MijnQuiz - Huiswerk geschiedenis

Categorie: Geschiedenis en volkskunde
Datum & Land: 25/11/2024, Nederland
Woorden: 2097

Passief kiesrecht
het recht om je verkiesbaar te stellen

Pastoor
lage rooms - katholieke geestelijke die de leiding heeft over een groep gelovige

Pater familias
(mv. Patres) Familiehoofd, lid van de senaat.

Paternalisme
zorgen als een vader. 'Pater' betekent 'vader' in het Latijn

Patriciër
lid van de regerende klasse in de vroege Romeinse republiek

Patriciërs
De families die afstamden van de oudste families uit de koningstijd. (je werd als patriciër geboren. In de begintijd van de republiek waren alle bestuurders patriciërs).

Patriottenbeweging
Politieke stroming in de Republiek die op basis van verlichtingsdenkbeelden democratisering van het bestuur wilde.

Patronaat
Gebruik waarbij de clientes en patres elkaar wederdiensten aanbieden, met vriendschap en trouw als voorwaarde.

Patronage
het verschijnsel dat een machtige man (de patroon) burgers van lage afkomst (zijn cliënten) beschermt in ruil voor politieke steun

Patronus
Beschermer van burgers zonder familia.

Pauper
iemand die in armoede leeft en geen kans heeft op een beter leven

Paus
titel van leider van rooms-katholieke kerk, de bisschop van Rome

Pax Romana
een lange periode van rust en vrede in het Romeinse Rijk in de 1e en 2e eeuw (letterlijk: Romeinse vrede)

Pearl Harbor
Amerikaanse marinehaven op Hawaïi die doelwit was van een Japanse verrassingsaanval.

Peasants
boeren die in eerste instantie zelfverzorgend zijn. ze verbouwen veel verschillende producten

Pelgrim
gelovige die (verre) reizen ondernam om de heilige plaatsen van zijn geloof te bezoeken. Voor christenen bijvoorbeeld de plaatsen in Palestina waar Jezus heeft geleefd. Voor moslims bijvoorbeeld mekka waar Mohammed is geboren

People's Party
Amerikaanse populistische partij die rond 1890 probeerde het tweepartijenstelsel te doorbreken.

Perceel
Afgebakend stuk grond.

Perforeren
doorboren

Perikles
Leider van Athene in de bloeitijd van deze polis

Periode
Een tijdperk in de geschiedenis (prehistorie, oudheid, middeleeuwen, vroegmoderne tijd, moderne tijd)

Perioden
de verleden tijd wordt ingedeeld in de volgende vijf periodes, prehistorie, oudheid, middeleeuwen, vroegmoderne tijd en de moderne tijd

Perspectief
kunstmatige diepte in een afbeelding op een plat vlak

Pertificatie van gent
bondgenootschap tussen de gewesten holland en zeeland en de niet-opstandige gewesten.

Perziche rijk
rijk dat vaak in oorlog was met een of meerdere griekse stadstaten

Peter de Grote
Absoluut vorst van Rusland in de zeventiende eeuw

Pijnboom
Dennenboom.

Pilaster
vierkante platte zuil op een wand

Pilgrim fathers
Protestanten die in 1620 naar Amerika trokken.

Pioniers
In Noord-Amerika: de eerste blanken die naar het westen trokken.

Piramide
Grafmonument voor Egyptische farao's, Ontwikkeling mastaba trappenpiramide piramide

Piramiden van Gizeh
de 3 grootste en belangrijkste piramiden

Plakkaat
wet

Plakkaten
wetten

Planeconomie
Een economie waarin alles door de staat wordt bepaald en niet door de marktwerking (vraag en aanbod). De staat legt van tevoren de productie en consumptie vast en bepaalt daarmee de economische groei.

Plantage
Grootschalig landbouwbedrijf gericht op het produceren van één product.

Plantagekolonie
overzees gebiedsdeel van een europees land dat wordt overheerst met als doel zo veel mogelijk geld te verdienen door op grote landbouwbedrijven slaven exportgewassen te laten verbouwen

Plantages
grote stukken landbouwgrond waar meestal één product verbouwd wordt, bijvoorbeeld koffie of katoen.

Planters
Eigenaar van een plantage.

Plato
belangerijke griekse filosoof die rond 400 v. Chr. in Athene leefde

Plebejer
Wie hoort tot de plebs, de klasse van vrije burgers die geen patriciërs zijn.

Plebejers
alle burgers die geen patriciër waren. In de vierde eeuw v Chr. konden plebejers ook consul worden. Vanaf 287 v Chr, hadden ze dezelfde rechten als patriciërs

Plebisciet
Besluit van de volksvergadering dat geldt voor iedereen.

Plebs
Romeinse gewone volk

Plicht
iets wat je moet doen

PLO
palestinian liberation organization. overkoepelnd orgaan van Palestijnse strijdgroepen tegen israël, in 1964 gevormd op initatief van de Arabische liga. el-fatah was de belangrijkste groepering

Pluriforme of multiculturele samenleving
Een samenleving waarin mensen met verschillende culten vertegenwoordigd zijn en met elkaar samenleven.

Pluriforme samenleving
Samenleving van groepen mensen van verschillende afkomst en culturen.

Pluto
Heerser over de onderwereld

Pogroms
lett.: plundering, sloop. doelgerichte aanvallen op joden en hun bezittingen .

Pogrom
gewelddadige uitbarsting van jodenhaat

Poitiek
Alles wat te maken heeft me het besturen van een land

Polarisatie
de tegenstellingen tussen de verschillende politieke partijen en ideologieën aanscherpen

Poldermodel
Nieuwe betrekkingen tussen werkgevers en werknemers waarbij door veel onderhandelen gepoogd wordt overeenstemming en te bereiken

Polis
Stadstaat. Politieke organisatievorm in Griekenland. Het land kent niet één bestuur, maar is opgedeeld in vrije stadstaten.

Politie
onderdeel van de overheid dat zorgt voor orde in een staat

Politiek
alles wat te maken heeft met het bestuur van de staat. Het woord is afgeleid van polis, het Grieks voor stadstaat. Veel Griekse politieke begrippen worden nog steeds gebruikt, zoals monarchie, anarchie, democratie en aristocratie.

Politiek liberalisme
Het liberalisme stelt de vrijheid van het individu voorop.De overheid bemoeit zich zo min mogelijk met het leven van de burger.De overheid grijpt alleen in als het mis dreigt te gaan in de samenleving en/of de economie (nachtwakersstaat)De overheid moet er voor zorgen dat iedere burger de kans krijgt om zich op eigen kracht te ontwikkelen. Onderwijs is daarom een belangrijke taak.

Politieke partij
Een vereniging van mensen met dezelfde opvattingen, die zoveel mogelijk stemmen wil krijgen om invloed op het bestuur uit te oefenen.

Politieke partijen
een organisatie die zo veel mogelijk zetels in het parlement wil hebben om daar te strijden voor het verwezelijken van haar idealen

Politieke stroming
beweging die wil deelnemen aan het staatsbestuur met bepaalde opvattingen over de inrichting van de staat en de maatschappij

Politieke stromingen
Groepen mensen met ongeveer dezelfde opvatting over hoe het land bestuurd zou moeten worden.

Politiek-maatschappelijke stroming
beweging van mensen die vanuit gezamenlijke opvattingen het overheidsbestuur en de samenleving willen beïnvloeden

Politionele actie
Nederlandse militaire operatie tegen Indonesië.

Politionele acties
Gewelddadige operaties die door het Nederlandse leger werden uitgevoerd om de situatie in Indonesië onder controle te krijgen.

Pontius Pilatus
Romeinse gouverneur die Jezus liet terechtstellen

Populares
politici die in de late republiek hun doelen wilde bereiken via de volksvergadering (Geen politieke partij)

Populisme
stroming die politieke ideeen baseert op de bij gewone mensen levende onvrede, meestal over de afstand van burger tot politiek

Populisten
Politieke stromingen die zeggen de stem van het gewone volk te vertegenwoordigen tegenover de heersende elite.

Populus
(= het volk) Alle burgers of stemrechtigde inwoners.

Poseidon
broer van Zeus, god van de zeeeen

Praagse Lente
benaming voor de poging van de partijleiding van Tsjecho-Slowakije om in het voorjaar van 1968 een eigen politieke koers te varen

Praetor
Hoge magistraat een rechter die de consuls bijstaat in het bestuur.

Pre-agrarische samenleving
samenleving waarin men nog niet leefde van de landbouw, maar van jagen en verzamelen

Predestinatie
‘Voorbeschikking’. Het centrale punt uit het calvinisme: God heeft voor de geboorte van een persoon bepaald of deze persoon in de hemel zal komen of niet.

Preek
godsdienstige les

Prehistorie
eerste periode in de geschiedenis, die duurde tot de uitvinding van het schrift omstreeks 3000 v.C. (ook: tijd van jagers en boeren)

Premier
(minister-president) leider van de regering

President
Een gekozen staatshoofd. De president heeft in de VS uitvoerende macht.

Priester
Iemand die de leiding heeft bij godsdienstige plechtigheden.Of Een rooms-katholieke geestelijke die de kerkdienst leidt.

Primaat
oppergezag

Primaire bron
Bron uit de tijd zelf, die gemaakt is door iemand die bij de gebeurtenis aanwezig was

Primaries
Bijeenkomsten waarop politieke partijen hun kandidaten kiezen.

Principe
grondbeginsel

Prins Maurits van Oranje
Stadhouder van Holland en Zeeland. Zoon van Willem van Oranje

Prinsgezinden
Aanhangers van de stadhouder (zoals Maurits en later Willem III) die streefden naar een Nederland bestuurd door een lid van de familie Van Oranje.

Prinsjesdag
De derde dinsdag in september. Op deze dag maakt de regering de plannen voor het komende jaar bekend

Privileges
Officieel toegestane rechten en voorrechten (van steden of edelen) die afwijken van de normaal en voor iedereen geldende regels.

Processie
godsdienstige optocht

Proclamatie
het uitroepen, bijvoorbeeld van de onafhankelijkheid

Productiefactoren
Zaken die de productie mogelijk maken: grond, arbeid, kapitaal. Ook productiemiddelen genoemd.

Productiemiddelen
dingen die de productie mogelijk maken, zoals fabrieken en machines

Profeet
Iemand die boodschappen van God doorgeeft. Voor de moslims is Mohammed de profeet van Allah.

Progressive Movement
Hervormingsbeweging die door overheidsingrijpen sociale problemen en andere misstanden wilde bestrijden.

Proletariaat
klasse van arbeiders die nauwelijks genoeg hadden om van te leven.

Proletariër
Romeinse burger die te arm was om voor zichzelf te zorgen en daarom afhankelijk was van de steun van nobiles

Proletariërs
Volgens Marx de leden van de niet-bezittende klasse, de arbeiders.

Propaganda
politieke reclame om mensen te overtuigen van en te laten gehoorzamen aan de ideeën van een staat of een politieke partij

Protectoraat
land dat in naam onafhankelijk is, maar in feite wordt bestuurd door een ander land

Protestant
aanhanger van de hervorming, behorend tot het protestantisme