AAT-Ned - Nederlandse Art & Architecture Thesaurus

Categorie: Kunst, muziek en cultuur
Datum & Land: 15/02/2007, NL
Woorden: 19911

genezers
Te gebruiken voor beoefenaren van traditionele geneeskunde.
Categorie: Personen > personen in de gezondheidszorg en geneeskunde.

genetica
Biologische wetenschap die zich bezighoudt met erfelijkheidsverschijnselen en de verschillen tussen voorvaderen en afstammelingen.
Categorie: Vakgebieden > biologische wetenschappen.

generaties
Al de individuen van dezelfde trap in een voortplantingsreeks.
Categorie: > .

general records schedules
Archiveringsschema`s voor bepaalde soorten officiële documenten, die door sommige of alle regeringslichamen worden gebruikt.
Categorie: Informatievormen > archiveringsschema`s.

general oblique drawings
Wordt gebruikt voor planimetrische tekeningen waarop een verticaal vlak parallel is aan het projectievlak, en wijkende vlakken worden getekend op een schaal die ergens ligt tussen dezelfde schaal en half de schaal van dat verticale vlak.
Categorie: Beeldmateriaal > elevation oblique drawings.

generaals
Rang in de krijgsmacht van verschillende naties; officieren met de hoogste rang of de op één of twee na hoogste rang, variërend per land of organisatie.
Categorie: Personen > officieren.

geneeskunde
Te gebruiken in algemene zin voor het bestuderen van menselijke ziekten en letsel, inclusief de oorzaak, behandeling en het voorkomen hiervan en met daarbij de diagnose en hoe men met patiënten omgaat.
Categorie: Vakgebieden > medische wetenschappen.

genealogieën
Verslagen van of verhalen over de afkomst van personen, families of andere groepen mensen beginnende bij één of meer gemeenschappelijke voorouders; opsommingen van voorouders en hun afstammelingen in volgorde van nakomelingschap.
Categorie: Informatievormen > geschiedenissen.

genealogische tabellen
Documenten waarin het nageslacht van één of meerdere personen in de vorm van een tabel of diagram wordt weergegeven.
Categorie: Informatievormen > genealogieën.

genealogie (vakgebied)
De studie van familiegeschiedenis en afstamming.
Categorie: Vakgebieden > met geschiedenis verwante vakgebieden.

genealogen
Zij die zijn geschoold in of werkzaam zijn op het gebied van de genealogie.
Categorie: Personen > personen in beroepen met betrekking tot geschiedenis.

gender
Slaginstrumenten in de Javaanse en Balinese gamelan: dunne bronzen staven, opgehangen aan horizontale koorden boven afzonderlijke buisvormige klankbodems.
Categorie: Geluidsmiddelen > metallofonen.

genaaid binden
Het binden van identieke boeken in grote hoeveelheden en in een hoog tempo met behulp van automatische apparatuur; meestal hebben de boeken een hard kaft, en meestal zijn ze voor een uitgever of distributeur bestemd.
Categorie: Procédés en Technieken > boekbinden.

genaaide bindingen
Eenvoudige banden in schapeleer of kalfsleder, zelden van omslagtitel voorzien, besteld in kleine hoeveelheden door boekhandelaren uit de 15e tot 18e eeuw. Te onderscheiden van gelijkvormige `uitgaafbanden` die op grote schaal werden geproduceerd (vaak met machinaal gemaakte boekbanden), in grote hoeveelheden aangebracht bij boeken waarvan werd verwacht dat ze snel en veel zouden verkopen, vanaf het midden van de 18e eeuw.
Categorie: Onderdelen > boekbanden naar productieomstandigheden.

gemmologie
De studie van edelstenen en half-edelstenen.
Categorie: Vakgebieden > petrologie.

gemengde riolen
Riolen die zowel regenwater als afvalwater opvangen.
Categorie: Bouwwerken > riolen naar functie.

gemengde techniek
Wordt gebruikt voor het aanbrengen van olieverfglazuur op een laag temperaverf of voor temperaverfglazuur op een laag olieverf. Gebruik `gemengde media` voor andere combinaties van materialen en technieken.
Categorie: Procédés en Technieken > schildertechnieken naar gebruikt materiaal.

gemengde nieuwbouwprojecten
Wordt gebruikt voor vrij grootschalige nieuwbouwprojecten met verschillende inkomsten genererende activiteiten, met een hoogst intensieve gebruikmaking van grond en gebouwd volgens een duidelijk omlijnd plan.
Categorie: Gebouwde complexen en gebieden > complexen naar ontwikkelingstraject.

gemengde media
Te gebruiken voor elke combinatie van diverse materialen met de verwante technieken voor het maken van één enkel kunstwerk. Wordt in de drukkunst gebruikt wanneer meer dan één techniek wordt gebruikt voor één druk, zoals etsen en graveerwerk. Gebruik `gemengde techniek` voor de verftechniek van het aanbrengen van olieverfvernis op tempera of temperavernis op olieverf. Gebruik ` multimedia werken` voor 20e eeuwse werken die heel verschillende kunstvormen gebruiken, zoals beeldhouwkunst en muziek. Gebruik `intermedia` voor het begrip dat bepaalde 20ste eeuwse werken bekende kunstvormen combineren om een nieuw type in te luiden.
Categorie: Materialen > media (schilder- en tekenmateriaal).

gemeng
Een mengsel van de ongesmolten grondstoffen, bijvoorbeeld zand en glasscherven, in de juiste verhoudingen en klaar om tot glas te worden versmolten.
Categorie: Materialen > glasbereidingsmengsels.

gemengd gebruik
De beschrijving van projecten of gebouwen met een duidelijke mix van verschillende grote functies die inkomsten moeten opleveren.
Categorie: Abstracte Begrippen > gebruik.

gemenebesten
Groepen van soevereine staten en hun gebiedsdelen die zijn verenigd uit eigen wil en verbonden door gemeenschappelijke doelen en belangen. Voor het begrip naties of staten gebruikt men `naties`.
Categorie: Organisaties > verenigingen.

gemeentschapsgronden
Wordt gebruikt voor uitgestrekte stukken land, al dan niet verhard, die gemeenschappelijk bezit zijn.
Categorie: Open ruimten en landschappelijke elementen > open ruimten naar locatie of context.

gemel bottles
Flessen die bestaan uit twee afgevlakte ovalen flessen, die onderaan zijn samengevoegd en twee in tegengestelde richting gebogen halzen hebben.
Categorie: Houders > flessen naar vorm.

gemeenteraden
Belangrijke stedelijke bestuurslichamen die beschikken over wetgevende en uitvoerende macht, zodat ze bijvoorbeeld verordeningen kunnen goedkeuren, belasting kunnen heffen en fondsen kunnen toewijzen.
Categorie: Organisaties > bestuurslichamen.

gemeentelijke universiteiten
Universiteiten die oorspronkelijk geheel door de desbetreffende stad, maar nu ook van rijkswege worden onderhouden.
Categorie: Bouwwerken > universiteiten.

gemeentelijke overheidsdocumenten
Stukken die zijn opgesteld of ontvangen door het bestuurlijke lichaam van lokale rechtspersonen.
Categorie: Informatievormen > overheidsdocumenten naar herkomst.

gemeentelijke gebouwen
Gebouwen voor diensten van gewestelijke en plaatselijke, sinds de negentiende eeuw provinciale en gemeentelijke overheden.
Categorie: Bouwwerken > openbare gebouwen naar locatie of context.

gemeentehuizen
De voornaamste openbare bestuursgebouwen van gemeenten, waar over het algemeen het kantoor van de burgemeester en raadszalen zijn gehuisvest.
Categorie: Bouwwerken > gemeentelijke gebouwen.

gemeentefinanciën
Te gebruiken in algemene zin voor de financiën van een stad, gemeente of dorp.
Categorie: Vakgebieden > financiën.

gemeenschapsontwikkeling
Het oplossen of verbeteren van de sociale of economische problemen van een gemeenschap, voornamelijk onder de organisatie en leiding van de gemeenschap zelf.
Categorie: Functionele activiteiten > ontwikkeling.

gemeenschapskunst
Omvat kunst ondernomen in samenwerking met specifieke bevolkingsgroepen, vaak sociaal achtergesteld, meestal met de bedoeling om juist bij deze bevolkingsgroepen effect te sorteren of respons uit te lokken, zonder referentie naar alom gevestigde maatstaven. Gebruik `openbare kunst` voor kunst bedoeld om openbare gebouwen, enz. op te fleuren en te verrijken.
Categorie: Abstracte Begrippen > kunstgenres.

gemeenschappelijke vertrekken
Kamers in bijvoorbeeld hotels en universiteiten voor informele samenkomst.
Categorie: Onderdelen > sociale en zitruimten.

gemeenschapscentra
Gebouwen en instellingen voor de behartiging van de sociaal-culturele belangen van een dorps- of wijkgemeenschap. VDW.
Categorie: Bouwwerken > sociaal-maatschappelijke gebouwen.

gemechaniseerd geschut
Geschut geplaatst op voertuigen die zichzelf kunnen voortbewegen.
Categorie: Wapens en Munitie > geschut naar vorm.

gemberpotten
Houders om gember in te bewaren, meestal eivormig met afgevlakte schouders, rechtopstaande kraag en koepel- of kapvormig deksel; ook wel van zilver. Traditioneel gebruikt in China.
Categorie: Houders > potten (1).

gember
De wortelstok van een tropische plant die, gedroogd en veelal gekonfijt, als bijgerecht en geneesmiddel dient.
Categorie: Materialen > specerijen.

gematigd klimaat
Het klimaat dat wordt gekenmerkt door variabele, gematigde temperaturen die tussen de pool en tropische klimaten liggen.
Categorie: Abstracte Begrippen > klimaat.

gemarmerd glas
Glas versierd met willekeurige strepen van twee of meer kleuren waardoor het op marmer lijkt.
Categorie: Materialen > glas naar techniek.

gemaskerden
Personen die zijn vermomd met maskers of kostuums, die deelnemen aan rituelen of andere openbare ceremonies. Zij beelden meestal legendarische karakters, stamvaders of geesten uit.
Categorie: Personen > uitvoerend kunstenaars.

gemarmerd aardewerk
Pottenbakkersgoed dat eruit ziet als gekleurd marmer, een effect dat wordt verkregen door klei van verschillende kleuren doorelkaar te werken of door gekleurde glazuren of slip te gebruiken.
Categorie: Objectgenres > aardewerk.

gemanipuleerde foto`s
Foto`s bewerkt door interferentie in de optische of chemische procedures, of die fysiek veranderd zijn, bijvoorbeeld aan elkaar gehecht, gemarkeerd of gescheurd.
Categorie: Beeldmateriaal > foto`s naar verwerking of presentatietechniek.

gem photographs
Kleine ferrotypieën soms gemonteerd in sieraden of in sierpasse-partouts.
Categorie: Beeldmateriaal > foto`s naar vorm: formaat.

geluidssculptuur
Kunstwerken waar geluid deel van uitmaakt, maar die eerder zijn verbonden met beeldende kunst dan met de podiumkunsten.
Categorie: Beeldmateriaal > werken gebaseerd op tijd.

geluidssystemen
Wordt gebruikt voor elektronische of radiogolftransmissie-, zend- of reproductiesystemen voor communicatie die door middel van geluid plaatsvindt.
Categorie: Objectgroepen en systemen > communicatiesystemen.

geluidstransmissie
Te gebruiken voor de beweging van akoestische energie, door een golfbeweging, door een medium.
Categorie: Abstracte Begrippen > akoestische begrippen.

geluidweergavesystemen
Use for the combination of sound recording and transducing devices and associated equipment for picking up sound at one location and time and reproducing it at the same or another location at the same or different time.
Categorie: Objectgroepen en systemen > geluidssystemen.

geluidsleer
Tak van de natuurkunde die zich bezighoudt met geluid en geluidsgolven.
Categorie: Vakgebieden > natuurkunde.

geluidsniveaumeters
Wordt gebruikt voor instrumenten die zijn ontworpen voor het meten van geluidsniveaus en die meestal bestaan uit een microfoon, versterker, outputmeter en een frequentiemeter.
Categorie: Meetinstrumenten > meetinstrumenten voor het meten van geluid.

geluidsemissie
De transmissie van geluidsgolven door een lichaam vanwege een snelle energie-opbouw als reactie op een interne of externe mechanische spanning op het medium.
Categorie: Abstracte Begrippen > akoestische begrippen.

geluidsdragers
Schijven, banden, filamenten of andere media waarop geluid is opgenomen.
Categorie: Informatievormen > informatiedragers naar fysieke vorm.

geluidsbanden
Geluidsopnames op magneetband.
Categorie: Informatievormen > geluidsdragers.

geluidsanalysators
Instrumenten die geluidsenergie meten door geluidsgolven te analyseren bij verschillende frequenties.
Categorie: Meetinstrumenten > meetinstrumenten voor het meten van geluid.

geluiddichte opnamestudio`s
Studio`s die, door ze geluiddicht te maken, akoestisch geschikt zijn om geluid aan films toe te voegen.
Categorie: Onderdelen > geluidsstudio`s.

geluiddempend pleister
Afwerkingspleister dat de weerkaatsing van geluid moet tegengaan en geluid dempt.
Categorie: Materialen > pleister naar functie.

geluid
De mechanische stralingsenergie die wordt overgeseind door golven in de lucht of andere stoffelijke media en de feitelijke oorzaak is van het zintuiglijke horen.
Categorie: Abstracte Begrippen > akoestische begrippen.

geloofsbrieven
Wordt gebruikt als aanduiding voor een bewijs van gezag, status, rechten, recht op privileges, en dergelijke.
Categorie: Informatievormen > soorten documenten naar functie.

geloof
Het volledig of standvastig geloven in het bestaan, de kracht en de goedheid van een opperwezen.
Categorie: Abstracte Begrippen > leerstellige begrippen.

geloften
Wordt gebruikt voor, meestal schriftelijke en ondertekende, plechtige beloften, waarbij men zich verbindt om iets wèl of juist niet te doen, zoals het steunen van of het bijdragen aan een zaak of fonds, of het niet gebruiken van verdovende middelen.
Categorie: Informatievormen > soorten documenten naar functie.

gelimiteerde competities
Ontwerpwedstrijden die zich qua vorm tussen `open` en `besloten` competities bevinden; deelname is alleen mogelijk voor enkelen binnen een vakgebied, bijvoorbeeld alleen voor personen binnen een beperkt geografisch gebied.
Categorie: Gebeurtenissen > competities.

gelijkzijdige spitsbogen
Wordt gebruikt voor spitsbogen waarbij de afstand van de aanzet naar het gepunte centrum gelijk is aan de afstand tussen de voetlijnen.
Categorie: Onderdelen > spitsbogen.

gelijkvloerse kruisingen
Te gebruiken voor de kruising op een zelfde niveau van twee doorgaande wegen, zoals van snelwegen, spoorweglijnen, of voetpaden
Categorie: Onderdelen > vervoerselementen.

geliefden
Verliefde mensen.
Categorie: Personen > personen naar activiteit.

geletterdheid
Het kunnen lezen en schrijven.
Categorie: Abstracte Begrippen > begrippen met betrekking tot cultuur.

geleiglazen
Lage dessertglazen met een rudimentaire stam of helemaal geen stam, bestemd voor gelei of ijs. Vaak met een enkel of dubbel handvat.
Categorie: Houders > dessertcoupes.

geleivormen
Mallen die worden gebruikt voor het vormen van gelei en geleiachtige voedingswaren.
Categorie: Gereedschap en Uitrusting > keukengerei: vormen.

geleidingsvermogen
Het vermogen van een materiaal om elektriciteit, warmte of geluid te geleiden.
Categorie: Kenmerken en Eigenschappen > fysische eigenschappen.

geleiden
Transmissie van energie in de vorm van hitte, geluid of elektriciteit door een geleider.
Categorie: Procédés en Technieken > fysico-chemische procédés.

gelegenheidstafels
Kleine tafels die makkelijk verplaatsbaar zijn.
Categorie: Interieurinrichting > tafels naar vorm.

geleerden
Personen die een gevorderde studie hebben gevolgd, expert op een bepaald gebied zijn, nauwkeurig en vaardig onderzoek doen en opgedane kennis kritisch kunnen analyseren.
Categorie: Personen > personen naar graad of capaciteit.

geleding
Te gebruiken om te verwijzen naar de wijze waarop aangrenzende vormen in architectonische of decoratieve ontwerpen of in kunstwerken zijn samengevoegd of geformeerd; ook de verduidelijking van een architectonisch ontwerp door nadruk te leggen op bepaalde onderdelen in de structuur.
Categorie: Abstracte Begrippen > vorm- en compositiebegrippen.

gelede gezichtsplaten
Gezichtsplaten om de kin en het onderste deel van het gezicht te beschermen, bestaande uit verscheidene harnasplaatjes die scharnieren om schuivende klinknagels die op hun plaats worden gehouden door veerpalletjes of verbindingsboutjes die, wanneer ze los worden gemaakt, de harnasplaatjes open laten vallen. Ze werden veel gebruikt in combinatie met open helmen zonder vizier.
Categorie: Onderdelen > helmonderdelen.

Gelede
Te gebruiken voor maskerades die worden gehouden door het geheime genootschap Gelede van het Yorubavolk in West-Afrika, uitgevoerd door gemaskerde en gekostumeerde dansers die meestal vrouwen uitbeelden met als doel de oudere vrouwen uit de gemeenschap gunstig te stemmen en hen aan te moedigen hun krachten aan te wenden voor het welzijn van de gemeenschap; ze worden gehouden wanneer een lid van de gemeenschap sterft en tijdens het jaarlijkse festival van het genootschap, op de middag na de uitvoering van de Efe maskerade die de hele nacht duurt.
Categorie: Gebeurtenissen > maskerades.

gele verfstof (uit bloem van wouw)
Een felgele natuurlijke verfstof.
Categorie: Materialen > plantaardige verfstof.

geldriemen
Riemen die een verborgen vakje hebben voor geld.
Categorie: > .

geldladen
Laden of dozen die in een groter meubelstuk passen. Veelvuldig aangetroffen in middeleeuwse kisten en soms in 16e en 17e eeuwse kasten.
Categorie: Onderdelen > laden naar functie.

geldkisten
Zeer stevige, afsluitbare dozen of kisten voor het beveiligen van waardevolle bezittingen, zoals geld, juwelen, of documenten.
Categorie: Houders > opslagdozen.

geldbuidels
Zakken voor geld.
Categorie: Houders > houders voor ruilmiddelen.

geld
Alles in algehele circulatie dat door gemeenschappelijke afspraken als ruilmiddel wordt gebruikt voor de betaling van goederen, diensten en de aflossing van schulden. Geld fungeert als een maatstaf van waarde binnen en tussen gemeenschappen en wordt zonder vraag of bevestiging aanvaard.
Categorie: Ruilmiddelen > Ruilmiddelen {TOPTERM}.

gelatine handrollen
Zeer gevoelige handrollen met een gelatine-oppervlak dat zorgt voor een gelijkmatige verspreiding van de inkt.
Categorie: Gereedschap en Uitrusting > specierollen.

gelatine-zilver negatieven
Negatieven met gelatine als bindmiddel, met zilver als het materiaal waaruit het beeld uiteindelijk vervaardigd is; kunnen als drager glas hebben (`gelatineplaatnegatieven`) of film.
Categorie: Beeldmateriaal > negatieven naar procédé.

gelatine-zilver transparanten
Transparanten met gelatine als bindmiddel, met zilver als het materiaal waaruit het beeld uiteindelijk vervaardigd is.
Categorie: Beeldmateriaal > fotografische transparanten naar procédé.

gelatineplaatnegatieven
Negatieven die gelatine als bindmiddel hebben op een drager van glas.
Categorie: Beeldmateriaal > gelatine-zilver negatieven.

gelatine
Een in water oplosbare, smaakloze, kleverige vorm van behandeld collageen, verkregen uit botten, hoeven of huiden, dat wordt gebruikt als dispersie-agens, stijfsel, kleefstof of deklaag voor fotografische films en stabilisator voor levensmiddelen en farmaceutische preparaten.
Categorie: Materialen > bewerkt dierlijk materiaal.

gelamineerde kunststof
Te gebruiken voor een dun vel bestaande uit lagen plastic die bovenop elkaar zijn gelegd; de lagen worden met hars gehecht of geïmpregneerd en onder verhitting samengeperst. Te onderscheiden van `plastic laminaat` dat wordt gebruikt voor met hars geïmpregneerde materialen zoals papier of stof die bij hoge temperaturen en hoge druk worden gemaakt.
Categorie: Materialen > plastic naar productiemethode.

gelamineerd
Wordt gebruikt voor het samenvoegen van twee smalle planken, waarbij beide planken glad zijn geschaafd, met lijm ingesmeerd en net zolang tegen elkaar gewreven tot alle luchtbellen en overtollige lijmresten uit de voeg zijn verdwenen. Klampen is niet nodig en de verbinding is bijzonder stevig.
Categorie: Onderdelen > verbindingen naar vorm.

gelaagde dakbedekking
Onafgebroken dakbedekking van laminaat of stapels verzadigd of gecacheerd vilt, afgewisseld met lagen bitumen en bedekt met mineraal aggregaat of asfaltmateriaal.
Categorie: Materialen > dakbedekking.

gelaagde aarden dammen
Dammen waarbij de opvulling, meestal aarde, rotsen of klei, wordt omsloten door systematisch verdeelde materialen aan de hand van hun kracht en doorlaatbaarheidseigenschappen, meestal opgebouwd rond een ondoordringbare kern.
Categorie: Bouwwerken > aarden dammen.

gelaagd plastic
Te gebruiken voor met hars geïmpregneerde materialen zoals papier of stof, die zijn vervaardigd onder hoge temperaturen en druk. Te onderscheiden van `gelamineerde kunststof` die bestaat uit een dun vel van op elkaar gelegde lagen plastic, gehecht of geïmpregneerd met hars en onder verhitting samengeperst.
Categorie: Materialen > plastic naar productiemethode.

gel
Een halfstijf colloïdaal systeem van een vloeistof in een vaste stof.
Categorie: Materialen > colloïde.

gekuipte verbindingen
Voegen die gemaakt zijn op een gerond oppervlak en lijken op de voegen die worden gemaakt tussen de duigen van een vat.
Categorie: Onderdelen > verbindingen naar vorm.

gekruist bandwerk
Decoratieve rand van verschillende houttypen dwars op de nerf gesneden, doorgaans gebruikt voor afwerking van hoeken en randen van meubilair.
Categorie: Ontwerpelementen > bandwerk.

gekropte gutsen
Korte komvormige gutsen.
Categorie: Gereedschap en Uitrusting > gutsbeitels: houtbewerkingsgereedschap.

gekoppelde zuilen
Wordt gebruikt voor groepen van twee zuilen die dichter bij elkaar zijn geplaatst dan andere op dezelfde lijn, of die op een andere manier visueel een eenheid vormen. Gebruik voor zuilen met wederzijds doordringende schachten de term `gewrongen zuilen`.
Categorie: Onderdelen > zuilen naar locatie of context.

gekostumeerde bals
Bals waarbij de aanwezigen kostuums dragen die afwijken van de huidige, gangbare stijl en vaak fictieve of historische karakters, dieren, bepaalde beroepen of iets dat de drager aanspreekt, uitbeelden.
Categorie: Gebeurtenissen > bals.

gekoppelde ramen
Verschillende ramen die precies naast elkaar zijn gezet, zonder onderbrekende muurruimte, om een horizontale band van vensterindeling te vormen. Komt voor in de Modernistische stijl.
Categorie: Onderdelen > vensters naar vorm.

geknoopte pool
Pool, niet gemaakt door te knopen, maar door aanvullende inslagdraden om de ketting te wikkelen en ze daarna af te knippen, zodat ze boven de grond van het textiel uitsteken.
Categorie: Onderdelen > pool (textielonderdeel).

geknoopte tapijten
Tapijten waarin toefjes draden zijn geknoopt of bevestigd aan een grondweefsel om zo een opgehoogd, dik oppervlak te vormen.
Categorie: Interieurinrichting > tapijten naar techniek.

geklede jassen
Heren- en jongensjassen met een nauwsluitend bovenstuk en een tamelijk wijde, knielange rok.
Categorie: Kleding > jassen.

geklede overhemden
Heren of jongenshemden met een knoopsluiting van voren en lange mouwen met cilinder- of dubbele manchetten en een zachte of stijve boord. Als ze formeel of semiformeel worden gedragen hebben ze meestal een stijve of geplooide voorkant die wordt vastgemaakt met boordknopen.
Categorie: Kleding > overhemden.