin voedsel wordt bewaard. Gebruik 'geldkisten' voor afsluitbare kisten die vaak kleiner zijn en gemakkelijker te dragen

breiwerk
Verwijst naar handwerken of materialen die worden gemaakt door het verbinden van lussen in een lang of doorlopend eind garen of draad met behulp van twee naalden; met verschillende soorten lussen of steken worden patronen of ontwerpen gemaakt. Sommige breiwerkvormen worden gemaakt met ronde naalden of meer dan twee naalden. Lussen in de lengterichting worden ribbels genoemd; lussen overdwars worden #courses genoemd. Breiwerk wordt meestal verwerkt tot kleding, spreien, kleden of andere huishoudelijke artikelen. De term kan ook verwijzen naar gebreide stoffen die met de hand of machinaal zijn gemaakt van onderling verbonden reeksen lussen van een of meer garens, waarbij elke rij in de voorgaande rij haakt

braadspitten
Puntige staven die door vlees en ander voedsel worden gestoken om het te kunnen braden voor of boven een warmtebron. Wordt soms gebruikt als een onderdeel van een roosterspit en andere kooktoestellen en warmtebronnen. Gebruik 'spiesen (kookgereedschap)' voor lang, puntig gerei dat wordt gebruikt voor het vastzetten van kleine stukjes voedsel gedurende het bakken of het onderdompelen

bracteat
Hangers in de vorm van schijfjes van dun, gehamerd goud of zilver met gestempelde versiering gebaseerd op prototypen van Romeinse munten of medaillons, of met inscripties in runen. Hangen aan een rond verbindingstukje en zijn bedoeld om aan een riempje of op een andere manier om de hals te worden gedragen

brad pusher
Speciaal gereedschap voor het vastpakken en aanbrengen van verzinknagels op lastig te bereiken plaatsten

brancard
Te gebruiken voor verschillende vervoermiddelen voor één persoon, die meestal bestaan uit canvas of een dergelijk materiaal dat over een frame is gelegd of gespannen voor het vervoeren van zieken, gewonden of doden. Gebruik 'draagkoetsen' voor rijkelijk versierde vervoermiddelen in de vorm van een doos, vaak met gordijnen, die op palen worden gedragen door mensen of dieren; gebruik 'draagstoelen' wanneer ze de vorm hebben van een draagbare stoel

brandebourg
Tweedelige sluitingen voor een jas, colbert of ander kledingstuk, meestal gemaakt van een draad of koord in de vorm van een lus in een ornamenteel ontwerp aan de ene kant van het kledingstuk dat kan worden vastgemaakt aan een knoop, houtje of iets dergelijks aan de andere kant

brandend hart
Motieven die een hart afbeelden met uitslaande of omringende vlammen. Deze motieven komen voor in westerse en christelijke kunst en symboliseren liefdadigheid, goddelijke liefde of religieuze passie

brander
Diverse apparaten die een buitengewoon hete vlam geven en worden gebruikt voor lassen, snijden, solderen of afbranden van verflagen

brandstofkraan
Instrumenten die worden gebruikt om de gastoevoer naar een brander of lamp te regelen

brandwerend
Constructiemethode die de doorgang van gassen of vlammen voorkomt of vertraagt

brassard
Stoffen mouwbanden, vaak met tressen of kwastjes, die om de bovenarm worden gedragen door bijvoorbeeld militair personeel om een bepaald onderdeel of regiment aan te duiden

breischei
Implements fastened to a belt or waistband, used for supporting the stationary knitting needle while knitting; usually made of wood or ivory and often carved

Bremer blauw
Een synthetisch geproduceerd azuurblauw pigment dat wordt gemaakt van koperhydroxide en kopercarbonaat, als vervanger van natuurlijk azuriet. Het heeft deeltjes die ronder en regelmatiger van grootte zijn dan natuurlijk azuriet. Bremer blauw werd waarschijnlijk voor het eerst geproduceerd in de 18e eeuw en werd in de 19e eeuw gebruikt voor zowel het schilderen met tempera als voor op olie gebaseerde verf voor het interieur van huizen

briefpapier
Papier om brieven op te schrijven, vaak met een briefhoofd of een decoratief ontwerp en vaak geleverd met bijpassende enveloppen

brigantijn
Te gebruiken voor tweemasters die ra's aan de fokkenmast voeren en hoofdzakelijk gaffelzeilen aan de grote mast, al hebben sommige een vierkant topzeil aan de grote mast

brik
Te gebruiken voor tweemasters met het maximum aantal vierkant getuigde masten, waarvan de grote mast ook een bezaanszeil met gaffeltuig, een brikzeil, voert en de grote mast langer is dan de fokkenmast

brink
Wordt gebruikt voor grasrijke, openbaar toegankelijke ruimten in de buitenlucht, dicht bij het centrum van een plaats, die gebruikt worden voor een verscheidenheid aan gemeenschapsfuncties

brises-soleils
Vaste of beweegbare middelen, zoals jaloezieën, die zijn ontworpen om de directe inval van zonnestralen in gebouwen te blokkeren. DAC2

brisé-waaier
Waaiers zonder blad, samengesteld uit platte, overlappende stokjes die breed uitlopen naar de buitenrand, waar ze aan elkaar zijn vastgemaakt met een lint of koord

British warm
Double-breasted overjassen van het soort dat oorspronkelijk werd gedragen door Britse legerofficieren

brochettes
Puntige houten of metalen staven die worden gebruikt voor het bevestigen van vlees in een bepaalde vorm gedurende het koken. Ook soortgelijke maar langere staven die in voedsel worden gestoken en het bijeen houden gedurende het bakken boven een grill of onderdompelen in sauzen, zoals bij fondue. Gebruik 'spitten' voor puntige staven die grote stukken vlees en ander vastvoedsel houden terwijl het wordt gebakken

broeikasgassen
Gassen die bijdragen aan het broeikaseffect, zoals waterdamp, koolstofdioxide (CO2), methaan (CH4), ozon (O3), lachgas (N2O), fluorkoolwaterstoffen (HFK's), gehalogeneerde fluorkoolstoffen (HCFK's) en perfluorkoolstoffen (PFK's)

broekpak
Dameskostuums die bestaan uit een broek en een bijpassend bovenstuk in de vorm van een jasje, tuniek of iets dergelijks; kan een bijpassende blouse of ceintuur hebben

brogan
Kleine Chesapeake Bay-zwaardboten van het bugeye-type van ongeveer 12 m lang, half gedekt, met twee masten en torenzeilen; gebruikt voor de oestervisserij

brompijp
Verwijst naar pijpen die deel uitmaken van andere blaasinstrumenten, niet zijn voorzien van vingergaatjes en worden gebruikt om een enkele noot aan te houden. Als zelfstandig muziekinstrument is het gewoonlijk vervaardigd van eucalyptushout en gemiddeld anderhalve meter hoog, en wordt dan 'didgeridoo' genoemd. Wordt vaak gebruikt bij ceremonies van de Australische inheemse bevolking

broodrasp
Metalen raspen die worden gebruikt voor het maken van broodkruimels

broodtrommel
Luchtdichte of bijna luchtdichte, doosachtige houders van metaal of plastic, om brood en ander gebakken voedsel in te bewaren zodat het vers blijft

broodzak
Tassen met één schouderband, oorspronkelijk gebruikt voor het dragen van soldatenproviand en andere voorraden

brugdefecten
De overbelasting van bruggen in een zodanige mate dat deze niet langer geschikt zijn voor hun vereiste functie

brushe
Trommelstokken, bestaande uit sets metalen draden vastgemaakt aan een handvat, die soms wanneer niet gebruikt ter bescherming in het handvat kunnen worden getrokken

Brussel tapijt
Tapijten die zijn gemaakt met kamgaren van verschillende kleuren dat eerst in een basisweb van sterk linnen draad wordt geplaatst en daarna in lussen wordt getrokken om het patroon te vormen

Brusselse Duchesse-kant
Verwijst naar een Belgische kloskant die is bewerkt met fijne draad in grote corsages. Duchesse-kant wordt gekenmerkt door gekloste bloemenmotieven die soms lijken op 'tape-motieven' en zijn verbonden door strepen. Het werd vanaf 1840 in de 19de eeuw gemaakt in Brussel en Brugge. De meeste voorbeelden worden beschouwd als inferieur aan andere kant die in Brussel werd gemaakt, maar deze kant was goedkoop en een commercieel succes

broederschapslijst
Paneel met de gekalligrafeerde namen van leden van een broederschap. Vaak gepolychromeerd en versierd met beeldhouwwerk. Soms ook 'cataloog' genoemd. Hangt aan de muur van de kerk of van een andere ruimte

braadpan
Egeïsche vaten uit het Bronzen Tijdperk, meestal met een platte, open, bordachtige vorm met inkervingen aan één kant. Het gebruik ervan is niet bekend

brandboor
Boren waarvan de punten worden verhit om gaten in hout te branden, waarna ze door draaien de gaten nog groter maken

brandgranaat
Granaten gevuld met een licht ontvlambare substantie zoals witte fosfor, bedoeld om het doel te doen ontbranden

brandkraan
Aanvoeropeningen om water van hoofdleidingen of aanvoerbuizen af te tappen; gewoonlijk gesitueerd langs straten en gebruikt voor brandbestrijding

brandpriem
Priemen die worden gebruikt om in hout gaten te branden, meestal om het sap van bomen af te tappen

bread raiser
Grote, tinnen, komvormige vaten met een geperforeerde deksel. Worden gebruikt om brooddeeg tijdens het rijzen te beschermen en te bedekken

breviatuur
Afgekorte woorden of verkorte uitdrukkingen die op zichzelf geen woorden vormen, maar staan voor de woorden of uitdrukkingen waar ze een afkorting van zijn. Behalve door letters weg te laten, worden afkortingen vaak gemaakt door verschillende letters te vervangen door een symbool

brievenbusklep
Platen die zijn gemonteerd aan de buitenkant van een deur, met een opening waar post doorheen kan worden gedaan

brievenpersen
Reprografische apparaten, in 1780 uitgevonden door James Watt. Een of meer vellen kopieerpapier werden tegen originele documenten gedrukt, waardoor inkt werd overgebracht. Brievenpersen bestonden in verschillende uitvoeringen, met rollen, bedden en platen, en ook als draagbaar model

brisantgranaten
Granaten speciaal ontworpen om te exploderen in scherven en deze te verspreiden, eerder gebruikt tegen personeel dan tegen gemechaniseerde voertuigen, installaties of gebouwen

British Colonial
Verwijst naar de stijl van kunstzinnige producten uit de Britse koloniën die wordt gekenmerkt door een mengeling van Britse en lokale kenmerken. Meestal wordt 'American Colonial' gebruikt voor werken die zijn geproduceerd in de Britse koloniën in de gebieden welke nu tot de Verenigde Staten behoren

broodrooster
Apparaten die worden gebruikt voor het roosteren van brood en ander voedsel

broodvorm
Vormen, vaak van metaal, voornamelijk bedoeld voor het bakken van brood. Worden gemaakt in uiteenlopende maten en vormen

brandstapel
Stapels brandbaar materiaal voor het verbranden van de doden als een begrafenisrite

broomzilver
Een geel, niet in water oplosbaar poeder (AgBr), dat donkerder wordt bij blootstelling aan licht, het resultaat van een reactie van zilvernitraat en een bromide. Het werd hoofdzakelijk gebruikt bij de vervaardiging van fotografische emulsie vanaf circa 1875-1880

brandweerman
Verwijst naar mensen die door brandweerkorpsen worden ingezet om branden te bestrijden, personen te redden en andere taken in verband met noodhulpverlening uit te voeren

Bradypodidae
Familie waartoe de drievingerige luiaards behoren

Bradypus
Leden van een genus van vier soorten in bomen levende zoogdieren die bekend staan om hun trage bewegingen en die inheems zijn in de laaglanden van de tropische bossen van Zuid- en Midden-Amerika. Ze verschillen van de tweevingerige luiaards doordat ze groter zijn, zich iets sneller voortbewegen en vaak in de vork van een boom zitten in plaats van aan takken te hangen

brand
Wordt gebruikt voor gebeurtenissen waarbij iets geheel of gedeeltelijk door brand wordt verwoest, zowel toevallig als opzettelijk. Gebruik 'verbranden' voor het proces van iets veranderen, verwonden of verwoesten door brand of hitte

brandbijl
Bijlen die voornamelijk in openbare gebouwen worden aangetroffen en waarvan een gedeelte van het blad en soms het handvat rood is geschilderd. Ze zijn bedoeld om te worden gebruikt bij brand

brandblusboten
Vaartuigen die zijn uitgerust met pompen en andere machines om op of vanaf het water vuur te bestrijden

brandblusinstallatie
Wordt gebruikt voor installaties van automatische sproeiers, schuimdistributiesystemen, brandweerslangen en/of draagbare brandblussers die zijn bedoeld voor het doven van vuren

branddeur
Brandwerende deurconstructies, die in staat zijn, bij gesloten toestand, een gespecificeerde mate van bescherming tegen brand te geven

branding
Het promoten bij consumenten van bepaalde goederen of diensten, vaak door middel van de verpakking van de handelswaar of het handelsmerk

brandkogel
Projectielen voor draagbare vuurwapens of mitrailleurs, gevuld met brandbare stof, bedoeld om het doel te doen ontbranden