Gezondheidsplein - woordenboek

Categorie: Medisch
Datum & Land: 21/10/2007, NL
Woorden: 2205

Aardbeineus (rhinophyma)
Zwelling van de huid van het onderste deel van de neus, voornamelijk bij oudere mannen, met verwijde bloedvaatjes en poriën.

Aangeboren afwijking
Aangeboren afwijkingen, ook wel congenitale afwijkingen genoemd, zijn afwijkingen die bij de geboorte aanwezig zijn.

Aambeien
Aambeien zijn plaatselijk gezwollen bloedvaten onderin de endeldarm en net boven de anus. Deze verwijde en gestuwde bloedvaten kunnen zowel inwendig als uitwendig zwellingen veroorzaken. Uitwendige aambeien bevinden zich aan het einde van het endeldarmkanaal. Ze kunnen zelfs uit de anus puilen.

Abrasie
Engels:Abrasion schaafwond, afkrabbing

Abrupt
Engels:Abrupt plotseling

Absence
Engels:Absence kortstondig bewustzijnsverlies als gevolg van een stoornis in de hersenen

Abortus
Engels:Abortion miskraam, abortus provocatus= opgewekte miskraam meestal via het wegzuigen van de vrucht uit de baarmoeder

Abnormaal
Engels:Abnormal afwijkend van de norm

Aberrant
Engels:Aberrant afwijkend bijv. een aberrant orgaan ligt op een afwijkende plaats in het lichaam

Abdominaal
Engels:Abdominal met betrekking tot de buik

Abdomen
Engels:Abdomen buik(holte)

Abces
Engels:Abscess ophoping van pus in het lichaam, etterbuil

Abces
Een abces is een met pus gevulde zwelling die overal kan voorkomen. Als reactie op een bacteriële infectie wordt in het lichaam een grote strijd geleverd. Het afweersysteem stuurt witte bloedcellen op vijandige bacteriën af, omsingelt ze en probeert ze vervolgens uit te schakelen. De combinatie van de vijandige bacteriën en de eigen bloedcellen hoopt zich op en veroorzaakt een met pus gevulde zwelling. De meest voorkomende abcessen ontstaan op deze manier (`warme abcessen`).

Abstinentie
Engels:Abstinence onthouding(sverschijnselen), m.n. van medicijnen, alcohol, drugs

Absorptie
Engels:Absorption opname

Acustischit
Engels:Acustic het gehoor betreffend

Activiteit
Engels:Activity werking

Activeren
Engels:Activate werkzaam maken

Actief
Engels:Active werkzaam

Acth
Engels:Acth hormoon afgescheiden in het hersenaanhangsel

Acromegalie
Een vergroting en excessieve groei van de zogenaamde acra: neus, kin, oren, handen en voeten bij volwassenen. Daarnaast kunnen inwendige organen als hart, longen, lever en nieren overmatig groeien. Andere symptomen kunnen zijn: transpiratie, hoofdpijn, uitblijven van menstruatie, slapte en verlies van gezichtsvelden.

Acrocyanose
Engels:Acrocyanosis blauwkleuring van handen,voeten

Acne
Acne is een ontsteking van de talgkliertjes in de huid. Hierdoor ontstaan dan meeëters of puistjes. Acne komt vooral voor op plekken waar veel talgkliertjes zitten, zoals je gezicht, nek, borst, bovenrug of bovenarmen.

Acne
Engels:Acne puistjes

Acidose
Engels:Acidosis zuurvergiftiging

Aciditeit
Engels:Acidity zuurgehalte

Accumulatie
Engels:Accumulation ophoping van stoffen

Accidenteel
Engels:Accidental toevallig, of als gevolg van een ongeluk

Accommodatie
Engels:Accommodation scherpstelling vban het oog

Acantholyse
Engels:Acantholysis verlies van samenhang van de opperhuid waardoor de huid loslaat

Acuut
Engels:Acute plotseling en hevig

Acute buik
Je spreekt van een acute buik bij een plotselinge, mogelijke levensbedreigende, buikaandoening. Vaak gaat het om een acute (ernstige) ontsteking. Het is belangrijk snel te handelen en direct een arts te raadplegen.

Adrenolyticum
Engels:Adrenolytic middel dat adrenaline bevat

Adolescent
Engels:Adolescent jeugdig persoon, puber

Adrenerg
Engels:Adrenergic m.b.t. sympathische zenuwvezels die bij prikkeling stoffen produceren met een effect als van adrenaline

Adnexitis
Engels:Adnexitis ontsteking van de eierstokken en de eileiders

Adjuvans
Engels:Adjuvant toevoegsel

Adie pupil
Ook wel syndroom van Adie (Engels neuroloog 1886-1935) genoemd. Een enkelzijdige langzame pupilvernauwing bij lichtinval gevolgd door een vertraagde verwijding. Dit gaat gepaard met verlaagde of ontbrekende reflexen van de benen, zonder invaliditeit. Een andere term voor deze aandoening is familiale hereditaire areflexie.

Adhesie
Engels:Adhesion vergroeiing

Adhd
ADHD is de afkorting voor 'Attention Deficit Hyperactivity Disorder'. Vrij vertaald: een stoornis die concentratieproblemen en hyperactiviteit veroorzaakt. ADHD staat vooral bekend als een probleem bij kinderen, hoewel het ook bij volwassenen voorkomt. Vroeger werden kinderen met ADHD gewoon lastig genoemd, later had men het over MBD (Minimal Brain Dysfunction). Tegenwoordig worden de termen ADHD en het verwante ADD gebruikt. ADD kenmerkt zich net als ADHD door concentratieproblemen, maar bij ADD komt geen hyperactiviteit voor.

Adequaat
Engels:Adequate correct en passend bij

Adenitis
Engels:Adenitis (lymf)klierontsteking

Adenoom
Engels:Adenoma goedaardig klierweefselgezwel

Ademnood
Ademnood of benauwdheid is beangstigend. Om te leven heb je zuurstof nodig en bij ademnood wordt de zuurstofvoorziening bedreigd. Ademnood kan in verschillende gradaties optreden, van zeer licht tot ernstig. De achterliggende oorzaak van ademnood kan heel divers zijn.

Additioneel
Engels:Additional toegevoegd

Additivum
Engels:Additive toevoeging

Addison, ziekte van
Op de rechter- en linkernier bevindt zich een orgaan van een centimeter dik; de bijnier en deze heeft als taak om bepaalde hormonen te produceren: cortison en aldosteron. Deze helpen het lichaam tegen stress te reageren en beheersen de waterhuishouding.

Addictie
Engels:Addiction verslaving

Adaptatie
Engels:Adaptation aanpassing

Adsorberen
Engels:Adsorption aantrekken, aan de oppervlakte binden

Adstringerend
Engels:Adstringent bijtend of samentrekkende stof, veelal gebruikt om bloeding of vochtafscheiding van huid of slijmvlies tegen te gaan

Adult
Engels:Adult volwassene

Advies
Engels:Advice (goede)raad

Aerosol
Engels:Aerosol vloeistof spray

Aeroob
Engels:Aerobic afhankelijk van zuurstof

Aerofagie
Engels:Aerophagy inslikken van lucht

Aften
Aften zijn grijswitte of dikke gele plekjes in de mond met een rode, ontstoken rand. Ze verschijnen aan de binnenkant van de lippen, wangen of onder de tong. Ze veroorzaken een kortdurende pijn tijdens het eten van zuur of pikant voedsel. Bovendien wordt de mond droger dan normaal. De zweertjes kunnen in grote of kleine aantallen voorkomen. Meestal verdwijnen ze vanzelf weer binnen 1 tot 2 weken. Ze kunnen ook heel hardnekkig zijn of steeds terugkomen.

Affiniteit
Engels:Affinity aantrekkingskracht

Afkickverschijnsel
Ook wel onthoudings- of ontwenningsverschijnsel genoemd. Dit zijn (negatieve) verschijnselen die optreden na het stoppen van het gebruik van verslavende middelen (alcohol, hard drugs): nervositeit, rusteloosheid, zweten, gapen, pijnlijke krampen, misselijkheid, braken, diarree, kippenvel en koude rillingen. Het is goed om een onderscheid te maken in de zogenaamde soft drugs en hard drugs. Onder soft drugs verstaat men de middelen die gewoonlijk geen gewenning of lichamelijke afhankelijkheid veroorzaken, zoals de hennepproducten (hasj, cannabis).

Afasie
Engels:Aphasia spraakstoornis a.g.v. een hersenaandoening

Afterload
Engels:Afterload nabelasting

Agranulocytose
Engels:Agranulocytosis vermindering van het aantal korrelcellen(witte bloedcellen) in het bloed

Agonist
Engels:Agonist spier die zelfstandig werkt

Agitatie
Engels:Agitation opwinding

Aggregatie
Engels:Aggregation samenklontering

Aggravatie
Engels:Aggravation verergeren of overdrijven

Agens
Engels:Agent werkzame (chemische) stof

Agammaglobulinemie
Engels:Agammaglobulin-Aemia gebrek aan bloedeiwit dat rol speelt bij afweer

Agalactie
Engels:Agalactia gebrek aan moedermelk

Agressiviteit
Engels:Aggressiviness neiging tot geweld

Aids-related complex (arc)
Verschijnselen die duiden op een infectie met HIV, zoals algemene zwelling van lymfeklieren. Dit is een fase die aan aids voorafgaat. Goedgekeurd door: W. Stenvers, huisarts

Aids
Aids is een storing in het afweersysteem. Het is een afkorting van acquired immune deficiency syndrome. Aids ontstaat na een infectie met het HIV (Humaan Immunodeficientie Virus). HIV tast het immuunsysteem aan.

Akinesie
Engels:Akinesia bewegingsarmoede

Alvleesklierontsteking
De alvleesklier (pancreas) is een dunne klier die achter de maag ligt, in een bocht van de twaalfvingerige darm. Hij is twaalf tot vijftien centimeter lang. De alvleesklier speelt een rol bij de spijsvertering en produceert zelf ook stoffen. Vooral bij de verwerking van glucose is de alvleesklier onmisbaar. De alvleesklier heeft voor al deze taken een typische samenstelling en bestaat voor een groot deel uit twee geheel verschillende soorten cellen.

Alvleesklierkanker
Bij deze vorm van kanker is kwaadaardig nieuwvorming van weefsel van de alvleesklier. Het komt bij mannen tweemaal zo vaak voor als bij vrouwen en is nummer vier op de lijst van sterfgevallen door kanker.

Alopecie
Engels:Alopecia haaruitval

Alternatief
Engels:Alternative anders en even geschikt

Alterneren
Engels:Alternate elkaar afwisselen

Alveolitis
Engels:Alveolitis ontsteking van de longblaasjes

Allergie
Engels:Allergy overgevoeligheid

Allergisch
Engels:Allergic overgevoelig

Alopecia areata
Alopecia areata is een ziekte van de haarwortels. Het betekent pleksgewijze kaalheid. Op de plekken waar de haarwortels zijn aangetast vallen meestal alle haren uit. Er ontstaan ronde of ovale kale plekken, terwijl daaromheen het haar normaal groeit.

Allergie
In ons lichaam wordt dagelijks een grote strijd gevoerd tegen schadelijke stoffen en micro-organismen die willen binnendringen. Deze strijd wordt gevoerd door ons immuunsysteem. Dit afweersysteem herkent de schadelijke stoffen, micro-organismen en maakt ze meestal onschadelijk.

Allergeen
Engels:Allergen stof die overgevoeligheid veroorzaakt

Alkyleren
Engels:Alkylate een waterstofatoom door een alkylgroep vervangen

Alkaptonurie
Dit is een aangeboren stofwisselingsstoornis waarbij door een gebrek van het enzym homogentisinezuur-oxidase de eiwitten tyrosine en fenylalanine niet verder kunnen worden afgebroken dan tot homogentisinezuur.

Alkalose
Engels:Alkalosis zuurverlies

alkaloid
Engels:Alkaloid giftige stikstofverbinding van plantaardige stoffen in lage dosering als medicijn bijv. Atropine

Alkalisch
Engels:Alkaline met betrekking tot alkali (loog, stof die in verbinding met zuur een zout vormt)

Alert
Engels:Alert oplettend

Alimentair
Engels:Alimentary met betrekking tot de voeding

Alcoholisme
Engels:Alcoholism drankzucht

Alcoholisme
Alcoholmisbruik waarbij regelmatig zo veel gedronken wordt, dat de gebruiker nadelige lichamelijke en geestelijke gevolgen ondervindt. Het is lastig om een duidelijke grens te trekken tussen het aanvaardbare alcoholgebruik van de sociale drinker en het teveel van de alcoholist, maar meestal is er bij alcoholisme in ieder geval sprake van een ernstig controleverlies. Dat wil zeggen dat een alcoholist niet meer goed in staat is zelf te bepalen wanneer hij-zij begint met drinken of ermee ophoudt. De sociale drinker zal weinig of geen alcohol gebruiken als hij-zij alleen is, terwijl de aan alcohol verslaafde 'stille drinker' juist op die momenten zal doorgaan met drinken en niet of slecht zal kunnen stoppen.

Alcoholbedwelming
Bedwelming of roes ontstaan door misbruik van alcohol (zie ook alcoholisme en alcoholische neuropathie). Goedgekeurd door: W.Stenvers, Huisarts

Alcoholische neuropathie
Veel alcoholisten krijgen op een gegeven moment klachten van het zenuwstelsel. Deze polyneuropathie betreft zowel de gevoelszenuwen als de motorische zenuwen. Vaak gaat het samen met pijnlijke krampen en gevoelige spieren (vooral de beenspieren en in mindere mate ook in de armen). De polyneuropathie kan nog verergeren door een gebrek aan vitamine B12, iets wat ook vaak voorkomt bij mensen met een alcoholverslaving . Goedgekeurd door: W. Stenvers, huisarts

Albinisme
Albinisme is een aangeboren erfelijke, zelden voorkomende aandoening. De cellen die het bruine huidpigment produceren (melanocyten) zijn bij albinisme niet in staat het bruine huidpigment (melanine) te produceren. Daarom hebben albino`s altijd een witte, bleke huid, geelwit haar, roze tot lichtblauwe ogen en rode pupillen.

Albumine
Engels:Albumin in water oplosbaar eiwit dat veel in bloed voorkomt

Alzheimer, ziekte van
Dementie is een verzamelnaam voor een aantal geestelijke stoornissen bij vooral oudere mensen. Nederland telt ongeveer 250.000 dementerende mensen. Bij ongeveer 150.000 van hen is de ziekte van Alzheimer de oorzaak. Het is moeilijk om precieze aantallen vast te stellen omdat de ziekte van Alzheimer niet altijd goed te duiden en te onderscheiden is van andere vormen van dementie.

Ampul
Engels:Ampoule dichtgesmolten medicijnflesje

Amyotrofe lateraal sclerose (als)
Amyotrofische Lateraal Sclerose (ALS) is een neuromusculaire aandoening die leidt tot het zwakker worden van de spieren. Dit wordt veroorzaakt doordat de motorische zenuwen in het ruggenmerg en in het onderste deel van de hersenen - de zogenaamde hersenstam - afsterven. De motorische zenuwen geven de signalen vanuit de hersenen door aan de spieren. Dus als de motorische cellen niet goed functioneren, worden de spieren zwakker. De ziekte kan voorkomen bij volwassenen op elke leeftijd, maar de meeste mensen krijgen ALS tussen hun 40e en 60e levensjaar. ALS is progressief van aard, wat betekent dat iemand met deze ziekte steeds verder achteruit gaat. Er bestaat ook een variant van ALS met een vaak gunstiger verloop, 'progressieve spinale musculaire atrofie (PSMA)' genaamd.