Wijn Encyclopedie On-Line

Categorie: Landbouw, voedsel en voedselverwerking > Wijn
Datum & Land: 15/02/2007, NL offline
Woorden: 1886

Tidinit
4-snarige, met perkament bespannen, Mauritaanse luit die de vorm heeft van een zandloper

Tible
soort Catalaanse hobo, gebruikt in de cobla-orkestjes

Tibuldu
bamboe buiszither van de Tagbanua uit Palawan (Filippijnen)

Tibia
benen dubbelrietpijp uit het oude Rome

Ti-tzu
Chinese bamboe dwarsfluit van ongeveer 80 cm. lengte. Deze fluit, ook wel di-tzu genoemd, heeft een vibrerend membraan dichtbij het mondgat wat een typische rietklank aan het geluid geeft

Tjap sei
messing handcimbalen van de Yao uit Thailand. De tjap sei zijn zo`n 20 cm. in doorsnee en hebben een grote bobbel in het midden

Tlapanhuehuetl
moderne Mexicaanse trom op poten met een vastgesnoerd vel. De tlapanhuehuetl wordt met een stok geslagen

Tlapiztali
kleine antieke Azteekse bekfluit van klei uit Mexico

Toumboude
kalebas uit Mali en Burkino Faso, waarmee een raspachtig geluid wordt gemaakt

Toune
dubbelriet blaasinstrument uit Guinee

Totombito
Kongolese trogciter met individuele kammen om de snaren verder van de plank verwijderd te houden

Toscane
Italië - Toscane De volgende gebieden zijn officieel erkend. Chianti Montecarlo Carmignano Pomino Montescudaio Bolgheri Monteregio Vernaccia de San Gimignano Val d`Arbia Bianco Vergine Valdichiana Vino Nobile de Montepulciano Brunello di Montalcino Morellino di Scansano Bianco di Pitigliano Ansonica Costa dell` Argentario Parrina Elba

Topsjoer
langhalsluit uit de Altai

Tong-tong
set bestaande uit 4 a 5 houten spleettrommen, gebruikt op het Indonesische eiland Madura

Tongali
bamboe fluit van de Kankana-ey uit het noorden van de Filippijnen

Tonbak
aardewerken vaastrommel uit Iran, zie ook zarb

Tonda ramma
bamboe mondharp van de Chenchu in Andhra Pradesh (Zuid-India)

Tom-tom
Indiase tweevellige tontrom die met de handen bespeeld wordt. De tom-tom wordt gestemd d.m.v. ringen, die op en neer kunnen worden verplaatst langs de koorden, teneinde de spanning van het vel te wijzigen

Tok
stampstok van de Baga uit Guinee

Toen
trommel van de Maya uit Mexico en Guatemala, vervaardigd uit een holle boomstam

Toem
primitieve duimpiano van de Anouak uit Ethiopië. De toem bestaat meestal uit een sinaasappelkistje dat als klankkast dienst doet met daarop een aantal lamellen bevestigd, die vaak vervaardigd zijn uit platgeslagen spaken van een kapotte paraplu

Tromba marina
groot strijkinstrument uit de 17de eeuw met slechts een enkele snaar, waarmede verschillende noten van de harmonische reeks werden geproduceerd, door met de linkerhand de snaar licht aan te raken

Trockenbeerenauslese
Duitse term voor `speciaal uitgekozen gedroogde bessen`. Een zeer lang woord, dat overigens een exacte omschrijving geeft van het procédé waardoor men de zoete Rijn- en Moezelwijnen verkrijgt. Sommige hiervan mogen tot de meest elegante ter wereld gerekend worden. Doordat ze overrijp worden en zijn aangetast door de Botrytis cinerea, een minuscule champignon die de zogenaamde edele rotting veroorzaakt, drogen de druiven in en verschrompelen. Dit verschijnsel doet het water in de druif voor een groot deel verdampen, waardoor het suikergehalte relatief toeneemt. De druivenplukkers plukken de druiven één voor één op het moment dat ze de gewenste graad van overrijpheid hebben bereikt. Daar het arbeidsloon in Duitsland hoog is, zijn deze wijnen uiterst kostbaar. De Trockenbeerenauslese is de Duitse pendant van de Franse Sauternes., met dit verschil dat de prijs van de natuurlijk zoete wijnen die men in het milde klimaat van Zuidwest-Frankrijk maakt door de druiven één voor één te plukken nog betaalbaar blijft, als is hij eveneens zeer hoog. Zie ook: Auslese en Beerenauslese

Tro-u
2-snarige Cambodjaanse spikevedel met een kokosnootvormige romp en een tussen de snaren gevlochten strijkstok

Triyannoun
soort citer van de Siamou uit Burkina Faso. Het getokkelde instrument heeft elf paar dubbele snaren en wordt meestal gebruikt voor de begeleiding van de zang

Tritit
bamboe fluit uit Aceh (Noord-Sumatra)

Trikitixa
accordeon uit Galicia en het Baskenland. Trikitixa betekent letterlijk `blaasbalg van de duivel`

Triccaballacca
Italiaanse klepper, bestaande uit 3 houten stokjes met dikke, vierkante uiteinden. De tegen elkaar ketsende uiteinden brengen het typische geluid voort

Triângulo
metalen triangel die als ritme-instrument wordt gebruikt in de muziekstijlen uit het noordoosten van Brazilië, zoals de baião, de frevo, de xaxado en anderen. De triângulo wordt uiteraard met een metalen stok bespeeld en het instrument varieert in grootte van 25 tot 30 cm.

Tres
3-snarige gitaar uit Cuba en Puerto Rico, ontstaan uit de Spaanse gitaar. In sommige gevallen heeft de tres zelfs drie paar dubbele snaren

Treixadura
witte druivenvariëteit. Druivensoort voor witte wijn uit Rias Baixas en Vinho Verde.

Treiso
Italië - Piëmonte - Treiso Treiso, meeting name `Treis` derives from the fact that this village was near the third milestone from Alba Pompeia, along the `Via Magistra Langarum` (Langhe`s mainroad) from Alba to Liguria. Pertinace, in wich Stone and Iron Age`s traces were found, and Manzola ( Villa Mauxsionis in ancient times) were two places for stopping and getting refreshment along the way to Alba.

Trebbiano
Witte druiven variëteit De meest productieve druivensoort van alle druivensoorten. Een variëteit voor witte wijn die in vrijwel elk wijn producerend land is aangeplant. De druivenstok is gemakkelijk in teelt en heeft een groot rendement. Zijn grootste verdienste is dat hij, ook al is hij zeer rijp, toch een hoog zuurgehalte houdt. Smaak en geur van de wijn zijn relatief neutraal en licht, met duidelijke citrustonen. Wordt onder andere verbouwd in: Italië - Emilia Romagna

Tranh-pleh
bamboe klarinet van de Hmong uit Vietnam en gelijkend op de tranh-lu

Tranh-lu
bamboe klarinet van de Hmong uit Vietnam

Trompong
rij bestaande uit 8 gongketels met een bult in het midden, die door drie man wordt bespeeld. Dit Balinese instrument speelt een belangrijke rol bij de ‘Kebyar Trompong’ dans

Tspel
grote dubbelzijdige drum, gebruikt in de Aissawa trance muziek uit Marokko

Tsjongouri
Georgische getokkelde luit

Tsjoumiri
Georgische vedel

Tsistu
40 cm. lange Baskische fluit met slechts 2 vingergaten en een duimgat. Deze fluit wordt uitsluitend met de linkerhand bespeeld. Zie ook txistu

Tsi-edo-atl
kleine, zelfgemaakte vedel van agavehout. Dit instrument van de Noord-Amerikaanse Apache kenmerkt zich door de vaak uitbundig versierde klankkast

Tsevara
houten fluit van ongeveer 80 cm. lang uit Servië

Tsaraba
Servische doedelzak met een hoge klank

Tsaboena
doedelzak van geitenleer

Tsan-xiang
een ongewoon, modern bastaard instrument uit China. De ronde schijf die op de gitaarachtige romp is gezet, is van slangenhuid gemaakt en resoneert op een soortgelijke manier als het perkament op de banjo. De tsan-xiang heeft echter slechts 3 snaren

Tsuzumi
kleine Japanse zandlopertrom die wordt gebruikt in het Noh-drama. De zandlopervormige romp wordt gemaakt van kersen- of zelkana-hout, de binnenkant zorgvuldig uitgesneden en de buitenkant gelakt. De vellen worden gemaakt van dierenhuid, over ijzeren ringen gespannen en met touwen tegen de romp gehouden. Bij het spelen wordt de trom bij de touwen vastgepakt. Door zijn greep te verstevigen of te verslappen verandert de speler de spanning op de vellen en kan zo de toonhoogte van het instrument regelen. Een soort Japanse `talking-drum` dus

Tsuri daiko
tweevellige Japanse Gagaku-trom met een gelakte romp en vellen die met decoratieve spijkers zijn bevestigd. Hij wordt opgehangen aan een raam of rust op een houten standaard en er wordt met twee stokken op slechts één vel geslagen

Turumbi
Boliviaanse blokfluit

Turahi
Indiase gebogen trompet, gebruikt in religieuze optochten. Zie ook tutari

Tupan
dubbelzijdige cilindrische trommel met geregen vellen uit Bulgarije

Tuntune
1-snarig Indiaas instrument waarop een ritmische drone kan worden gespeeld. De tuntune is verwant aan de gopichand, de ektara en de tumbi. De klankkast bestaat echter uit een houten pot waarbij de bodem  is vervangen door perkament. Door het perkament wordt een metalen snaar getrokken die bovenaan de hals, meestal een stok van zo`n 80 cm., wordt bevestigd. De hals is met een hoek aan één kant van de pot bevestigd zodat de snaar geheel vertikaal staat. De tuntune wordt onder de linkerarm geklemd en de snaar wordt met een stokje door de rechterhand aangeslagen. Vooral in Maharashstra is de tuntune populair

Tumyr
éénvellige cilindrische trom uit Rusland

Tumbaknari
Kasjmiri vaastrommel met een open onderkant, die is afgedekt met huid. De tumbaknari wordt onder de linkerarm geklemd en met de rechterhand bespeeld. Soms echter zet de speler de trommel naast zich neer en speelt met beide handen. De tumbaknari is vooral populair in de volksmuziek

Tumbi
1-snarig tokkelinstrument uit India. De klankkast van de tumbi bestaat uit een halve kalebas afgedekt met perkament en de hals is niets anders dan een 1 meter lange stok. Het instrument wordt gebruikt in de volksmuziek om een drone toe te voegen

Tumba
Cubaanse conga met een lagere stemming dan de gewone conga

Tule
soort klarinet uit Guyana, bestaande uit een lange bamboe pijp zonder vingergaten, doch met een enkel riet. De tule produceert slechts een enkele noot (doch met een prachtig sonoor geluid) en wordt meestal in groepen bespeeld

Tula
kleine houten of metalen dwarsfluit uit Afghanistan. De tula wordt over het algemeen beschouwd als een kinderinstrument en komt in meerdere maten voor

Tulali
lange bamboe fluit met 6 vingergaten, voorkomend in Pangasinan op de Filippijnen

Tujatsj
ratel van de N’geende uit Zaïre

Tuk-tuk
houten spleettrom uit Madura (Indonesië)

Tuiduk
Turkmeense fluit

Tugo
zwarte, palmhouten trommel, bespannen met dierenhuid, van het eiland Basilan uit de Filippijnen

Tudum
houten keteltrom uit India, die aan een koord over de rechterschouder wordt gedragen en met 2 wigvormige stokken wordt bespeeld

Tubri
beter bekend als de Indiase `slangenbezweerderfluit`. De tubri bestaat uit twee rieten pijpen, een voor de melodie en de ander voor de bourdon, die samen in een kalebas zijn gestoken, waaraan weer een mondstuk is bevestigd. Zie ook pungi, tiktiri en magudi

Tuteq
houten fluit uit Baltistan (Noord-Pakistan)

Tutari
Indiase gebogen trompet, gebruikt in religieuze optochten. Zie ook turahi

Txalaparta
merkwaardig Baskisch slaginstrument, bestaande uit een grote houten balk, die door twee mannen met dikke stokken wordt beklopt. Volgens de Basken stamt de txalaparta, wat ‘paardengalop’ betekent uit de prehistorische tijd

Txistu
kleine, Baskische fluit, die met een hand wordt bespeeld

Tzamara
houten fluit van zo’n 80 cm. lengte uit Albanië en Noord-Griekenland, gelijkend op de Servische tsevara

Tzitura
7-snarige citer uit Kroatië

Tzizambi
mondboog van de N’Dau uit Zimbabwe, met een van palmblad vervaardigde snaar, die met een gekartelde stok wordt getokkeld

Tzifeteli
kleine vingercimbalen uit Griekenland

Tzettuteli
langhalsluit uit Albanië en Macedonië, zie ook cifteli

Uchiwa daiko
Japanse lijsttrommel, met een zeer dunne lijst en een handvat. De uchiwa daiko wordt met een stok bespeeld

Ud
fretloze Arabische korthalsluit met een peervormige klankkast. Het instrument heeft 5 paar dubbele snaren en één enkele bassnaar, die met een plectrum worden getokkeld. De ud, oorspronkelijk afkomstig uit Perzië, is het belangrijkste instrument in de Arabische wereld en wordt als de voorloper van de Europese en de oosterse luiten beschouwd. Soms ook abusievelijk gespeld als oud

Udu
aardewerken bolle vaastrom zonder vel uit Nigeria, enigszins gelijkend op de Indiase ghatam, maar dan met twee extra ronde openingen aan de zijkanten. De openingen kunnen met de hand worden `aangeslagen` of juist worden `afgesloten`. De udu wordt vaak in paren bespeeld en produceert een rijke, diepe, organische klank die doet denken aan de Indiase tabla

Udukkai
andere naam voor de udukku, zie aldaar

Udukku
de udukku  is een `talking` zandlopertrommel uit Tamil Nadu in Zuid-India, gemaakt van klei, hout of messing en ongeveer 30 cm. groot. Beide zijden van de trom zijn bespannen met een dun vel wat is vastgesnoerd met katoenen bindgaren. Precies halverwege de romp van de udukku, en over het bindgaren, loopt een dikke band, welke bij het aandrukken een hogere toon produceert en andersom. De udukku, ook wel udukkai genaamd, wordt in de linkerhand vastgehouden en met de vingers van de rechterhand bespeeld

Ugal
Balinese metallofoon met 10 toetsen en evenzovele lange bamboe resonatoren daaronder geplaatst. In een Balinees gamelanorkest worden op de ugal de melodielijnen gespeeld

Uilleann pipes
Ierse doedelzak met een bijzonder zacht en zingend geluid. De luchtzak wordt niet met de mond aangeblazen, maar wordt met een riem om de speler`s middel bevestigd en met de elleboog gepompt. Het woord `uilleann` - spreek uit `illun`- betekent elleboog in het Iers

Ujusini
rechte bamboe kernspleetfluit met 2 vingergaten uit Bolivia

Uja-pupu
grote houten slagstokken van de Ulch uit Siberië

Ukelele
houten miniatuur gitaartje met 4 darmsnaren die hoger gestemd zijn dan bij de gewone gitaar. Het instrument komt over de gehele wereld voor, maar vooral op Hawaï is het populair. De ukelele is ontwikkeld uit de braguinha, een uit Madeira overgewaaid instrument

Ulna
een van oorsprong prehistorisch instrument gemaakt van de ellepijp van een adelaarsvleugel (in Tibet van een menselijk bot) en gebruikt zowel als fluit, hoorn en megafoon. Het simpele instrument heeft mondstuk noch vingergaten en het geluid hangt af van hoe je blaast of perst. Sommige ulna’s die in Tibetaanse kloosters worden gebruikt zijn gedeeltelijk in zilver gezet

Umwirungi
lange, rechte herdersfluit uit Ruanda, gesneden uit de broze stengel van de Intomvu-plant. De randgeblazen umwirungi  heeft een U-vormige inkeping als mondstuk en meestal 2 tot 4 vingergaten

Umumduri
muziekboog uit Ruanda en Burundi. De umuduri bestaat uit een gebogen tak, bespannen met een metalen snaar of een snaar gemaakt van een plantaardige vezel, welke met een metalen stokje wordt aangeslagen. Een aan de tak bevestigde kalebas doet dienst als klankresonator. Het timbre van de umuduri kan worden beinvloedt door de opening van de kalebas tegen de buik of borstkas te drukken

Unguna na bagada
’zingende tak’ van de Zakara uit de Centraal Afrikaanse Republiek. Het instrument bestaat uit een grote aardewerken pot waarover een tak wordt gelegd en waarop vervolgens met twee stokken wordt geslagen

Upa upa
diatonische accordeon van het Paaseiland

Urumi
Zuid-Indiase, tweevellige trommel. De urumi, die iets dunner is in het midden dan aan de beide uiteinden, wordt echter niet geslagen, maar gewreven met een 45 cm. lange gebogen stok, waardoor het een sinister dierengegrom na kan bootsen. Samen met een kleine nagaswaram en de pambai vormt de urumi een `urumi melam`-ensemble dat begravenissen begeleidt

Urua
enorme dubbele klarinet van de Camayura-indianen uit Brazilië. De urua is gemaakt van twee stukken riet van ongelijke lengte, met ingezette idioglotte rietbladen. Bij rituelen wordt de lange pijp als mannelijk beschouwd en de korte als vrouwelijk

Utiel - Requena
Spanje - Levante - Utiel-Requena Omvang: 40.000 ha. Één van de opkomende regio`s in de streek Valencia. 32.000 ha wordt beplant met de Bobal druif. Als Cépage wijn, niet bijzonder van kwaliteit en kort houdbaar. Wanneer versneden met cabernet sauvignon of tempranillo is de kwaliteit uitstekend. Vroeger stond deze regio bekend om zijn rosado`s.

Uti
Joegoslavische korthalsluit met frets en 10 snaren

Utete
mondharp uit Tonga

Uyup-Uyup batang ni eme
hobo gemaakt van een rijststengel en slechts bedoeld voor éénmalig gebruik. Dit primitieve blaasinstrument komt voor bij de Mandailing-Batak op Noord-Sumatra

Valpolicella
Italië - Veneto - Dit type wijn wordt geproduceerd in de Italiaanse provincie Veneto. Het is de beste wijn uit de Veneto provincie. Robijnkleurig, geurig en fruitig met een delicaat bouquet en een rijke textuur. Valpolicella is een DOC gebied.

Valiha
bamboe buisciter, nationaal instrument van Madagaskar. Hoewel de meeste valiha’s heterochord zijn (d.w.z. met losse, aparte snaren), komen ook valiha’s voor waar de snaren uit het instrument zelf worden gesneden. Vele hebben een spleetvormig klankgat dat uit de bamboe buis is gesneden en ze zijn meestal rijkelijk versierd

Valencia
Spanje - Levante - Valencia Omvang gebied 17.000 ha. Meerendeel bestaat uit witte druiven: - Merseguera (7500 ha) - Muscat (2200 ha)

Valdobbiadene
Mostra Nazionale Degli Spumante Op uitnodiging van het Italiaanse Instituut voor de Buitenlandse Handel was het Slijtersvakblad te gast in Valdobbiadene voor een bezoek aan de Mostra Nazionale Degli Spumante. Deze beurs -met een deelname van zo?n 200 producenten- wordt in Italiaanse wijnkringen als de belangrijkste voor mousserende wijnen beschouwd. Behalve een bezoek aan de ?voor de 38ste keer georganiseerde- beurs bij Villa dei Cedri was er ook gelegenheid om een aantal producenten in de omgeving te bezoeken.

Valdepeñas
Spanje - Castilië - La Mancha - Valdepeñas. Omvang: 486,8 km2 Gebied is genoemd naar de stad in het midden. Val de peñas betekent in het Castiliaan: `Stad der Stenen`.

Val d`Arbia
Italië - Toscane - Val d`Arbia