MijnQuiz - Huiswerk geschiedenis

Categorie: Geschiedenis en volkskunde
Datum & Land: 25/11/2024, Nederland
Woorden: 2097

Protestanten
Verzamelbegrip voor de aanhangers van de Reformatie. Algemener: gelovigen die behoren tot een kerkgenootschap dat ontstaan is uit protest tegen de misstanden in de rooms-katholieke kerk.

Protestantisme
Verzamelnaam voor alle niet-katholieke vormen van het christendom. Kenmerken van protestantse vormen van geloof zijn:,Paus is niet het hoofd van de kerk,Gelovige verantwoord zichzelf aan God (de Kerk, heiligen, aflaten, etc. zijn geen tussenschakel),Gelovige bestudeert zelf de Bijbel.,Alleen de Bijbel is de bron van het geloof

Protestants
behorend tot het deel van het christendom dat in navolging van Luther, Calvijn en anderen hervormers het gezag van de Paus verwerpt.

Protestgeneratie
de generatie die kort na de tweede wereldoorlog in het westen is geboren en die in de jaren zestig in verzet kwam tegen de politieke opvattingen en levensstijl van hun ouders

Provinciale Staten
De door de burgers gekozen volksvertegenwoordiging in de provincie.

Provincie
gebied met een apart bestuur

Provo
protestbeweging van jongeren in de jaren zeventig, die zich op originele wijze verzette tegen te veel machtsuitoefening door de overheid en de consumptiemaatschappij

Provo’s
Goed opgeleide jongeren die in de jaren zestig het gezag uitdaagden en inspraak eisten.

Pruisen
de belangrijkste staat van Duitsland

Ptolemoeus
het weer en sterrenkunde

Publiekprivate organisatie
particulier bedrijf dat ook overheidstaken heeft

Punisch
de Romeinen noemden de Carthagers bij hun Fenicische naam 'Puni'

Puriteinen
Aanhangers van het protestantisme in de meeste pure vorm. Ze volgden de leer van Calvijn en vonden dat je veel moest bidden, hard werken en zuinig leven.

Quaestor
Ambtenaar die belast is met het toezicht op de schatkist en andere financiële zaken.

Quetzlcoatl
Azteekse god van de oostenwind. Doordat de Azteken geloofden dat de Spanjaarden afgezanten waren van deze god, vertrouwden zij de Spanjaarden, wat mede tot hun snelle verovering en vernietiging leidde.

Raad van Beroerten
Door Alva ingestelde rechtbank bedoeld om opstandelingen op te sporen en te berechten. Werd in de volksmond al snel De Bloedraad genoemd.

Raad van de Europese Unie
vergadering van ministers van de EU-lidstaten

Raad van Europa
samenwerkingsorgaan van Europese landen ter bevordering van democratie en mensenrechten, opgericht in 1949.

Raad van ministers
zie raad van Europese unie

Raad van State
gaf advies aan de landvoogd over het hele gebied van de centrale overheid

Raadhuis
gebouw waar stadsbestuurders werken

Rabbijn
joodse godsdienstleraar

Racisme
het op grond van fysieke (vaak uiterlijke) kenmerken indelen van de mensheid in rassen die niet gelijkwaardig zijn aan elkaar

Radicaal
Voorstander van verregaande veranderingen.

Radicalen
Mensen die vonden dat de revolutie nog niet af was; zij begonnen de Terreur, om Frankrijk met geweld te hervormen en alle vijanden uit te schakelen

Raket
projectiel dat zichzelf met hoge snelheid voortbeweegt

Ramadan
9e maand in het islamitische jaar. In deze maand vasten moslims. Van zonsopgang tot zonsondergang om hun gehoorzaamheid aan allah te tonen

Rampjaar
voor arabieren/palestijnen/moslims de naam voor 1948, toen de staat Israël werd gesticht. ook wel gebruikt voor 1920, toen de mandaatregeling van kracht werd en de arabieren geen eigen koninkrijk kregen

Rapport van de Club van Rome
rapport waarin wetenschappers en industriëlen waarschuwen voor de gevolgen van de snelle economische groei voor de toekomst van het milieu en de bevolking

Ras
soort

Raspoetin
Geestelijke die de belangrijkste adviseur van de tsaar en tsarina werd.

Rassenleer
de opvatting dat er onderscheid gemaakt kan worden in hogere en lagere rassen

Ratio
De menselijke rede, het verstand.

Rationalisme
Filosofische stroming die ervan uitgaat dat het gebruik van het verstand (ratio) de bron is van kennis (en niet geloof, de Bijbel of tradities).

Rationeel
redekijk, door middel van het verstand (behoren te)

Rationeel denken
Logisch denken.

Reactionairen
groep edelen en geestelijken die vonden dat de hervormingen te ver gingen.

Realisme
stroming in de kunst om ze levensecht mogelijk af te beelden

Rebel
opstandeling.

Recente
van de laatste tijd

Recessie
achteruitgang van de economie

Recht
(1) wetssysteem; (2) iets wat je mag

Recht van amendement
recht van tweede kamer om wetsvoorstellen in te wijzigen

Recht van initiatief
recht van de tweede kamer om wetsvoorstellen in te dienen

Rechtbank
(1) een of meer rechters die beslissen over wetsovertredingen en straffen; (2) het gebouw waar dit gebeurt

Rechtbank van inquisitie
rechtbank van de katholieke kerk die tijdens de reformatie ketters vervolgde

Rechtbanken van inquisitie
rechtbanken (ingesteld door de paus) om ketters op te sporen en te berechten

Rechten
wat personen of groepen mogen doen

Rechten van de mens
bevoegdheid om recht te spreken

Rechten van de mens en de burger
Rechten die iedere inwoner van een land heeft.

Rechter
persoon die bij de rechtbank beslist over wetsovertredingen en straffen

Rechterlijke macht
instelling die bepaalt of mensen en organisaties zich aan de wet houden

Rechts
(in de politiek) behoudend, benadrukt het belang van economische vrijheid

Rechtspraak
het rechtspreken, beslissen hoe wetten worden toegepast.

Reconquista
christelijke herovering van Spanje en Portugal op de islam

Reconstructie
Het streven van de federale regering in de jaren 1865-1877 om de burgerrechten van de zwarten in de zuidelijke deelstaten te beschermen.

Red Scare
Uitbraak van angst voor het communisme in de jaren 1919-1920.

Rede
Zie: ratio.

Redeneren
een logisch verband leggen tussen jouw bewezen waarneming en jouw theorie.

Referendum
De mogelijkheid voor burgers om buiten de verkiezingen om voor of tegen een wetsvoorstel te stemmen.

Reformatie
Ook Hervorming genoemd. Beweging die streefde naar hervorming van de rooms-katholieke kerk en die uiteindelijk leidde tot een scheuring van die kerk. Bekende reformatoren zijn Luther en Calvijn.

Regent
De bestuurders van de steden in de Republiek. De regenten vormden een gesloten groep, waardoor er in de Republiek sprake was van een oligarchie.

Regenten
hoge bestuurders in Nederlandse steden, gewesten en op het platteland, die de bovenlaag van de maatschappij vormden.

Regeren
besturen van een gebied

Regering
bestuur van een land dat zich vooral bezig houdt met het uitvoeren van besluiten. De regering bestaat uit de ministers. De leider in de praktijk is de minister-president (premier). Officieel is de koning(in) het hoofd van de regering. De regering is in het bestuur de uitvoerende macht.

Regeringsleider
aanvoerder van de regering (in Nederland tot 1848 de koning, daarna de minister-president of premier)

Regeringsvorm
organisatie van het bestuur in een stad

Regime
regering (vaak ondemocratisch)

Reliëf
beeldhouwwerk dat gedeeltelijk vastzit op een vlakke ondergrond

Religie
geloof, godsdienst

Religieuze tolerantie
verdraagzaamheid tegenover andere geloven.

Religievrede
zowel katholicisme en calvinisme moest worden toegestaan in dorpen waar meer dan 100 gezinnen dat wouden.

Renaissance
wedergeboorte. Vernieuwing van de kunst en levensstijl in Europa die werd geïnspireerd door de klassieke oudheid. Het individu werden sterker benadrukt dan in de middeleeuwen

Rentmeester
persoon die voor de eigenaar een landgoed beheert

Repatrianten
mensen die terug verhuizen naar hun land van herkomst, in het bijzonder gebruikt voor Indische Nederlanders

Representatief
Dit wordt gezegd van mensen of dingen die een goed beeld geven van de groep waar ze bij horen.

Representatieve democratie
vorm van democratie waarbij de burgers afgevaardigden kiezen die namens hen zitting nemen in een volksvergadering en daar wetgevende macht vormen

Republiek
in tegenstelling tot de monarchie wordt in een republiek de macht meestal gedeeld en zijn er verkiezingen waarin telkens nieuwe leiders gekozen worden. Het leiderschap in een republiek is dus niet erfelijk. Tegenwoordig heeft een monarchie meestal een koning(in) en een republiek een president.

Republiek der zeven verenigde Nederlanden
een statenbond van zeven gewesten, waarin de Staten-Generaal het buitenlandse beleid en de verdediging bepaalden. de gewestelijke staten beslisten over belastingen, godsdienst en rechtspraak. de republiek had geen staatshoofd.

Republiek van weimar
de Duitse republiek die ontstond na de ineenstorting van het keizerrijk en die was gebaseerd op de grondbeginselen van de parlementaire democratie; de republiek is vernoemd naar de Duitse stad weimar, omdat hier de grondwet van de nieuwe staat werd aangenomen

Republikeinen
Republikeinse Partij; is naast de Democratische Partij één van de twee grote Amerikaanse partijen die strijdt om de meerderheid in het federale Congres (Senaat en Huis van Afgevaardigden) in de Verenigde Staten en om het recht om de president te mogen leveren.

Republikeinse Partij
Een van de twee grote politieke partijen in het Amerikaanse tweepartijenstelsel.

Requesens
volgd alva op als landvoogd in de nederlanden

Reservaat
Een van de omgeving afgesloten leefgebied waar de indianen terechtkwamen.

Respecteren
eerbied en waardereing hebben

Restauratie
herstel van maatschappelijke en politieke verhoudingen van vóór de franse revolutie

Revisionisme
herzienning van de leer van Marx door gebruik te maken van de democratie om het socialisme in te voeren.

Revolutie
Grote verandering in korte tijd, voor iedereen merkbaar

Rex
Koning, politieke en religieuze leider.

Richard Arkwright
uitvinder van de spinmachine die wordt aangedreven door een waterrad

Ridder
helpt de koning bij besturen van het land, betaald belastingen helpt in oorlog

Ridderlijk
edelmoedig

Ridderlijkheid
edelmoedigheid

Ridderorde
vereniging van ridders

Rijksarbeidsdienst
regeling in het derde rijk waarin stond dat alle 18-jarige in Duitsland een jaar arbeidsdienst moesten vervullen

Rijkscommissaris
hoogste vertegenwoordiger van het Duitse gezag tijdens de bezetting van Nederland

Rijkscultuurkamer
organisatie in het derde rijk waarvan iedereen die werkzaam was bij kunst of media lid moest zijn

Rijksdag
vergadering van alle vorsten van het Heilig Roomse Rijk.

Rijkskanselier
de Duitse minister-president

Rijkskanselier duitsland
tot aan de BRD de aanduiding voor minister-president in Duitsland