Wijn Encyclopedie On-Line

Categorie: Landbouw, voedsel en voedselverwerking > Wijn
Datum & Land: 15/02/2007, NL offline
Woorden: 1886

Pi-pa
Chinese korthalsluit met een tiental frets op de hals en de romp, 4 zijden snaren, slanke stempennen aan de zijkant en een ondiepe, ronde achterkant. De pi-pa was al bekend sinds het begin van onze jaartelling

Pi-lek
Thaise schalmei met een vrij zwevend riet waarop de antithese van de melodie wordt gespeeld

Pi-nai
Thaise schalmei, die d.m.v. ‘circular-breathing’ wordt bespeeld. Dit blaasinstrument heeft een eigenaardige verdikking in het midden van het lichaam en een ongebruikelijk, viervoudig rietblad, wat gemaakt is van een gedroogd palmblad

Pi-klang
Thaise schalmei met een vrij zwevend riet waarop de melodie wordt gespeeld

Pi-hom
zeldzame Thaise schalmei met een vrij zwevend riet, waarvan wordt gezegd dat het veel gelijkenis vertoont met de menselijke stem

Pi
klein rieten blaasinstrument van de Lu uit Vietnam

Pito
1#) scheidsrechtersfluitje van de Ilocos op de Filippijnen
2#) rieten fluit van de Maya uit Guatemala

Pite kiavli
herdersfluit uit Cyprus en Kreta

Pla de Bages
Spanje - Catalonië - Pla de Bages omvang gebied: 500 ha soort wijnen: vooral rood druiven variëteiten: cabernet sauvignon, merlot, tempranillo ter versterking van granacha en sumoll. In 1995 verkregen de paar wijnboeren en wijnbouwbedrijven het DO

Plung
mondorgel van de Murong uit Bangladesh, met een kalebas als klankresonator

Portugal
Portugal biedt een grote verscheidenheid aan goede tot uitstekende wijnen. Ook hier weer zien we de kwaliteitsindeling naar EU-model. Portugal kent de volgende (DOC) wijngebieden: Bairrada Dão Port Vinho Verde Alentejo Sétubal Portugal verbouwt rond de 500 druivenrassen. Portugal kent geen officiële classificatie, maar wel enige predikaten, die men min of meer als zodanig kan beschouwen: Garrafeira: het neusje van de zalm van wat een wijnhuis te bieden heeft. Een witte garrafeira moet minimaal een jaar op vat rijpen en een half jaar op fles. Een rode minimaal twee jaar op vat en een jaar op fles. Meestal worden deze tijden royaal overschreden. Het is overigens geen noodzaak dat een garrafeira uit een wettelijk beschermd herkomstgebied afkomstig is! Het mag een blend zijn van wijnen uit verschillende streken. Ook kent men nog de aanduiding `garrafeira particular`. Dit betekent: de beste wijn van de wijnboer.

Pontos lira
Griekse vedel die staande op de linkerknie wordt bespeeld, enigszins vergelijkbaar met de kemenche

Pongga
koperen signaalhoorn van de Newari uit Nepal

Pong-lang
houten Thaise xylofoon, door twee mensen bespeeld

Pommard
Frankrijk - Bourgogne - Côte de Beaune - Pommard

Pomino
Italië - Toscane - Pomino Heel klein wijngebied (DOC) ten oosten van Florence.

Poké
pseudo-instrument van de Aka uit de Centraal Afrikaanse Republiek. De poké is gemaakt van allerhande keukengerei en is bedoeld om de kinderen mee te amuseren

Poinchy
Frankrijk - Bourgogne - Chablis - Poinchy Één van de dorpen in de Chablis streek waar Chablis Grand Cru wordt geproduceerd.

Pochette
8-ste eeuwse viool met een verlengde hals

Po-uk
dubbelzijdige Koreaanse trommel

Poupou
pansfluit van de Wayapi uit Frans Guyana. Zie ook pupu

Pouilly-Fumé
Frankrijk - Loirevallei - Pouilly-Fumé Kleine appellation uit het dorp Pouilly-sur-Loire met voortreffelijke witte wijnen van het druivenras sauvignon-blanc. De wijn heeft een frisse, enigszins kruidige geur en smaak.

Pouilly-Fuissé
Frankrijk - Bourgogne - Mâconnais - Pouilly-Fuissé Dit is ongetwijfeld de beroemdste appellation van de Mâconnais. Het is een buitengewoon elegante witte wijn met een weelde aan fruitgeuren en -smaken.

Prosecco
Tijdens een door het Prosecco consortium georganiseerde proeverij werd aangegeven wat de kenmerken zijn van deze mousserende wijn. In de eerste plaats zijn er de natuurlijke factoren van klimaat (regenachtig), ligging van de wijngaarden (op de hellingen) en ten tweede is er het speciale (aromatische) karakter van de prosecco druif. De prosecco leent zich uitstekend voor het maken van mousserende wijn. Deze regio kent het hoogste percentage mousserende wijnmakers in Italië. Kenmerkend in de productie is de koude maceratie (weking van schil en sap bij een temperatuur tussen de 8 en 10 graden Celsius). De meeste expressie is te vinden in de wijnen afkomstig van de Cartizze heuvel. Op het terrein van Villa Cedri werd de Mostra Nazionale degli Spumante gehouden en was er uiteraard gelegenheid om uitgebreid kennis te maken met diverse stijlen van Prosecco en andere Italiaanse mousserende wijnen. De producenten van Prosecco willen zich tijdens deze beurs meten met die van andere mousserende wijnen. Volgens de voorzitter van de Italiaanse sommeliers is een echte Prosecco zeer licht geel groen van kleur en uiteraard helder met zeer kleine belletjes. In de geur groene appel, peer, licht floraal, iets van acacia en honing. Prosecco?s zijn aromatisch, fruitig, een zachte mousse en het best in extra dry stijl geproduceerd. De wijnen van Bisol staan hoog aangeschreven. Opmerkelijk vond ik de 1997 Riserva Brut Millesimato Metodo Classico. De beste Prosecco van het oogstjaar 2000 is volgens de Italiaanse sommeliers die van Bortolomiol: Prosecco di Valdobbiadene DOC.

Priorato
Spanje - Catalonië - Priorato Omvang gebied: 1000 ha

Primitivo
Blauwe druiven variëteit. In Italië wordt de Zinfandeldruif Primitivo genoemd. Maar de Primitivo is verre van primitief. De Primitivo of Zinfandel is zonder twijfel de belangrijkste blauwe druif van Californië. Er worden witte, rode en roséwijnen van gemaakt, variërend van jong en fruitig tot sterke, rijpe wijnen. Wordt op kleine schaal ook in Australië en Zuid-Afrika verbouwd. De wijnen karakteriseren zich door een aroma van bosvruchten en specerijen. De primitivo levert intense, donkergekleurde en zeer krachtige wijn met in zijn jeugd veel fruit. Zowel droge als zoete versies worden er van gemaakt. Beide typen kunnen zeer oud worden.

Präzisionsgriffbrett
een gitaar ontwikkeld door de Duitse gitaarbouwer Walter Vogt in de tweede helft van de 20ste eeuw. Bij deze gitaar heeft iedere noot zijn eigen fret die naar believen heen en weer geschoven kon worden. Hiermee was de eerste zuivere gitaar een feit, maar er zouden er veel te weinig volgen om Vogts dure machinerieën en patentaanvragen te kunnen financieren en het instrument werd een flop, omdat er kennelijk geen behoefte aan was onder de gitaristen

Provence
Frankrijk - Provence De Provence behoort met zijn meer dan 25.000 hectare wijngaard tot de grotere wijngebieden van Frankrijk. Men verbouwt een veelheid aan druivenrassen. De belangrijkste blauwe zijn: carignan, cinsault, grenache, mourvèdre en tibouren. De voornaamste witte zijn: clairette, sémillon, ugni blanc en vermentino. Verder worden er nog in toenemende mate kwaliteitsdruivenrassen als cabernet-sauvignon en syrah aangeplant. De Provence kent verscheidene appellations d`origine contrôlées, waarvan `Côtes de Provence` de grootste is. De Provence is vooral vermaard om zijn rosé`s met een meestal dakplankleurige tint. De beste zijn milddroog en zeer fruitig. Nogal wat wijnbouwers produceren echter in toenemende mate ook goede kruidige, vaak aards aandoende rode wijnen.

Psalterium
Europese plankciter uit de middeleeuwen, ontwikkeld uit de Turkse qanun, die in de 11de eeuw naar Europa kwam. De vorm van het instrument veranderde gedurende de eerste eeuwen tot het in de 16de eeuw de vorm van een trapezium kreeg. De snaren van dit trapezoïde instrument zijn bevestigd aan stemschroeven aan een kant en lopen over 4 verplaatsbare kammen

Puput
primitieve fluit van de Minang op West-Sumatra, gemaakt uit bamboe, uit riet of van een rijststengel

Pupu
pansfluit van de Wayapi uit Frans Guyana. Zie ook poupou

Punongbok
bamboe mondorgel van de Lac uit Vietnam. De punongbok is in een lager register gestemd dan de koyol

Pungi
Indiase slangebezweerdersfluit, zie ook tubri en magudi

Puita
wrijftrom uit Congo-Zaire an Angola, gelijkend op de Braziliaanse cuica

Puhador
Panamese handtrommel die tussen de knieën geklemd bespeeld wordt

Pu-ilu
bamboe roede uit Hawaii. Men houdt het instrument met één hand vast en slaat het op de andere hand waardoor het een typisch geluid voortbrengt

Putt-ma
Birmaanse tontrom, ook bekend onder de naam segi

Putt-waing
set bestaande uit 21 Birmaanse trommels, zie saing-waing

Putorino
primitieve, zijdelings geblazen, uit een enkel stuk hout gesneden, dubbele trompet van de Maori uit Nieuw-Zeeland

Pvanga
primitieve, van boomschors gerolde hoorn van de Newari uit Nepal. Aan de lange, rechte pvanga is ter ondersteuning een houten stok bevestigd die door één hand wordt vastgehouden

Qashshawa
houten vaastrommel uit Iraq

Qaraqish
cimbalen gebruikt in de Gnawa-muziek uit Marokko

Qasbah
Noord-Afrikaanse fluit

Qanun
Turkse, getokkelde plankciter, die als de voorvader van de meeste Europese plankciters wordt gezien

Qawal
ronde, houten lijsttrommel uit Azerbeidzjan, met een diameter van 38 cm. en bespannen met een vissenhuid

Qin
lange Chinese plankciter zonder kammen en met 7 zijden snaren in de stemming C-D-F-G-A-C-D. De plaats waar de snaren moeten worden afgestopt zijn aangegeven met ingelegde ivoren schijfjes op het klankbord. De linkerhand wordt gebruikt om de snaren af te stoppen, de rechter om te tokkelen. De qin is een van de oudste instrumenten uit de Chinese klassieke muziek en stamt uit ca.1000 BC. De laatste jaren neemt de belangstelling voor de qin weer sterk toe

Qitra
Tunesische luit

Qraqeb
metalen castagnetten uit Marokko

Qulkobuz
2-snarige vedel uit Kazakstan

Quinto
hoog gestemde, Cubaanse conga

Quintale
Term uit de Italiaanse wijngaard. 110 kg druiven, maat voor de opbrengst. Een oogst van 80 quintali en een resa van 70% geeft 56 hl-ha wijn.

Quinta
Het portugese begrip quinta is vergelijkbaar met het franse château` (=wijngoed). Quinta wordt vaak gevolgd door een naam. Deze naam is vaak een (familie-)naam van een handelshuis naast hun herkomstaanduiding. Zelden wordt de exacte wijngaardbenaming gegeven. Quinta is geen echte classificatie, maar het heeft toch een zekere kwaliteitsbetekenis. Zie ook: Portugal

Quica
Braziliaanse wrijftrom, waarmee men geluiden van wilde dieren kan nabootsen

Quena
korte, rechte fluit van de Inca en tegenwoordig nog in gebruik in Peru, Bolivia, Ecuador en Colombia. Zie kena en qena

Queixada
ongewoon Braziliaans instrument, in wezen niets anders dan een ezelskaak, die als klepper wordt gebruikt

Quatro
kleine, 4-snarige gitaar uit Latijns-Amerika, welke meer weg heeft van een grote ukelele. De quatro stamt al uit de 12de eeuw en deze voorloper van de gitaar werd door de Spanjaarden in de 16de eeuw in Latijns-Amerika geintroduceerd

Q.b.A.
Afkorting van Qualitätswein bestimmter Anbaugebiete (kwaliteitswijn). Duitse kwaliteitsklasse voor wijnen voller en fijner dan land- en tafelwijnen. Ze bezitten een typisch karakter van de streek en het druivenras en worden daarop gecontroleerd door een lokale commissie. Bovendien hebben ze een minimum alcoholgehalte (variërend per streek) en zijn ze gemaakt in één van de 11 districten die deze wijnen mogen produceren (Bestimmte Anbaugebiete). Wanneer de wijn aan alle kwaliteitscriteria voldoet wordt een Prüfungsnummer toegekend. Dit komt op het etiket samen met de namen van het district, het onder-district, de stad en de wijngaard sector of de individuele wijngaard (indien de wijn voor minimaal 85% uit één wijngaard afkomstig is. De naam van de wijnboer komt eveneens op het etiket. De naam van de druif mag worden vermeld wanneer de wijn voor minimaal 85% van deze druif is gemaakt.

Raspa
Cubaanse kalebas met inkepingen, die met een houten stokje worden geschraapt. De kalebas verschaft het instrument zijn eigen resonator

Rapai
tamboerijn van geitenhuid uit Aceh (Noord-Sumatra)

Rantang
Balinese bamboe xylofoon, waarbij hele bamboesegmenten van verschillende lengte en dikte - ieder met zijn eigen vaste toonhoogte - in een frame zijn gehangen. De rantang wordt met twee vilten of rubberen hamers bespeeld

Ranket
vreemd dubbelriet renaissance blaasinstrument dat op het eerste gezicht veel weg heeft van een waterpijp! Binnenin, doch onzichtbaar voor het oog, bevindt zich een lang, opgevouwen luchtkanaal zodat een zeer diepe klank wordt verkregen. De ranket wordt door een roerpijp aangeblazen

Randador
Ecuadoraanse pansfluit

Ranasringa
grote, S-vormige koperen hoorn uit India en Nepal. Ze komen met zowel enkele als dubbele bekers voor

Ranad-thum
Thaise xylofoon

Ranad-ek
Thaise bamboe xylofoon met 21 toetsen en een klankkast in de vorm van een boot

Ramkie
primitieve, zelfgemaakte volksgitaar uit Zuid-Afrika. Oorspronkelijk werd de klankkast gemaakt van een, met huid bedekte kalebas, doch tegenwoordig worden daarvoor vaak lege blikken gebruikt

Rajnengi bana
primitieve, 2-snarige vedel uit Madhya Pradesh (Centraal-India)

Rajao
5-snarige gitaar uit Portugal. Door vroege zeevaarders naar Indonesië gebracht en daar de voorloper geworden van de krontjong, een instrument dat nu zelf bijna uitgestorven is, en op zijn beurt weer vervangen werd door de 4-snarige ukelele

Rai-metsia
Vietnamese bamboe fluit

Raganella
een soort Italiaans snorrebot, bestaande uit een stok met daaraan bevestigd een ronddraaiend tandwiel aan een touw

Rag-dung
uitschuifbare rechte koperen hoorn van zo`n twee meter lengte uit Nepal en Tibet

Rabigato
witte druivenvariëteit Één van de voornaamste druiverassen die worden gebruikt voor de bereiding van witte port.

Rabé
een in kwinten gestemde 3-snarige vedel van de Maya uit Mexico en Guatemala

Rabelito
kleine, 2-snarige vedel van de Maya uit Mexico en Guatemala

Rababa
1-snarige vedel uit Iraq

Rabab
1#) langhalsluit uit Centraal-Azië en Kashmir. Zie ook rebab en rubab
2#)  4-snarige, Indiase getokkelde luit met een dubbele klankkast, de ene afgedekt met perkament en de ander met hout. Onder de melodiesnaren door lopen nog een aantal metalen resonantiesnaren, die het geluid verrijken. Het instrument heeft 4 à 5 frets, wordt met een plectrum bespeeld en de klank lijkt op die van de banjo
3#)  eenvoudige, 1-snarige vedel uit het noorden van India. Deze rabab heeft een rechthoekige houten klankkast die zowel aan de voorzijde als aan de achterzijde is bedekt met leer. De hals bestaat uit een rechte stok

Rayong
Balinese gongketels, zie ook ryong en reong

Ravanhatho
2-snarige vedel uit Rajasthan en Gujarat (West-India). De klankkast is gemaakt van een halve kokosnoot en met huid afgedekt. De hals bestaat uit een 60 cm. lange bamboe stok. Eén van de melodiesnaren is van paardenhaar gemaakt, terwijl de ander van staal is. Soms is het instrument toegerust met 12 resonantiesnaren. De strijkstok is een simpele stok met paardenhaar, waaraan kleine belletjes (ghungurus) zijn bevestigd die tijdens het spelen mee rinkelen

Reshoto
zeer ondiepe Russische lijsttrommel met metalen rinkelschijven. De reshoto wordt vastgehouden aan een handvat en bespeeld met de vingers of met een stok

Reserve Du Sud AOC Fitou
Frankrijk - Midi - Languedoc - Fitou - Reserve Du Sud Réserve du Sud AOC Fitou 2003 Appelllation: AOC Fitou Druifsoorten: Grenache, Syrah Prijs-fles: 3,83 € Deze wijn is als een franse man: `fort, bon et chaud`! Een traditioneel gemaakte wijn van Grenache en Syrah die 18 maanden rijpte op eiken vaten. Een donker rode, krachtige wijn. Hoofdbestanddelen vormen de Carignan en Grenache. In Nederland o.a. verkrijgbaar bij: http://www.bacchusonline.nl/

Resa
Term uit de Italiaanse wijnkelder. Sap dat bij het persen vrijkomt. Doorgaans is dit 70% van het druivengewicht.

Repique de mão
éénvellige middelgrote houten trommel uit Brazilië

Repicador
kleine Panamese handtrommel die tussen de knieën geklemd wordt bespeeld

Repinique
Braziliaanse trommel met een hoge, heldere toon. De repinique wordt veel gebruikt in sambagroepen waar het door de leider gebruikt wordt om de verschillende breaks aan te geven. Het instrument wordt zowel van hout als van aluminium gemaakt

Reong
set bestaande uit 12 Balinese gongketels, die door vier mannen wordt bespeeld. Zie ook ryong

Renda
grote opgehangen trommel uit Tibet

Rehoboam
Fles van 4,5 liter (gelijk aan 6 reguliere flessen). Rehoboam is een bijbelsche naam. zie ook: Jeroboam 3 liter = 4 flessen (bijbelsche naam) Magnum 1,5 liter = 2 flessen (bijbelsche naam) Methuselab 6 liter = 8 flessen (bijbelsche naam) Salmanazar 9 liter = 12 flessen (bijbelsche naam) Balthazar 12 liter = 16 flessen (bijbelsche naam) Nebuchadnezzar 15 liter = 20 flessen (bijbelsche naam)

Reco-reco
Braziliaanse bamboestok met ingekerfde gleuven. Het instrument wordt geschraapt met een klein stokje. Er bestaan tegenwoordig ook moderne, metalen uitvoeringen van dit instrument

Rebolo
Braziliaanse cilindertrommel, iets groter en dieper dan de repique de mão

Rebec
1#) Bulgaarse vedel, identiek aan de gadulka
2#) primitieve, 1-snarige spikevedel uit Syrië en Iraq
3#) 4-snarige middeleeuwse vedel met een kleine peervormige romp met een rond achterblad, gemaakt van een enkel stuk hout. De hals was kort, de stemschroeven zaten aan de zijkant van de krul en vaak had de rebec een decoratief klankgat

Rebana
heel grote Malay drum van de Ubi-Besar uit Sarawak

Rebab
1#) langhalsluit uit Centraal-Azië met 2 tot 7 melodiesnaren van geitendarm en 3 tot 15 metalen resonantiesnaren, die met een plectrum worden getokkeld. De kleine bolvormige klankkast is bedekt met pythonhuid en het instrument is erg populair in Afghanistan, Tadzjikistan en Sinkiang, ook bekend onder de naam rubab en rabab
2#) Arabische vedel met 2 snaren, komt voor van Marokko tot in Indonesië, waar het deel is gaan uitmaken van het gamelanorkest. De klankkast van deze houten vedel is 15 cm. lang en met huid bedekt en de strijkstok is gemaakt van paardenhaar, doch in tegenstelling tot westerse strijkstokken is het haar nooit strak bespannen
3#) Kasjmiri langhalsluit met 6 darmsnaren en 17 resonantiesnaren. Deze Kashmiri variant van dit met een plectrum getokkelde instrument werd zo’n 4 eeuwen geleden vanuit Afghanistan in Kashmir verspreidt en werd op zijn beurt weer de voorloper van de Noord-Indiase sarod

Rewab
5-snarige luit uit Centraal-Azië

Rgya-kling
Tibetaanse shenai van zo’n 60 cm. lengte, maar met een koperen beker en verfraaid met koperen ringen tussen de vingergaten

Riti
vedel van de nomadische Fulani uit West-Afrika

Riq
tamboerijnachtige lijsttrom uit Egypte. De riq heeft 5 paar metalen schellen en is populair in de hele Arabische wereld

Ripassa
Één van de meest unieke en heerlijke wijnen van Italië gemaakt via een speciaal procedée. Als de druiven tijdens de oogsttijd geplukt worden, wordt een deel apart gehouden voor een andere wijn. Deze wordt Amarone genoemd. De druiven voor de traditionele Valpolicella gecrushed en direct gevinificeerd. De apart gehouden druiven worden gedroogd en dan gecrushed en gevinificeerd voor de Amarone. De Ripassa is ruby rood van kleur met een complexe neus van droog fruit. Een stevig body en structuur. Aanbevelon bij gegrild vlees. Perfect bij konijng Samenstelling: 70% Corvina 20% Rondinella 05% Sangiovese 05% Molinara

Rioja
Spanje - Rioja In het noorden van Spanje, aan weerskanten van de rivier de Ebro (berucht om zijn gigantische meervallen!) ligt de beroemdste wijnstreek van Spanje: La Rioja. Sinds de Romeinen de lokale wijnboeren een handje hielpen is Rioja immer toonaangevend gebleven. De naam die het nu heeft gaat terug tot medio 19de eeuw toen de technieken en methodes van de Bordeaux werden toegepast. In 1991 verkreeg de streek rond de stad Logroño zelfs een superstatus: DOC. Het is de combinatie van overwegend kleigrond, een gematigd klimaat, de lokale Tempranillo-druif en het unieke rijpingsproces die Rioja-wijnen een voorsprong geven op de rest van Spanje. Voortdurend lopen de wijnproducenten voorop bij nieuwe ontwikkelingen en ze slepen de meest prestigieuze prijzen in de wacht. Er bestaan ook zeer scherpe regels voor het rijpen op barricas, de traditionele eiken vaten. Gran reservas mogen niet worden vrijgegeven vóór het zesde jaar. Het gebied onder Pamplona in het noorden is nu dicht bebouwd. De Tempranillo druif is ligt van kleur en verklaard ook de lichte kleur van veel Rioja wijnen. Grenache druiven worden meestal toegevoegd (tot een maximum van 20%) om het alcohol percentage te vergroten. Er is een aantal labels die in supermarkten en in Nederland verkrijgbaar zijn en erg goed zijn:

Rinini
vedel uit Baltistan

Rinchik
kleine Balinese, op een standaard gemonteerde, bekkens, die van boven worden aangeslagen met de bekkens die de speler in zijn handen houdt