MijnQuiz - Huiswerk geschiedenis

Categorie: Geschiedenis en volkskunde
Datum & Land: 25/11/2024, Nederland
Woorden: 2097

Supermacht
Een land dat zo veel macht heeft dat het in staat is om de loop van de (wereld)geschiedenis beslissend te beïnvloeden.

Suprematie
oppergezag

Sykes-picotovereenkomst
geheime afspraak in 1916 tussen Groot-Brittannië en Frankrijk om na woI de Arabische gebieden van het Ottomaanse rijk onderling te verdelen.

Syrische nationale raad
coalitie van Syrische oppositiegroepen die in 2011 in opstand kwamen tegen het regime van Assad. zij beheerde het FSA (free syrian army)

Taakverdeling
manier waarop de werkzaamheden zijn verdeelt, bijvoorbeeld tussen mannen en vrouwen of tussen verschillende groepen mensen

Tabula Rasa
Theorie van John Locke: de mens is bij zijn geboorte een onbeschreven blad. Het karakter wordt daarom gevormd door de ervaringen van het leven. De juiste ervaringen en kennis zullen leiden tot een verlicht denkende en handelende mens.

Tachtigjarige Oorlog
Periode tussen 1568 en 1648 waarin de legers van de opstandelingen en de Spanjaarden met elkaar de strijd aangingen.

Taliban
islamitsiche guerrillabeweging in afghanistan en pakistan. had in afghanistan de macht van 1996-2001 en oefende een uiterst streng-islamitsch bewind uit

Tartaros
Plaats in de onderwereld vol kwellingen

Techniek
kennis en vaardigheden die nodig zijn om dingen te maken en te laten werken

Technologische voorsprong
het verschijnsel dat westerse volken betere wapens, voertuigen, communicatiemiddelen en dergelijke hadden dan de rest van de wereld

Telegraaf
instrument waarmee berichten werden overgebracht met elektrische signalen via koperdraad

Televisiedemocratie
democratie waarin de televisie een overheersende rol speelt

Tempel
Gebouw waar een god wordt vereerd

Tenach
het heilige boek van de joden

Terra nullis
niemandsland dat door europse kolonisten ingenomen mocht worden

Terreur
Periode in de Franse Revolutie (1793-1794) waarin een kleine groep revolutionaire burgers alle macht hadden en de Fransen onder de duim hield door ze angst aan te jagen

Territoriale integriteit
Onschendbaarheid van het grondgebied van een staat.

Terrorisme
gewelddaden plegen om politieke doelen te bereiken

Theocratie
land waarin de geestelijke de hoogste macht hebben

Theodosius
Romeins keizer die het christendom tot staatsgodsdienst maakte (389)

Theorie
Geheel van ideeën, stellingen of principes die de basis vormen van een wetenschap, kunst of techniek.

Theory of evolution
theory written by Charles Darwin to explain the way species chance

Thermen
Romeins badhuis

Thomas Jefferson
had de onafhankelijksheidverklaring gemaakt, hij was een veelzijdige man die grootgrondbezitter, boer, architect, politicus, rechtsgeleerde en filosoof was

Thorbecke
Leider van de liberalen. Hij maakt in 1848 een nieuwe grondwet, de basis van onze moderne grondwet.

Thot
Egyptische god van de schrijfkunst (met ibiskop)

Thuisfront
Het thuisfront is er ter ondersteuning van strijdkrachten tijdens een oorlog. Daartoe behoren de oorlogs- en voedselproductie tijdens een totale oorlog, de oorlogspolitiek, de publieke opinie, de emotionele steun aan de oorlogsdoelen en de strijdkrachten zelf.

Tien Geboden
Tien leefregels die Jahweh aan Mozes heeft gegeven. Het zijn de basisregels voor joden en christenen

Tiende Penning
Een belasting ingevoerd door Alva, waardoor permanent een tiende van de verkoop van roerende goederen als belasting moest worden betaald.

Tijdzone
gebied met dezelfde tijd

Tiran
alleenheerser die met geweld de macht heeft gegrepen (tegenwoordig: wrede onderdrukker)

Tirannie
Grieks voor regering door een tiran. Bij de Grieken was dat iemand die zich op onwettige wijze van de regering meester had gemaakt. Veel tirannen waren aanvankelijk populair en voerden belangrijke hervormingen door. Later kreeg het begrip de betekenis van een heerschappij die zich kenmerkt door geweld, willekeur en wreedheid, zoals de Spaanse 'tirannie' in het Wilhelmus.

Tol
Geld of goederen die reizigers in ruil voor bescherming aan de kasteelheer moeten betalen.

Tolerant
Respecteren van andere personen, een andere cultuur of een ander geloof

Tolerantie
Verdraagzaamheid, in het bijzonder ten aanzien van de godsdienstige overtuiging van anderen.

Tolerantie-edict
Als je mensen respecteert die een andere manier van leven hebben of een ander geloof, dan ben je tolerant.

Tonkinresolutie
besluit van het amerikaanse congres uit 1964 om de amerikaanse president de bevoegdheid te geven militair in te grijpen in zuidoost-azië zonder voorafgaande parlementaire toestemming; het besluit werd genomen naar aanlieding van een noord-vietnamese aanval op een amerikaans schip in de baai van tonkin

Tools
an object held in one hand to accomplish a tool

Toren van Babel
Tempeltoren voor Marduk, stadsgod van Babel. God zou volgens de Bijbel verschillende talen hebben gecreëerd om miscommunicatie onder de torenbouwers te zaaien, zodat de toren niet tot in de hemel zou reiken.

Totale oorlog
een oorlog waarvan niet alleen soldaten, maar de hele samenleving dagelijks ingrijpende gevolgen ondervinden.

Totalitair
het hele leven van ieder mens willen regelen en controleren

Totalitair of totalitair systeem
Het totale doen en laten wordt bepaald door de staat.

Totalitair regime
een regering die bijna de volledige controle heeft over het dagelijks leven van mensen, zowel op opolitiek en cultureel als op sociaal en economisch terrein

Totalitair systeem
totale doen en laten wordt bepaald door de staat

Totalitaire dictatuur
Een manier van regeren waarbij de staat het leven van de bewoners in een land volledig beheerst en controleert. 

Totalitaire staat
een staat waarin de regering bijna de volledige controle heeft over het dagelijkse leven van mensen, zowel op politiek en cultureel als op sociaal en economisch terrein

Tragedie
toneelstuk met een nootlottige afloop, waardoor de kijker een les krijgt

Trail of tears
Het pad van tranen dat Cherokees in 1838 gedwongen aflegden om van hun eigen grond naar een reservaat in Oklahoma te gaan.

Transcontinentaal
van het ene eind van een werelddeel naar het andere

Transitohandel
doorvoorhandel; de aangevoerde handelswaar werd niet in pakhuizen opgelagen maar werd meteen verder getransporteerd

Transplanteren
overplaatsen

Transportrevolutie
grondige verbetering van vervoermiddelen

Trias Politica
Theorie van Montesquieu: om machtsmisbruik te voorkomen, moet de macht verdeeld worden in drie groepen die elkaar controleren:- Wetgevende macht- Uitvoerende macht- Rechtsprekende machtDe trias politica is in elke hedendaagse parlementaire democratie terug te vinden.

Tribunaal
rechtbank voor bijzondere omstandigheden

Tribuut
soort belasting die ook als eerbetoon diende

Triple alliantie
een verdrag tussen het Duitse keizerrijk, oostenrijk-hongarije en Italië uit 1882. de landen spraken af om elkaar te steunen in het geval van een aanval op een van hen door twee of meer grootmachten

Triple Entente
Het bondgenootschap tussen Groot-Brittannië, Frankrijk en Rusland, gesloten in de 19e eeuw

Trireem
Galei met 170 roeiers in drie rijen boven elkaar.

Triumviraat
driemanschap, drie mannen delen de macht

Troonrede
Toespraak van de koning op Prinsjesdag

Troostmeisje
door Japanners gebruikte naam voor vrouwen die tijdens de Tweede Wereldoorlog gedwongen werden om als prostituee voor hen te werken

Trotski
Eén van de leiders binnen de bolsjewieken, naast Lenin. Werd na de dood van Lenin in 1924 door Stalin buiten spel gezet en verbannen. Werkelijke naam: Lev Bronstein.

Trumandoctrine
Buitenlands beleid van de VS onder president Truman en zijn opvolgers, om vrije volkeren te beschermen tegen onderdrukking door binnenlandse minderheden of door andere landen

Trust
Samenvoeging van bedrijven onder één leiding, met als doel de concurrentie te beperken.

Tsarevitsj
Titel van de Russische troonopvolger

Tsarina
Vrouwelijke variant van tsaar

Tsaar
Titel van de Russische heersers tot de Russische Revolutie. Afgeleid van 'caesar' ; keizer.

Tuchthuis
Gevangenis waar de gevangenen aan het werk werden gezet

Turkificeren
inwoners van Turkije met een niet-Turkse etnische achtergrond gedwongen turks maken

Tussenhandel
handel via tussen personen die elk op nieuw winst willen maken

Twaalfjarig Bestand
Twaalf jaar durende wapenstilstand (1609-1621) tussen Spanje en de Republiek.

Twaalftafelwet
Eerste schriftelijke neerslag van de Romeinse wetten.

Tweede feministische golf
in de jaren zestig en zeventig kwamen feministen op voor een gelijke positie van de vrouw in de Nederlandse samenleving

Tweede intifada
synoniem voor el-aqsa-intifada

Tweede Kamer
Volksvertegenwoordiging van Nederland, door de burgers gekozen. Vormt samen met de Eerste Kamer de Staten-Generaal of het parlement.

Tweede Stadhouderloze Tijdperk
periode van 1702 tot 1747 waarin de Republiek geen stadhouders koos

Tweede Wereldoorlog
(1939-1945) tweede grote oorlog waarin landen van alle continenten waren betrokken

Tweefrontenoorlog
Oorlog die op twee fronten gevoerd wordt. Duitsland vocht zowel in de 1e WO als de 2e WO zowel tegen Engeland en Frankrijk in het westen als tegen Rusland in het oosten. Hierdoor moest het Duitse leger de krachten splitsen.

Tweepartijenstelsel
democratie met twee partijen

Tweeslagstelsel
Manier van akkerbouw, waarbij de gewassen om het jaar worden gewisseld.

Tweestatenoplossing
oplossing van het conflict tussen israël en de palestijnen: twee staten in het mandaatgebied Palestina. israël voor de joden en een ministaatje voor de palestijnen (gazastrook en de westelijke jordaanoever)

Tweezwaardenleer
het idee dat de geestelijke en wereldlijke macht elk hun eigen gebied hebben waarover ze heersen

Uitbestedingssysteem
onderdeel handelskapitalisme. koopman ondernemers kochten grondstoffen in en lieten deze verwerken door ingehuurde ambachtslieden die zelf werktuigen hadden

Uitbouw van de europese……
overheersing met name in de vorm van plantagekolonien en de daarmee verbonden trans atlantische slavenhandel en de opkomst van het abolitionisme

Uitkering
geld dat iemand krijgt, bijvoorbeeld omdat hij werkeloos is

Uitsluiting
tijdelijk of blijvend ontslag voor stakende werknemers.

Uitvoerende macht
deel van het bestuur dat er voor moet zorgen dat de wetten en regels in praktijk worden gebracht

Unie van Atrecht
tegenhanger in het zuiden van de unie van utrecht. dit verbond werkt verder samen met de landsheer en dus met de spaanse koning

Unie van atrecht en utrecht
1579

Unie van Utrecht
Verbond uit 1579 tussen een aantal noordelijke Nederlandse gewesten die in opstand waren gekomen tegen Filips II en die de Spaanse landvoogd Parma niet als hun landsheer wensten te erkennen. Begin van de Nederlandse staat.

Urbanisatie
verstedelijking, het groeien van bestaande steden en het ontstaan van nieuwe steden, hiermee kan ook bedoeld worden de toename van het percentage mensen dat in steden woont

Urbanus II
Paus die in 1095 de oproep doet voor de eerste kruistocht

USSR
Unie van Socialistische Sovjetrepublieken, ook wel afgekort tot Sovjet-Unie(US).

Vakbond
Een vereniging van mensen met een bepaald beroep, die opkomt voor de rechten van werknemers en strijdt voor betere werkomstandigheden.

Vakbonden
organisatie van werknemers om samen hogere lonen en betere arbeidsomstandigheden af te dwingen.

Val van de berlijnse muur
in november 1989 besloot de regering van de DDR vrij verkeer tussen oost- en west-Berlijn toe te staan. dit leidde tot de val van de muur en uiteindelijk tot de ondergang van de communistische regimes in de DDR en andere oost-europese landen

Van Oldenbarnevelt
Bestuurder uit de Gouden Eeuw. Hij werd na een ruzie met stadhouder Maurits onthoofd

Vasco Da Gama
Ontdekkingsreiziger in Portugese dienst die voor het eerst via de oostelijke route Indië bereikte.

Vaste woonplaats
een groep huizen waar mensen blijven wonen, in tegenstelling tot een tijdelijk kamp met tenten of hutjes