Wijn Encyclopedie On-Line

Categorie: Landbouw, voedsel en voedselverwerking > Wijn
Datum & Land: 15/02/2007, NL offline
Woorden: 1886

Vacqueyras
Frankrijk - Côte du Rhône - Vaucluse - Vacqueyras Dorp met 1077 inwoners in het Departement Vaucluse. Vacqueyras produceert één van de drie grand crus van de Côtes du Rhône de Vaucluse. De wijngaarden liggen aan de voet van de Montmirail. De wijnen van de Vacqueyras zijn al sinds lange tijd bekend maar worden pas sinds 1990 als appellation d`origine contrôlée (AOC) Côtes du Rhône herkend. Naast wijn is Vaqcueyras ook bekend om zijn troubadours die vroeger vaak optredens verzorgden in Orange.

Vaucluse
Frankrijk - Côte du Rhône - Vaucluse Frans Departement in de Provence, 500.000 inwoners en 3450 km2 groot. Wordt ook wel het hart van de Provence genoemd. De grenzen van de Vaucluse worden in het westen bepaald door de Rhône vallei die zorgdraagt voor irrigatie van het land met fruitkwekerijen en wijngaarden. Het noorden van het departement hebben een ietwat aparte geschiedenis. Vier dorpen wre hemmed in inside the `departement` of the Drome en worden sindsdien de enclave van de Paus genoemd. Ze liggen net boven Vaison la Romaine in de rotsachtige Haut Vaucluse. De oostgrens wordt gevormd door de Alpen en de Mount Ventoux. In het zuiden vindt u de Luberon tussen Cavaillon en Pertuis die de Durance Rivier volgt. Hier treffen we prachtige dorpjes aan hoog in de bergen van de Luberon.

Vernaccia de San Gimignano
Italië - Toscane - San Gimignano - Vernaccia de San Gimignano In 1487 bestelde Ludovico il Moro van Milaan 200 ‘fiaschi’ van de Vernaccia di San Gimignano, ter gelegenheid van het huwelijk van zijn neef Gian Galleazzo. Samen met de Chianti behoort de Vernaccia di San Gimignano tot één van de bekendste wijnen van Italië. De hoge ligging van de wijngaarden en de kalkrijke bodem zijn karakteristiek voor het gebied rond het Middeleeuwse dorpje San Gimignano, ten noordwesten van Siena. Met haar geslachtstorens (nog 15 van de 72 van vroeger staan overeind) een geliefde bestemming voor toeristen. Sinds de 13e eeuw worden hier Vernacciadruiven gecultiveerd. Hoewel druiven met vergelijkbare namen bestaan, wordt aangenomen dat geen enkele druif verwant is aan deze vernaccia en er dus sprake is van een autochtone specialiteit. Gemaakt van minimaal 90% Vernaccia di San Gimignano en eventueel aangevuld met andere witte variëteiten. De Vernaccia de San Gimignano verkreeg in 1966 als eerste Italiaanse kwaliteitswijn de DOC status. Sinds de deze toekenning gaat het de Vernaccia di San Gimignano voor de wind. De productie werd aanzienlijk verhoogd om tegemoet te kunnen komen aan de vraag in binnen- en buitenland. Dat er voor deze wijn vandaag de dag nog steeds flinke prijzen worden betaald ligt niet in het bijzonder aan de druivensoort de Vernaccia, die betere wijnen dan zijn buurtgenoten zou voortbrengen, maar eerder aan de gevoerde marketing. Uiteraard speelt het pittoreske dorpje San Gimignano met zijn middeleeuwse ‘wolkenkrabbers’ hierbij een belangrijke rol.

Vermentino
Witte druiven variëteit Wordt onder andere verbouwd in: Ligurië De druif is minder veeleisend dan de pigato. Toch ook ruikt hij naar mediterrane kruiden. In zijn smaak herken je naast zachte citroentonen ook een aangename kruidigheid.

Verdejo
Witte druif afkomstig uit de Rueda in Spanje. Uit de Verdojo ontstaan wijnen met een goede zuurheid, een hoog glycerinegehalte en terughoudende citrusaroma`s. De sterkte van deze wijnen ligt niet in hun fruitigheid, maar in hun mineraal accenten, hun lichte vleugjes anijs en een zeer typische, zacht-kruidige bittere noot in de afdronk. Deze zeer ongewone reuk- en smaak compositie verleent de wijnen van de druif verdejo een geheel eigen karakter. In de Castilliaanse DO Rueda is hij de belangrijkste soort.

Venu
bamboe fluit met 8 vingergaten uit Zuid-India 

Veneto
Italië - Veneto Rode en witte wijnen uit het noordoosten van Italië. De wijnen zijn charmant en van constante kwaliteit. Echt groot zijn ze vaak niet. Het district ligt rond Venetië en Verona en produceert ongeveer 8,5 miljoen hl. wijn per jaar. In Italië komt Veneto op de derde plaats. De Soava is een droge witte wijn die vrij zacht is. Valpolicella, Valpantena en Bardolino voeren aardige variaties uit op een thema waarvan de drie hoofdnoten droog, rood en licht zijn. Een ferme smaak en een zekere hardheid, de eigenschappen - gebreken van de Italiaanse wijnen, schijnen die van Veneto gespaard te zijn gebleven.

Veena
getokkelde luit uit het zuiden van India. Zowel de klankkast als de hals van de veena  zijn vervaardigd uit jackwoodhout en gewoonlijk rijkelijk versierd met been of ivoor. Het instrument heeft 4 melodiesnaren die over 24 vaste fretten lopen en heeft een bereik van twee oktaven. Daarnaast heeft de veena nog 3 snaren voor de ritmische begeleiding en-of voor de drone. Aan de hals van het instrument bevindt zich nog een tweede holle houten klankversterker (net zoals bij een sitar soms het geval is) die ook als steun dienst doet. Bij het bespelen van de veena zit de bespeler in kleermakerszit op de grond met het instrument voor hem, waarbij de extra klankversterker op de linker dij rust. De veena wordt met een speciaal gevlochten vingerplectrum (mizrab) bespeeld en neemt een zeer belangrijke plaats in in de Zuid-Indiase klassieke muziek. Zie ook vina

Vespolina
blauwe druiven variëteit Synoniemen: : Vespolino, Ughetta (Oltrepo Pavese) Een oude regionale soort, die vandaag alleen nog in Piëmonte (Fara, Gattinara, Sizzano und Ghemme) en in Lombardia voorkomt. De Vespolina brent lichte maar tanninerijke wijnen. De vespolina druif wordt zelden als cepage wijn ingezet maar wordt bijna altijd te zamen met Nebbiolo en-of Bonarda geperst.

Violon
soort vedel van het Peulvolk uit Guinee, die bespeeld wordt als een viool

Vinruspo
Italië - Toscane - Vinruspo Dit is hetzelfde gebied als de DOC Carmignano voor de rode wijn. De Vinruspo is één van de lekkerste Italiaanse rosées.

Vino Nobile di Montepulciano
Italië - Toscane - Vino Nobile di Montepulciano Het pittoreske dorpje Montepulciano, ten zuiden van Siena gelegen op een heuveltop hoog boven het Toscaans landschap, is vermaard om zijn `Nobele Wijn`. In dit gebied wordt Sangiovese druif vanwege zijn pruimige kleur de Prugnolo genoemd.

Vinho Verde
portugal - vinho verde Gebied in het uiterse noordwesten van Portugal met een oppervlakte van 65.000 ha. Het is een groen en vochtig gebied met bijna de meeste regen van Europa). Er worden zowel rode, witte als rosé wijnen geperst. Ook wordt nog een likeur gemaakt onder de naam bagaço. De maximale productie bedraagt 80 hl-ha met uitzonder van de witte wijn uit de alvarinho druif. Daarvoor geldt 60 hl- ha. Meest bekend in Nederland is de witte wijn, geperst van vroeg geplukte druiven, heldergeel - lichtgroen van kleur, fruitig en fris Moet jong gedronken worden. De witte wijn wordt meestal geëxporteerd, terwijl de rode lokaal wordt gedronken. Kan wat mousserends hebben.

Vinage
Dit is het versterken van wijn met alcohol. In sommige districten voegt men aan goedkope wijnen een kleine dosis wijnalcohol toe om ze wat op te peppen. Wanneer het om kwaliteitswijnen gaat is een dergelijke handelwijze natuurlijk zeer laakbaar.

Vina
zie veena

Vina da Tavola
`Laagste classificatie` van wijnen uit Italië. In totaal wordt jaarlijks 25 miljoen hectoliter Vina da Tavola geproduceerd in dat land. Zie ook: I.G.T., D.O.C. en D.O.C.G.

Vin doux naturel
Wijnen versterkt met alcohol. Ze worden ook wel `vin de liqueur` of in het Nederlands versterkte wijn genoemd. Het versterken met alcohol wordt ook wel `vinage` genoemd. Door het toevoegen van pure alcohol of brandewijn wordt de gisting gestopt. Deze methode wordt `mutage` in het Frans en `stom maken` in het Nederlands genoemd. Hoe vroeger de wijn stom gemaakt wordt, hoe hoger het restsuikergehalte zal zijn. Hoe langer met het stom maken wordt gewacht, hoe droger de wijn wordt. De toegevoegde wijngeest (wijnalcohol) varieert tussen de 5 en 10% van het volume. Het alcoholpercentage schommelt tussen de 16 en 18.5%. Een uitzondering hierop vormt de Pineau de Charentes, een likeurwijn gemaakt in en met Cognac. Hier bedraagt het alcoholpercentage tussen de 16 en 22%. 90% van de Vin Doux Naturel van Frankrijk komt uit de Roussillon. De opbrengst bedraagt 30 hl - ha of minder. De totale productie bedraagt rond de 600.oo hl-jaar.

Villa Ile
Italië - Piëmonte - Treiso - Villa Ile Op één mijn wijnreizen hebben we een aantal nachten doorgebracht op het prachtig gelegen Villa Ile. Naast gasthuis produceert Villa Ile onder leiding van Ileana Corradini ook prima typische wijnen uit de Piëtmonte streek in Italië.:

Vihuela
belangrijk Spaans tokkelinstrument uit de renaissancetijd. De romp van de vihuela was gitaarvormig, doch de snaren waren gestemd als die van de luit

Vichitra Veena
de vichitra veena is een tamelijk modern, maar zeldzaam snaarinstrument uit Noord-India. Dit instrument heeft een brede, holle houten hals - bijna één meter lang en 15 cm. breed - welke op twee grote kalebassen rust die als klankkasten dienstdoen. De van boven afgeplatte hals biedt ruimte aan 6 metalen melodiesnaren welke over een ivoren kam lopen, alsmede aan 12 resonantiesnaren van verschillende lengtes, welke onder de melodiesnaren doorlopen. Omdat frets ontbreken worden de verschillende tonen geproduceerd door met de linkerhand een soort glazen bol over de snaren te laten glijden, ongeveer te vergelijken met het bespelen van een moderne steelgitaar. De snaren worden met een gevlochten plectrum (mizrab) - welke over de rechterwijsvinger geschoven wordt - getokkeld

Volnay
Frankrijk - Bourgogne - Côte de Beaune - Volnay Voorheen de residentie van de baronnen van de Borgogne AOC. Volnay is één van de meest typische dorpen van de Côte de Beaune. Gecentreerd halverwege de hellingen ligt het dorp omgeven met Premier Crus gebieden die profiteren van de ideale omstandigheden. De Volnay heuvels bestaan uit ijzerrijke limestone bedekt met roodbruine silt en zijn tussen de 200 en 300 meter hoog. De helling kent een goede drainage terwijl de grote hoeveelheid stenen permeability biedt. De klei daarnaast garandeert de aanwezigheid van de nodige mineralen. Het kleine pitoreske dorpje heeft haar traditionele karakter behouden Dit geldt ook voor demensen die er wonen. Ze handhaven tradities evenals de oude brotherhood of Saint-Cyr. Volnay produceert een Village Appellation en Premier Crus (er zijn 34 lokale namen). In Volnay worden uitsluitend rode wijnen geproduceerd. De produktie bedraagt minder dan een millioen flessen per jaar. De wijnen worden gemarkeerd door de wijnboeren zelf en de grote wijnhandelaren van de Bourgogne.

Vouvray
Frankrijk - Loirevallei - Vouvray Vouvray, nabij de stad Tours, produceert hoofdzakelijk witte wijnen van het druivenras chenin blanc. Ze variëren van droog, tot frisfruitig en lichtzoet tot zeer zoet. Daarnaast kent men mousserende wijnen.

Wassamba
sistrum uit Guinee

Washint
Ethiopische herdersfluit met 4 vingergaten. De washint is gemaakt van riet of bamboe en er bestaan 8 soorten die in lengte en timbre van elkaar verschillen. Wegens de gemakkelijke bespeelbaarheid is deze fluit erg populair in Ethiopië

Wasa
natuurhoorn van de Berta uit Soedan, Oeganda en Tanzania. De wasa kan in grootte variëren van 40 cm tot bijna 2 meter

War-let-kote
Birmese bamboe kleppers

War-let-kyong
lange bamboe kleppers uit Birma

Wandan
trom van de Kpelle uit Guinee

Wan-loh
Chinese gong van ongeveer 50 cm in doorsnede

Wadaiko
Japanse trom

Wiri
ijzeren rasp uit Curaçao

Wiq
primitieve Ghanese fluit met een hoge schelle klank

Wijnsteen
Na het oversteken blijft een kristalvormig bezinksel over in de kuipen en vaten. Dit bijprodukt van wijn wordt wijnsteen genoemd. In bijna zuivere staat is het wijnsteenpoeder. In combinatie met een kalkhoudende stof geeft het een neutraal calciumtartraat. Het neerslaan van de wijnsteen kan worden tegengegaan door het toepassen van natriumcitraat en door bevriezing van de wijn voor botteling.

Wot
bamboe pansfluit uit Noord-Thailand

Xabomba
Braziliaanse trommel

Xibomba
wrijftrommel uit Spanje

Xiao-luo
Chinese gong, waarvan de toonhoogte verandert als hij met een platte houten stok wordt aangeslagen. Veel gebruikt in de Chinese operamuziek en tijdens religieuze processies

Xiao
Chinese bamboe fluit

Xun
De xun is een Chinese ocarina, gemaakt van gebakken klei en eivormig. Het instrument heeft meestal drie tot acht vingergaten. De xun wordt recht aangeblazen en heeft een bereik van ongeveer één octaaf. Het instrument kent een geschiedenis van ruim 4000 jaar en wordt vaak gebruikt tijdens rituelen

Yarohah
lijsttrommel van de Chukchi uit Siberië

Yangum
Koreaans hakkebord met ondiepe klankkast en lange kammen waar de snaren overheen of onderdoor kunnen lopen

Yang-qin
groot, staand Chinees hakkebord met 60 a 70 snaren, gespannen over verplaatsbare kammen en zittend bespeeld met speciale, buigbare vilten hamertjes. De verplaatsbare kammen worden gebruikt om de snaren te verdelen in verschillende vibrerende stukken. De voorloper van de yang-qin werd omstreeks 1800 vanuit het westen in China geïntroduceerd

Yakeh
lange, smalle, liggende, 3-snarige Thaise citer, die wordt getokkeld met een plectrum dat om de wijsvinger wordt geschoven

Ya-gyin
grote Birmaanse cimbalen

Yat-kha
Tuvaanse plankciter verwant aan de Japanse koto

Yenbere
handtrommel van de Fodonon uit Ivoorkust

Yenchin
Mongools hakkebord

Yeh-hu
2-snarige Chinese vedel met een ‘gevangen’ strijkstok en een kokosnoot als klankresonator

Yecla
Spanje - Murcia - Yecla Enige wijngebied in Spanje dat bestaat uit één enkele gemeente. Omvang 20.000 ha. 60% is bebouwd met monastrell.

Yeyolafa
muziekboog uit Madagaskar

Yetong ulong
xylofoon met hardhouten toetsen, bespeeld door de Kenyah uit Sarawak (Borneo)

Yenger
5-snarige lier met hennep snaren en een houten klankkast die met koeienhuid is bespannen. Dit instrument van de Ingkesana uit Soedan lijkt sterk op de sangwa van de Gumusj

Yidaki
een type didgeridoo van de Jyapu uit Australië

Yodi
handbelletjes uit Uttar Pradesh (Noord-India)

Yodhyapava
dubbele rieten fluit uit Gujarat (West-India). D.m.v. ‘circular breathing’ wordt op de ene pijp de melodie geblazen terwijl op de andere pijp een bourdontoon aangehouden wordt

Yoza
4-snarige vedel uit Iraq, met een kokosnoot als klankkast

Ütergarten
soort cello met een platte klankkast en een korte hals uit Hongarije, en bespannen met 2 à 3 dikke snaren die d.m.v. een stok worden aangeslagen

Yueh-chin
Chinese korthalsluit met een opvallend ronde en ondiepe houten klankkast en een karakteristieke welving in de nek. De yueh-chin, bijgenaamd de ‘maangitaar, bezit een tiental frets en heeft 4 zijden snaren die aan sierlijke stempennen zijn bevestigd en lijkt enigszins op de Japanse gekkin

Yu
houten raspinstrument uit China. De yu is uitgesneden in de vorm van een kruipende tijger met een reeks inkepingen langs zijn ruggengraat. Het wordt bespeeld door er overheen te schrapen met een stuk bamboe, dat is opengespleten om een roe te vormen. De yu wordt drie keer geschraapt om de afloop van de diensten in Confuciaanse tempels aan te geven

Yurruk duduk
korte herdersfluit van de Yurruk-nomaden uit Turkije

Yurruk kemenche
peervormige vedel met 3 snaren die met de vingernagels worden bespeeld door de Yurruk in Turkije

Yuqui
kleine charango uit Bolivia

Yun-ngao
Chinees gongspel, identiek aan de yun-loh

Yun-loh
Chinees gongspel bestaande uit 9 of 10 kleine gongs, die in rijen aan een houten standaard zijn opgehangen. De gongs hebben dezelfde diameter, van ongeveer 10 cm., doch zijn van verschillende dikte om verschillende tonen te verkrijgen. Ze worden bespeeld met een met vilt bedekte stok. Een andere naam voor dit instrument is yun-ngao

Zampogna di giade
enorm grote doedelzak uit Calabria (Zuid–Italië), met bourdonpijpen waarop akkoorden kunnen worden gespeeld, alsmede bourdonpijpen voor de drone en voor de melodie. Dit gigantische instrument wordt alleen nog rond Kerstmis in enkele dorpskerken bespeeld als vervanging voor het orgel

Zampogna
Italiaanse doedelzak met twee bourdonpijpen en twee melodiepijpen, alle voorzien van dubbele rieten

Zabumba
grote dubbelzijdige, doch vrij platte, Braziliaanse trommel met een metalen frame, die met stokken wordt bespeeld. Populair op sambascholen

Zarb
aardewerken vaastrommel met een grote ronde lijst die onder de arm wordt geklemd en met de handen wordt bespeeld. De zarb wordt ook wel tonbak genoemd en is afkomstig uit Iran en Azerbeidzjan

Zerbaghali
Afghaanse bekertrommel die onder de arm wordt geklemd en met de handen wordt bespeeld

Zenze
1#) 2-snarige stokciter met een kalebas als klankkast. Oorspronkelijk afkomstig uit Madagaskar en door Arabische handelaren verspreidt over het Grote Merengebied van Oost-Afrika
2#) Ghanese xylofoon in een laag register

Zefi
Armeense rieten fluit

Zeze
kleine vedel van huid en kalebas, in gebruik bij de Wagogo uit Tanzania

Zhong-hu
Chinese alt-vedel met `gevangen`strijkstok. De zhong-hu is vergelijkbaar met de er-hu, doch een maatje groter en met een langere hals en een bredere klankkast. Het instrument werd ontwikkeld in de jaren dertig van de vorige eeuw in een poging  Chinese instrumentenfamilies te creëren. De zhong-hu heeft een vaste plaats verworven in het Chinese orkest maar wordt ook als soloinstrument gebruikt

Zink
houten hoorn met vingergaten en een komvormig mondstuk dat lijkt op dat van een trompet. De zink genoot een aanzienlijke populariteit in het Europa van de 16de en 17de eeuw

Zinfandel
Blauwe druiven variëteit. Kan een hoge opbrengst geven. Is hoofdzakelijk in Californië en Australië aangeplant. Men maakt er alle denkbare soorten wijn van: wit, rosé, rood, alsmede (zoete) rode dessertwijnen. Wanneer men de opbrengst van de druif beperkt houdt, hebben de jonge rode wijnen een donkere kleur, veel kracht, fruit en intensiteit. De oudere wijnen bezitten een meer kruidig en zacht karakter. Rijping op eikenhouten vaten verhoogt de kwaliteit. De druif leent zich ook erg goed om iets extra kracht en kleur aan wijnen van minder goede druivenvariëteiten toe te voegen. Maar al te vaak gebruikt men de zinfandel als een druif die de grote massa goedkope Californische wijn moet leveren. Door de hoge opbrengst gaat het grootste deel van zijn kwaliteit verloren en worden de wijnen slap, gestoofd en alcoholisch van karakter. In Apulië (Zuid-Italië) noemt men naar alle waarschijnlijkheid dezelfde druif primitivo deze druif geeft een intense, donkergekleurde en zeer krachtige wijn met in zijn jeugd veel fruit. Zowel droge als zoete versies worden er van gemaakt. Beide typen kunnen zeer oud worden. In Zuid-Afrika en Australië zijn hier en daar enkele zinfandel-druivenstokken aangeplant.

Zilia massa
metalen kleppers met schellen uit Griekenland en Turkije

Ziku
Peruaanse bamboe pansfluit van 3500 jaar oud. Wordt ook wel sampona genoemd

Zirne
Koerdisch dubbelriet blaasinstrument met bekervormig uiteinde, gelijkend op de zurna uit de omringende gebieden

Zoengoera
4-snarige gitaar uit Transsylvania (Roemenië)

Zobo
Amerikaans speelgoedinstrument uit het begin van de 20ste eeuw. Zobo’s hebben het uiterlijk van een conventioneel blaasinstrument, maar worden als een kazoe bespeeld.

Zurna
houten schalmei uit Turkije met 6 vingergaten. Waarschijnlijk door zigeuners in de Balkan geïntroduceerd

Zurla
dubbelriet volksschalmei uit Servië met 7 vingergaten en een bekervormig uiteinde

Zumzumiya
langhalsluit met 2 à 3 snaren. De zumzumiya maakt soms deel uit van een taarab-orkest in Zanzibar

Zummare
Albanese dubbelklarinet, populair onder herders

Zummara
Tunesische dubbelklarinet met pijpen van gelijke lengtes

Zugzang
grote, tweevellige zandloperdrum van de Kinnaur uit Himalchal Pradesh (Noord-India)