Gezondheidsplein - woordenboek

Categorie: Medisch
Datum & Land: 21/10/2007, NL
Woorden: 2205

Borstkasgezwel (goedaardig)
De borst is het lichaamsgebied dat wordt omsloten door de borstkas en de spieren die de ruimte tussen de ribben opvullen. Buiten de borstkas liggen een aantal spieren die dienen voor de beweging van de armen. Het geheel wordt door huid bedekt. Onder en in die huid liggen de beide borstklieren, die in aanleg zowel bij mannen als vrouwen te vinden zijn. De borstholte (dat is de holte binnen de borstwand waarin de longen en het hart liggen) heeft aan de bovenkant geen duidelijke begrenzing. Aan de onderzijde wordt deze afgesloten van de organen in de buikholte door het middenrif.

Borstkas misvormd
Vormafwijkingen van de borstkas zoals een kippenborst of een trechterborst wijzen vrijwel nooit op Engelse ziekte (rachitis) door vitamine D gebrek. Ze zijn echter wel een aanwijzing voor een verhoogde ademhalingsinspanning of een te lage spierspanning en een gebrek aan beweging.

Borborygmus
Engels:Borborygmus darmgeruis

Borderline
Borderline is een persoonlijkheidsstoornis. Het is een psychische aandoening die gepaard gaat met onder andere angst, depressiviteit en in de war zijn. Ooit is deze term gelanceerd als `grens` tussen neurose en psychose. Maar die typering klopt niet. Borderline heeft wel wat symptomen van neuroses en psychoses, maar verschilt er in veel opzichten ook wel van.

Borstkanker
In een borstklier kan zich een kwaadaardige tumor ontwikkelen. Het is niet duidelijk waarom dit gebeurt. Een tumor die in de borst ontstaat blijft in de beginsituatie beperkt tot de borst. Later kan de tumor zich verspreiden via de bloedbaan en de lymfebanen of doorgroeien naar naburig weefsel. Dit wordt een uitzaaiing (metastase) genoemd.

Bolusinjectie
Engels:Bolus Injection in 1 keer inspuiten van een geneesmiddelendosis in het bloed

Bof
De bof is een virusinfectie die meestal kinderen treft. Het komt vooral voor in dichtbevolkte gebieden en in gebieden met een lagere vaccinatiegraad (hoog aantal niet-ingeënten). Bij de bof is er een ontsteking van de oorspeekselklier: aan een of aan twee kanten. Daardoor krijgt de zieke één of twee dikke wangen.

Boezemtussenschot-defect
Wordt ook wel atriumseptumdefect genoemd en is een aangeboren hartafwijking waarbij een opening is blijven bestaan tussen de linker en rechterboezem van het hart. Het gevolg hiervan is dat een deel van het bloed van de linkerboezem in de rechterboezem gepompt wordt in plaats van naar de linker hartkamer. Hierdoor ontstaat een minder efficiënte bloedsomloop. De verschijnselen zijn meestal zeer licht en de meeste zuigelingen en kinderen ondervinden geen hinderlijke gevolgen van de aandoening, alhoewel een zekere moeheid, benauwdheid en kortademigheid kan optreden vooral bij een krachtsinspanning. De kinderen zijn ook vaak nogal fragiel gebouwd.

Boezemfladderen
Boezemfladderen (flutter) is een hartritmestoornis die verwant is aan boezemfibrilleren. Ook bij deze aandoening worden de boezems teveel en te chaotisch geprikkeld, alleen is de frequentie van het samentrekken minder, namelijk ongeveer tot 200-300 slagen per minuut. De hartkamers (ventrikels) trekken dan meestal in een verhouding van 1 op 3 met de prikkels uit de boezems samen, zodat ook bij dit fladderen de pompwerking van het hart verre van ideaal is.

Boezemfibrilleren
Boezemfibrilleren ofwel atriumfibrilleren is een hartritmestoornis die erg veel bij mensen van boven de 50 jaar voorkomt. De boezems van het hart worden bij deze aandoening teveel en te chaotisch geprikkeld waardoor ze tot wel 350-700 maal per minuut kunnen samentrekken (hartkloppingen) . Dit kunnen de beide eronder gelegen hartkamers (ventrikels) onmogelijk bijhouden aangezien hun maximumfrequentie niet veel meer kan zijn dan 160 slagen per minuut. De samenwerking tussen boezems en kamers wordt hierdoor aanzienlijk minder en in sommige gevallen faalt het hart helemaal.

Bronchopulmonair
Engels:Bronchopulmonary met betrekking tot de lucht-pijptakken en de longen

Bronchopneumonie
Engels:Bronchopneumonia longontsteking die uitgaat van de luchtpijptakken

Bronchodilatatie
Engels:Bronchodilatation verwijding van de luchtpijp-takken

Bronchitis
Engels:Bronchitis ontsteking van de luchtpijptak

Bronchoconstrictie
Engels:Bronchoconstric-Tion vernauwing van de luchtpijp-takken

Bronchitis
Bronchitis is een aandoening van de longen, waarbij ontsteking en irritatie van het longweefsel een rol spelen.

Bronchiaal
Engels:Bronchial met betrekking tot de luchtpijp-takken

Bronchinctasie
Engels:Bronchiectasis verwijding van de luchtpijn-vertakkingen

Bronchiolitis
De luchtpijp vertakt zich in twee grote takken (linker en rechter bronchus) die naar beide longen lopen. In de longen vertakken de bronchi zich in steeds kleinere takjes (bronchioli): een ingenieus systeem waardoorheen de lucht zich verspreidt. Aan het einde van de kleinste vertakkingen liggen de longblaasjes. Via deze longblaasjes verlaat de zuurstof de longen en wordt het opgenomen in het bloed, dat langs de longblaasjes loopt.

Breedspectrum
Engels:Broad Spectrum met een breed werkingsgebied, veel gebruikt voor antibiotica

Brandwonden
Een brandwond is een wond die ontstaat als de huid in contact komt met extreme temperaturen (zowel hitte als kou). Hierin bestaan gradaties van ernst. Een eerstegraads brandwond is een rode, droge, zere plek. Veel strandgasten zien er in de zomer zo uit en ook de (hoogte)zon kan brandwonden veroorzaken. Een tweedegraads brandwond is ook rood en pijnlijk, maar is vochtig, soms met blaren. Een derdegraads brandwond is de meest ernstige verbranding. Deze is niet rood, maar geelwit, en doet geen pijn. Dat komt doordat de zenuwuiteinden in de huid beschadigd zijn. Hoewel het geen pijn doet, is dit een ernstige verbranding. Als de huid nog erger verbrandt, `verkoolt` deze. Dan ontstaan zwarte plekken.

Brandend maagzuur (zwangerschap)
Bij het vorderen van de zwangerschap kan de groeiende baarmoeder tegen andere organen aandrukken. Dat levert geen grote problemen op, maar kan wel lastig zijn. Door druk op je blaas moet je vaker naar de wc. En door druk op je maag kan er maagzuur omhoog komen. Vooral de laatste drie maanden van de zwangerschap is je baarmoeder zó groot, dat hij tegen je maag drukt. Als daardoor maagzuur omhoog komt, komt het in je slokdarm. Dit geeft een vervelend, branderig gevoel tot diep in je keel.

Brandend maagzuur
Brandend maagzuur, pijn boven in de buik, veel moeten boeren en een opgeblazen gevoel zijn maagklachten. De klachten komen vaak tegelijk voor. Brandend maagzuur wordt veroorzaakt door het omhoogkomen van de maaginhoud. Dat kan pijn achter het borstbeen en misselijkheid geven.

Braken (baby)
Een enkele periode van braken bij een overigens gezonde baby is geen reden voor ongerustheid. Als het echter meer dan 3 keer per dag voorkomt is het goed om een arts te raadplegen, omdat anders de kans bestaat dat de baby teveel vocht verliest.

Bradypnoe
Engels:Bradypnoea vertraagde ademhaling

Bradykinesie
Engels:Bradykinesia verlangzaming van de bewegingen

Bradycardie
Engels:Bradycardia ongewoon langzame hartslag

Bradycardie
Bradycardie is de medische term voor een te langzame hartslag. Een normale hartslag varieert in rust van 60 tot 100 slagen per minuut. Bij inspanning neemt de hartslag sterk toe.

Bronchospasme
Engels:Bronchospasm kramp met vernauwing van de luchtpijptakken

Bronchus
Engels:Bronchus luchtpijptak

Brughoekgezwel
De brughoek is een ruimte die zich voor de kleine hersenen bevindt en waar belangrijke hersenzenuwen (VIII, VII en V) doorheen gaan.

Burnout
Burnout is een specifieke stressreactie of toestand van overspannenheid die voornamelijk voorkomt bij mensen in sociale of contactuele beroepen zoals het welzijnswerk, de gezondheidszorg, het onderwijs. Werkende vrouwen en managers hebben er vaker last van dan anderen.

Bulleus
Engels:Bullous blaarvorming

Buis van eustachius (verstopping)
Het oor bestaat uit het uitwendige oor, het middenoor en het binnenoor. Het middenoor is een kleine holte tussen trommelvlies en binnenoor, waarin de drie met elkaar in verbinding staande gehoorbeentjes liggen: de hamer, het aambeeld en de stijgbeugel. Er zijn verschillende gangen van en uit het middenoor die met elkaar in verbinding staan. Sommigen voeren naar de met lucht gevulde ruimtes van het slaapbeen (het bot achter de oorschelp), enkele naar het binnenoor. Een van die gangen staat bekend als de buis van Eustachius.

Bulbair
Engels:Bulbar met betrekking tot het verlengde merg (onderste deel van hersenen)

Buikwaterzucht
Wordt ook wel waterbuik (ascites) genoemd vanwege de abnormale hoeveelheid vocht in de buikholte.

Buikvliesontsteking
Buikvliesontsteking of peritonitis is een ontsteking van het buikvlies (peritoneum), meestal als gevolg van een infectie. Dit is vrijwel zonder uitzondering een ernstige tot zeer ernstige situatie die meestal een operatie noodzakelijk maakt. Veelvoorkomende bronnen van infectie zijn perforaties( een gaatje) van de maag, darm, galblaas of blindedarm.

Buikverwonding
Er wordt gesproken van een trauma als een verwonding is ontstaan door een geweldadige inwerking van buitenaf. Bij een buiktrauma kun je bijvoorbeeld denken aan een harde stomp in de buik of een (verkeers)ongeluk waarbij letsel in het buikgebied ontstaat.

Buiktyfus
Buiktyfus is een bacteriële infectieziekte die wordt veroorzaakt door het eten of drinken van besmet voedsel, water of melk.

Buikspierverslapping
De buikholte wordt van boven afgedekt door het middenrif, aan de achterkant door de rugspieren, aan de onderkant door het bekken en aan de voorkant door de buikwand. De buikwand bestaat uit lagen vetweefsel, buikspieren en huid. Het betreft hier een grote groep spieren die o.a. meehelpt bij de regelmatige bewegingen van de ademhaling, het in evenwicht houden van de spieren van de ruggengraat, bij tillende bewegingen en het stevig op hun plaats houden van darmen en andere buikorganen. Als de buikspieren zich samentrekken wordt er van alle kanten druk uitgeoefend op deze buikorganen. Deze zogenaamde buikpers is belangrijk voor de stoelgang, het hoestem en bij het persen tijdens een bevalling.

Buccofaryngeaal
Engels:Buccopharyngeal met betrekking tot de mond (wang) en de keel

Buikpijn
Buikpijn hebben we allemaal wel eens. Spanningen, te veel eten, menstruatie, het kan allemaal leiden tot buikpijn en meestal maken we ons er ook niet druk over: het gaat vanzelf wel over.

Buccaal
Engels:Buccal van de wang

Bursitis
Engels:Bursitis ontsteking van een slijmbeurs

Canule
Engels:Cannula buisje

Candidiasis
Candidiasis is een ziekte van de huid en slijmvliezen door infectie met een gist: Candida albicans. Candidiasis wordt vaak 'schimmelinfectie' genoemd, omdat het gist in de volksmond vaak schimmel wordt genoemd.

Candidiasis
Engels:Candidiasis schimmelziekte van huid en slijmvliezen

Callus
Plaatselijke eeltplek die ontstaat als gevolg van een lang voortgezette (of regelmatig herhaalde) mechanische prikkeling, bijvoorbeeld bij het langdurig gebruik van een bezem of een zaag. Of bijvoorbeeld slecht zittend schoeisel, waardoor de hoornlaag van de huid verdikt. De term callus wordt ook gebruikt voor nieuw gevormd botweefsel op plaatsen waar een botbreuk aanwezig is (geweest). Goedgekeurd door: N. van Hasselt, arts

Calciurie
Engels:Calciuria aanwezigheid van calcium in de urine

Calcinmie
Engels:Calcaemia aanwezigheid van calcium in het bloed

Calciumgehalte te hoog
Een te hoge concentratie van calcium in het bloed (hypercalciëmie) wordt soms bij toeval gevonden. De symptomen kunnen variëren van geen klachten tot vage klachten van moeheid.

Calcificatie
Engels:Calcification verkalking

Cafeïne (te veel)
Ook wel genoemd coffeïne, is een stof die in koffie, thee, cacao en bepaalde frisdranken zoals cola voorkomt. De stof heeft een licht stimulerende werking op het hart en het centrale zenuwstelsel, waardoor men zich energieker gaat voelen. Dit kan zich uiten in grotere reactiesnelheid, een beter concentratie vermogen, een scherpe waarneming, slapeloosheid en een beter humeur. Daarnaast werkt het als een plasmiddel.

Cachexie
Engels:Cachexia uitputting, ondervoeding van het lichaam

Cardiorespiratoir
Engels:Cardiorespiratory met betrekking tot hart en ademhaling

Cardioselectief
Engels:Cardioselective wat alleen op het hart inwerkt

Cardiomegalie
Engels:Cardiomegaly hartvergroting

Cardiomyopathie
Engels:Cardiomyopathy hartspierziekte

Cardiopathie
Engels:Cardiopathy hartziekte

Cardiopulmonaal
Engels:Cardiopulmonary hart en longen

Cardiologisch
Engels:Cardiological met betrekking tot hartziekten

Cardiogeen
Engels:Cardiogenic door het hart veroorzaakt

Cardiaal
Engels:Cardiac met betrekking tot het hart

Carcinoom
Engels:Carcinoma kankergezwel

Carcinogeen
Engels:Carcinogenic kankerverwekkend

Carcinoïd-syndroom
Carcinoïd betekent: 'lijkend op carcinoom' (een carcinoom is een kwaadaardige tumor). Carcinoïd-tumoren zijn niet zo kwaadaardig als een carcinoom en groeien langzamer. Ze kunnen op verschillende plaatsen in het lichaam voorkomen, maar worden vaak in de blinde en dunne darm gevonden. Door de tumor worden verschillende stoffen geproduceerd, waaronder serotonine.

Cara
De afkorting CARA staat voor Chronische Aspecifieke Respiratoire Aandoeningen. Respiratoire betekent 'met betrekking tot de ademhaling'. Deze verzamelnaam werd vroeger gebruikt om langdurige aandoeningen van de luchtwegen aan te duiden, zoals astma, bronchitis en longemfyseem.

Capillair
Engels:Capillary haarvat, kleinste vat van de bloedsomloop

Capaciteit
Engels:Capacity bevattingsvermogen

Cerumen
Engels:Cerumen oorsmeer

Cerebraal
Engels:Cerebral met betrekking tot de grote hersenen

Cerebrospinaal
Engels:Cerebrospinal met betrekking tot hersenen en ruggemerg

Cerebrovasculair
Engels:Cerebrovascular met betrekking tot de bloedvaten in de hersenen

Cerebellair
Engels:Cerebellar met betrekking tot de kleine hersenen

Celmembraan
Engels:Cell Membrane omhulsel (wand) van de cel

Cellulitis
Engels:Cellulitis ontsteking van het onderhuidse bindweefsel

Cellulitis
Cellulitis is een toestand van het onderhuidse vet waardoor het huidreliëf grover en de huid een sinaasappelschil-achtig uiterlijk krijgt. Cellulitis wordt daarom ook wel sinaasappelhuid of 'peau d'orange' genoemd. Deze naam heeft niets te maken met de medische term cellulitis die staat voor een onsteking van het onderhuidse bindweefsel met uitbreiding in de breedte. Bij sinaasappelhuid kunnen de kuiltjes en bobbeltjes in de huid enigzins gevoelig zijn en zitten vooral op de billen, heupen, dijen en bovenarmen.

Cefalalgie
Engels:Cephalalgia pijn in het hoofd

Cervicaal
Engels:Cervical met betrekking tot de hals en de nek

Cervix Uteri
Engels:Cervix Uteri baarmoederhals

Chromosoomafwijking
Chromosomen zijn kleine staafvormige lichaampjes in de celkern waar ze de dragers vormen van alle erfelijke eigenschappen. De mens heeft 23 paar chromosomen, dus 46 chromosomen in elke lichaamscel. De helft van deze chromosomen (1 van elk paar, dus 23 in totaal) is afkomstig van de moeder en de andere helft van de vader.

Chromosomaal
Engels:Chromosomaal met betrekking tot de chromosomen, de eiwitten die erfelijke informatie bevatten

Chorea
Engels:Chorea dans

Cholinerg
Engels:Cholinerg betrekking hebbend op zenuwuiteinden die Acetylcholine (een chemisch stof) afscheiden bij het overbrengen van een impuls

Cholesterol
Engels:Cholesterol galvet, een lichaamsvet

Cholesterol
Cholesterol is een stof die belangrijk is voor het lichaam. Deze stof is noodzakelijk voor de aanmaak van nieuwe lichaamscellen en vormt de grondstof voor bepaalde hormonen en galzuren.

Cholelithiasis
Engels:Cholelithiasis galsteenziekte

Cholera
Cholera is een infectieziekte gekenmerkt door het plotseling optreden van ernstige diarree.

Cholereticum
Engels:Choleretic stof die de galvorming bevordert

Cholestase
Engels:Cholestasis verstoring of verstopping van de galafvoer

Cholecystitis
Engels:Cholecystitis ontsteking van de galblaas

Cholangitis
Engels:Cholangitis ontsteking van galwegen

Cholangiografie
Engels:Cholangiography roentgenonderzoek van de galwegen

Chloasma
Engels:Chloasma levervlekken, huidverkleuringen

Chloasma
Dit is een vleksgewijze symmetrische pigmentatie van de huid. Chloasme gravidarum kan voorkomen tijdens de zwangerschap en wordt vooral gezien in het gelaat, het wordt dan ook wel `zwangerschapsmasker` genoemd. Het kan echter ook veroorzaakt worden door de anticonceptiepil. In beide gevallen worden hormonen gestimuleerd die voor de pigmentatie van de huid zorgen. Aan chloasma kan weinig gedaan worden. De symptomen verergeren onder invloed van zonlicht en het is dus raadzaam om de zon enigzins te vermijden. Goedgekeurd door: Wouter Stenvers, huisarts

Chlamydia-infectie (chlamydiasis)
Chlamydia is een seksueel overdraagbare aandoening (soa) veroorzaakt door een bacterie-achtig micro-organisme (meestal Chlamydia trachomatis) dat zich nestelt in de geslachtsorganen. Chlamydiasis zijn de ziekteverschijnselen die door een infectie met Chlamydia worden veroorzaakt.

Chirurgisch
Engels:Surgical betrekking hebben op operatief

Chemotherapie
Engels:Chemotherapy behandeling van kanker met medicijnen

Chemoreceptor
Engels:Chemoreceptor cel die gevoelig is voor scheikundige prikkels

Chemotherapeuticum
Engels:Chemotherapeutic medicijnen waarmee kanker behandeld wordt