Gezondheidsplein - woordenboek

Categorie: Medisch
Datum & Land: 21/10/2007, NL
Woorden: 2205

Hematologisch
Engels:Haematological (niet: Hemaetolo-Gical) met betrekking tot de leer van het bloed

Heesheid
Engels:Raucousness heesheid

Hiv (human immunodeficiency virus)
HIV staat voor Human Immunodeficiency Virus. Humaan betekent dat we het over mensen hebben (en niet over apen of katten) en immunodeficientie betekent dat de afweer wordt aangetast. HIV is dus een virus dat de afweer tegen ziekteverwekkers bij mensen (het immuunsysteem) verzwakt. Het betreft een agressief virus: HIV-besmetting kan uiteindelijk leiden tot het krijgen van AIDS (Acquired Immuno Deficiency Syndrome).

Hitteuitslag
Miliaria is beter bekend als hitte-uitslag. Het is een tijdelijke, oppervlakkige huiduitslag. Het kan voorkomen als zweetkanaaltjes verstopt raken bij zeer warm en vochtig weer. Deze verstopping is waarschijnlijk het gevolg van overmatige vochtigheid van de huid. Miliaria uit zich in de vorm van rode puistjes, die meestal snel verdwijnen als je de schaduw opzoekt of geacclimatiseerd raakt. Soms kan het echter leiden tot eczeem dat niet zomaar overgaat. Kinderen, ouderen en mensen met overgewicht hebben meer kans om hitte-uitslag te krijgen.

Histologisch
Engels:Histological met betrekking tot de weefselleer

Hik
Wanneer je te snel eet of drinkt krijg je soms de hik. De inname van voedsel gaat dan te snel en het lichaam heeft moeite met de spijsvertering. Doordat zenuwen in de keel of het middenrif geprikkeld worden, gaat het middenrif onwillekeurig en krampachtig samentrekken. De stemspleet sluit zich plotseling. Dit sluiten van de stemspleet tussen de stembanden zorgt voor het kenmerkende hikgeluid.

Hirsutisme
Engels:Hirsutism overmatige beharing

Hielspoor
Hielspoor is een abnormaal botuitsteeksel aan het hielbot. De medische benaming voor hielspoor is `calcaneusspoor`, genoemd naar de `calcaneus`. Dat is het bot dat de hiel van de voet vormt. Hielspoor komt niet heel veel voor. Het is een ongevaarlijke maar hardnekkige en pijnlijke aandoening. De oorzaak is overbelasting van de hiel. Het komt dan ook vooral voor bij mensen met een staand beroep. Een arts kan vaststellen of er inderdaad een botwoekering is en de diagnose bevestigen. Röntgenfoto`s kunnen hierover uitsluitsel geven.

Horner syndroom
Dit syndroom kan aangeboren zijn (kleurverlies van de iris), maar kan ook ontstaan zonder aanwijsbare oorzaak. De kenmerken zijn: pupilvernauwing, licht hangend ooglid en onvermogen om te transpireren van het bovenste deel van het lichaam. De oorzaak moet gezocht worden in een beïnvloeding van het centrale neuron van de hypothalamus naar een centrum in het halsmerg of een beïnvloeding van bepaalde zenuwcentra door bijvoorbeeld een longtumor, halschirurgie of een halsslagaderafsluiting. Goedgekeurd door: H. Vrij-Mazee, arts

Hormoonspiraal
Engels:IUS (Intra Uterine System) anticonceptiemiddel; T-vormig kunststof voorwerp in de baarmoeder met hormoonafgifte

Hormonen
Hormonen zijn stoffen die in het lichaam op bepaalde plaatsen worden gemaakt en die andere weefsels van het lichaam kunnen beïnvloeden. Belangrijke hormonen worden gemaakt in de hypofyse (de hoofdklier). Dit is een klein kliertje dat tegen de hersenen aanligt. De hypofyse wordt op zijn beurt aangestuurd door de hypothalamus, een belangrijk centrum in de hersenen. Veel van de hypofysehormonen beïnvloeden hormoonklieren op andere plekken in het lichaam, zoals de bijnieren, de geslachtsorganen en de schildklier. Samen met het zenuwstelsel regelen de hormonen de werking van allerlei organen. Zonder hormonen kan je lichaam niet functioneren.

Hormonaal
Engels:Hormonal met betrekking tot hormonen

Hoornvliesontsteking
Ontstekingen van de cornea of hoornvlies kunnen door velerlei oorzaken ontstaan.

Hoornvliesinfectie
Een hoornvliesinfectie (cornea-infectie) of zweertje van het oog ontstaat vaak na een beschadiging, waarna de plek door bacteriën of andere micro-organismen (Herpes simplex bijvoorbeeld) wordt geïnfecteerd. Het oog zal pijnlijk zijn, rood en ongemak veroorzaken en het zicht zal minder goed zijn. Soms is een witachtig plekje zichtbaar. Bij het vermoeden van een zweer op de cornea moet men zo snel mogelijk naar de dokter gaan om verdere complicaties te voorkomen.

Hoornvliesbeschadiging
Aan de voorzijde van het oog bevindt zich het hoornvlies (de cornea). Het hoornvlies is het doorzichtige gedeelte van de harde oogrok. Het heeft ook een werking als lens. Het hoornvlies bevat geen bloedvaten (evenals de lens). Daardoor is het helder en doorzichtig, maar beschikt het niet over bloed voor de zuurstofvoorziening en aanvoer van voedingsstoffen. Traanvloeistof verzorgt het hoornvlies.

Hoofdverwonding
Hoofdwonden bloeden vaak vrij hevig. Een oppervlakkige hoofdwond kan verbonden worden met een schoon kompres. Bij een ernstige hoofdwond moet een kompres licht over de wond worden aangebracht om niet het risico te lopen dat botsplinters of andere voorwerpen door de druk dieper naar binnen worden gedrukt.

Hooikoorts
Hooikoorts heeft niets met hooi te maken en ook niets met koorts. Het is een allergie voor bepaalde stoffen die door de lucht worden verspreid, zoals gras-, boom- of bloemenstuifmeel. Deze stoffen heten allergenen. Een hooikoortsallergie lijkt op een allergie voor stof, dieren, sporen, planten en chemische stoffen. De allergische reactie zorgt dat slijmvliezen (met name van neus en ogen) opzwellen en dat het lichaam antistoffen gaat maken, histamine genaamd. Histamine veroorzaakt de klachten. Deze klachten zijn een loopneus, dichte neus, niezen. De ogen kunnen rood worden en gaan jeuken. Je kunt jeuk in de keel of keelpijn krijgen, en uiteindelijk benauwd worden en gaan piepen. Een piepende ademhaling bij allergie kan duiden op astmatische aanvallen.

Hoofdpijn
Hoofdpijn is een zeer veel voorkomende klacht die zeer veel verschillende oorzaken kan hebben. Er zijn ook vele soorten hoofdpijn en de mate en intensiteit varieert per soort.

Hoofdluis
De hoofdluis (of Pediculus humanus) is een klein insectje van ongeveer 3 mm groot. De hoofdluis leeft tussen de haren op de hoofdhuid en in baardharen. Hij voedt zich met bloed en de plekjes waar hij in de huid bijt veroorzaken heftige jeuk. Jeuk is dan ook het meest opvallende verschijnsel bij een besmetting met luis. De luis legt eitjes (ook wel neten genoemd) die vastkleven aan de haren. De kleine luizen komen na een week uit en 10 dagen daarna leggen zij op hun beurt weer nieuwe eitjes.

Hoofdletsel
Hoofdwonden bloeden vaak vrij hevig. Een oppervlakkige hoofdwond kan verbonden worden met een schoon kompres. Bij een ernstige hoofdwond moet een kompres licht over de wond worden aangebracht om niet het risico te lopen dat botsplinters of andere voorwerpen door de druk dieper naar binnen worden gedrukt.

Homeostase
Engels:Homeostasis zelfregulering, chemisch en fysiologisch evenwicht

Homogeen
Engels:Homogeneous gelijksoortig

Homoloog
Engels:Homologous overeenkomstig

Hongeroedeem
Oedeem is een opzwelling van lichaamsdelen door vochtophoping. Het is een verschijnsel dat bij verschillende ziektes kan optreden en wordt veroorzaakt door een verstoring van de waterhuishouding.

Holvoet
Een holvoet (pes excavatus) is een overdreven holling in de lengterichting van de voet. Omdat meestal de achillespees verkort is komt alle gewicht op de voorvoet, waardoor pijn, irritatie en ontstekingen kunnen ontstaan.

Hoest
Hoest is een krachtige, krampachtige vorm van uitademen na een diepe inademing. Er bestaan verschillende soorten hoest; van een bedeesd kuchen tot een dramatisch klinkende rochelhoest.

Hodgkin
De ziekte van Hodgkin is een vorm van kanker van het lymfeklierstelsel. De arts Hodgkin beschreef in de 19e eeuw deze ziekte waarbij de lymfocyten zich kwaadaardig gaan delen. Lymfocyten zijn een bepaald soort lymfekliercellen. Nadien ontdekte men andere vormen van kanker van het lymfestelsel, die non-Hodgkin genoemd worden. Wat betreft symptomen lijken de ziektes op elkaar.

Hospitalisatie
Engels:Hospitalization opneming in een ziekenhuis

Humeroscapulair
Engels:Humeroscapular met betrekking tot de schouder en het schouderblad

Humor
Engels:Humour lichaamsvocht, vochtigheid

Humoraal
Engels:Humoral met betrekking tot de lichaamsvochten

Huntington, ziekte van
De ziekte van Huntington (of Chorea van Huntington) is een zeldzame en erfelijke aandoening van het centrale zenuwstelsel, waarbij bepaalde delen van de hersenen worden aangetast. De symptomen openbaren zich pas op middelbare leeftijd (tussen 30-50 jaar) en verergeren geleidelijk. Gemiddeld overlijden patiënten na achttien jaar ziekte.

Huisvrouwenknie
Een huisvrouwenknie (ook wel patersknie, stoffeerdersknie) is een vorm van bursitis, oftewel een slijmbeursontsteking. Het gaat in dit geval om de slijmbeurs direct voor de knieschijf. Bij een huisvrouwenknie is het kniegewricht of de omgeving daarvan pijnlijk, gezwollen en rood. Het zorgt dat het moeilijk is om de knie te bewegen.

Humeralis
Engels:Humeral met betrekking tot de schouder

Huilen (baby)
Bijna alle baby`s brengen de eerste paar weken van hun leven voor een groot deel slapend door. Als ze wakker zijn kunnen ze huilen. Dit is een normaal patroon waar ouders zich niet ongerust over hoeven te maken. Pas als de baby 6 weken oud is en zich van zijn omgeving bewust wordt, komen er waakperiodes waarin niet gehuild wordt. Naarmate de baby opgroeit worden deze periodes talrijker, totdat bij een leeftijd van 6 maanden een baby gemiddeld 3-4 uur per dag zoetjes kirrend en spelend door kan brengen zonder te huilen.

Huidkanker
Huidkanker is een kwaadaardige tumor die zich in de huid ontwikkelt. In meer dan 90% van de gevallen gebeurt dat omdat de huid (veelvuldig) is blootgesteld aan ultraviolette straling van zonlicht.

Huidverbrandings-syndroom
Brandwonden vormen een speciale groep wonden die kunnen ontstaan als gevolg van hitte, chemische stoffen of straling (bijv. zonnestraling). Het grootste deel van de verbrandingen (60-70%) gebeurt thuis, 20% in de industrie en de rest voornamelijk in het verkeer.

Huidinfectie, wrattenvirus
Een wrat is een scherp begrensd, klein gezwel met een bloemkoolachtig oppervlak, dat veroorzaakt wordt door een virus. Het virus dringt de cellen van de huid binnen en brengt daar een snelle celdeling op gang. Sommige mensen zijn meer vatbaar voor wratten dan andere mensen. Wrattenvirussen worden verspreidt door aanraking of door contact met huidschilfers. Er zijn verschillende soorten wratten die in het algemeen vooral bij kinderen en tieners voorkomen. Gewone wratten komen veel voor op handen en voeten. Ze zijn meestal niet pijnlijk tenzij ze groter worden en in de weg gaan zitten bijvoorbeeld op de voetzolen. Bij mollusca contagiosa ontstaan kleine witte parelachtige bultjes met in het midden een kleine inzinking. Ook deze soort komt vooral bij kinderen voor. Wratten die op de penis of vulva verschijnen moeten door een arts behandeld worden. Bijna alle wratten verdwijnen na verloop van tijd vanzelf, maar indien ze erg lelijk zijn of in de weg zitten kunnen ze worden verwijderd met een wrattentinctuur die bij de drogist te verkrijgen is (deze mogen niet op de geslachtsorganen gebruikt worden). Een arts kan de wrat laten verdwijnen door hem met vloeibare stikstof aan te stippen waardoor de wrat bevriest.

Huidinfectie
De huid van de mens wordt opgevat als een orgaan. Evenals alle andere organen bestaat de huid uit meerdere soorten weefsels zoals de opperhuid, de lederhuid en het onderhuids bindweefsel. Verspreid in de huid komen zintuigcellen voor van de pijn-, tast- en temperatuurzin. Daarnaast herbergt de huid miljoenen zweetklieren, talgklieren en haarzakjes waaruit haren groeien.

Huidgezwel
Een xantelasma of xanthoom is een goedaardige huidtumor, die bestaat uit gele plekjes van een vetachtige stof, die zich om onbekende redenen onder de opperhuid ophopen. Ze kunnen bijvoorbeeld voorkomen op de oogleden, op pezen of in de handpalmen.

Huidbeschadiging door zon
Zonnebrand is eigenlijk een ontstekingsreactie door verbranding van de huid. In ernstiger gevallen kan het weefsel dat er direct onder ligt verbrand zijn. De pijnlijke, rode huid ontstaat als men te lang aan de ultraviolette stralen van het zonlicht wordt blootgesteld. Het aangetaste gebied wordt ook warm, gevoelig en gezwollen en in de ernstige gevallen kunnen blaren ontstaan. Zonnebrand ontstaat sneller bij een lichtere huid. De pijn kan worden verlicht met in koud water gedrenkte kompressen. Door herhaalde zonverbrandingen of door jarenlange blootstelling aan felle zon vermindert de elasticiteit van de huid, waardoor deze er vroeg oud en gerimpeld uit gaat zien. Daarbij kunnen er zogenaamde zonnekeratoses ontstaan (ruwe, rode plekjes). Langdurige zonnebaden verhoogt bovendien het risico van huidkanker. Voorkomen is beter dan genezen: ga nooit te lang in de zon liggen en gebruik goede beschermende zonnecrèmes.

Huidbeschadiging
Poll van de week Wat voor huidtype heb jij? Droge huid Gevoelige huid Gecombineerde huid Vette huid Rico.Corner.round('gzp-content-aandoening-poll', {border: '#9DCDFC'}); Rico.Corner.round('poll-answers', {border: '#9DCDFC'}); De huid van de mens wordt opgevat als een orgaan. Evenals alle andere organen bestaat de huid uit meerdere soorten weefsels zoals de opperhuid, de lederhuid en het onderhuids bindweefsel. Verspreid in de huid komen zintuigcellen voor van de pijn-, tast- en temperatuurzin. Daarnaast herbergt de huid miljoenen, zweetklieren, talgklieren en haarzakjes waaruit haren groeien.

Hyperostose
Engels:Hyperostosis beenuitwas, op verschillende plaatsen optredende botverdikking

Hyperlipidemie
Engels:Hyperlipidaemia verhoogd vetgehalte in het bloed

Hyperkinesie
Engels:Hyperkinesia overmatige bewegingsdrang

Hyperkeratose
Engels:Hyperkeratosis overmatige verhoorning van de huid

Hyperkaliëmie
Engels:Hyperkalaemia te hoge kaliumspiegel in het bloed

Hyperhidrosis
Engels:Hyperhidrosis overmatige zweetafscheiding

Hyperglykemie
Engels:Hyperglycaemia verhoogd suikergehalte in het bloed

Hyperesthesie
Engels:Hyperaesthesia overmatige gevoeligheid

Hyperemesis
Engels:Hyperemesis overmatig braken

Hyperemie
Engels:Hyperaemia bloedaandrang, overmatig bloedgehalte van een orgaan of lichaamsdeel

Hypercholesterolemie
Hypercholesterolemie betekent dat de hoeveelheid cholesterol in je bloed verhoogd is. Dit wordt ook wel 'hyperlipidemie' genoemd. Hyper betekent veel en lipiden betekent vetten. Bij hypercholesterolemie en hyperlipidemie gaat het lichaam niet goed met vetten om, je zou kunnen spreken van een stoornis in de vetstofwisseling.

Hypercapnie
Engels:Hypercapnia te hoog CO2 gehalte van het bloed

Hyperalgesie
Engels:Hyperalgesia verhoogde gevoeligheid voor pijn

Hyperbaar
Engels:Hyperbaric onder verhoogde druk

Hypercalciëmie
Een teveel aan calcium in het bloed wordt soms bij verrassing gevonden. De kenmerken kunnen variëren van geen klachten of vage vermoeidheidsverschijnselen tot braken, diarree, uitdroging, sufheid en coma. De oorzaken kunnen velerlei zijn: een te sterk werkende schildklier of bijschildklier, een vitamine D vergiftiging, diverse vormen van botkanker, M. Besnier-Boeck en dergelijke.

Hyperaldosteronisme
Engels:Hyperaldosteronism verhoogde produktie van hormonen door de bijnierschors

Hyperactiviteit
Er komen relatief veel meer kinderen met hyperactiviteit voor in de Verenigde Staten dan in Europa en dat is natuurlijk merkwaardig. Dit zegt dan ook meer over de opvatting van artsen t.a.v. hyperactiviteit dan over de gezondheidstoestand van kinderen. Een kind als hyperactief kenmerken is kennelijk veel populairder bij Amerikaanse dan bij Europese kinderartsen.

Hygiënisch
Engels:Hygienic met betrekking tot de lichaamszorg

Hydrothorax
Engels:Hydrothorax vocht in de borstholte

Hydrolyse
Engels:Hydrolysis(niet:Hydrolyse) splitsing van scheikundige verbindingen onder opneming van water

Hydradatie
Engels:Hydration chemisch proces waarbij water aan een scheikundige verbinding wordt toegevoegd

Hydro-Alcoholisch
Engels:Hydroalcoholic met betrekking tot water en alcohol

Hydrocephalus
Engels:Hydrocephalus waterhoofd

Hydrofiel
Engels:Hydrophilic wateropslorpend

Hydrofoob
Engels:Hydrophobic waterafstotend

Iatrogeen
Engels:Iatrogenic door medisch ingrijpen veroorzaakt

Icterus
Engels:Icterus geelzucht

Ichthyose
Engels:Ichthyosis visschubbenziekte

Idiosyncrasie
Engels:Idiosyncrasy aangeboren overgevoeligheid voor bepaalde voedings- en geneesmiddelen

Idiopathisch
Engels:Idiopathic van onbekende oorzaak

Identiek
Engels:Identical van dezelfde oorsprong

Identificatie
Engels:Identification vereenzelviging

Ijzergebrek
IJzer is een belangrijk bestanddeel van hemoglobine, het rode pigment in de rode bloedlichaampjes. Een tekort aan ijzer in het lichaam kan een onvoldoende productie van hemoglobine tot gevolg hebben, met bloedarmoede (anemie) als gevolg.

Ileus
Engels:Ileus belemmering van de darmwerking

Ileitis
Engels:Ileitis ontsteking van het laatste deel dunne darm

Impotentie
Er wordt onderscheid gemaakt tussen:impotentia coeundi (Erectiestoornissen): het onvermogen van de man om de geslachtsgemeenschap op normale en bevredigende wijze te beginnen, voort te zetten en teneinde te brengen impotentia generandi, hetgeen onvruchtbaarheid (infertiliteit) betekent.

Implicatie
Engels:Implication verwikkeling

Implantatie
Engels:Implantation inplanting

Impetigo
Engels:Impetigo etterige huidontsteking

Impetigo
Impetigo vulgaris is een zeer besmettelijke huidinfectie. Impetigo betekend oorspronkelijk 'vanaf den beginne'; de ziekte wordt zo genoemd omdat deze van het begin af korstig is.

Immuun
Engels:Immune onvatbaar

Immunosuppressivum
Engels:Immunosuppressant afweeronderdrukker

Immunologisch
Engels:Immunological met betrekking tot onvatbaarheid voor schadelijke invloeden

Immunisatie
Engels:Immunization opwekken van onvatbaarheid

Immuniteit
Engels:Immunity onvatbaarheid voor een ziekte

Immunogeen
Engels:Immunogenic wat onvatbaarheid (afweer) veroorzaakt

Immobilisatie
Engels:Immobilization onbeweeglijk maken

Immaturiteit
Engels:Immaturity onrijpheid

Impotentie
Engels:Impotence onvermogen tot geslachtsgemeenschap

Impregnatie
Engels:Impregnation binnendringen van de zaadcel in de eicel

Inertie
Engels:Inertia traagheid

Indirect
Engels:Indirect niet rechtstreeks

Individueel
Engels:Individual afzonderlijk

Inductie
Engels:Induction gevolgtrekking

Induratie
Engels:Induration verharding

Indigestie
Indigestie is een onnauwkeurige term die voor verschillende mensen verschillende dingen betekent. Als je te snel, te veel, of iets vets en kruidigs eet, kan je lichaam protesteren. Het lichaam heeft dan problemen met de spijsvertering en laat je dat merken door buikpijn, een vol gevoel, misselijkheid of de hik. Deze spijsverteringsklachten noemt men indigestie. Het is een verzamelnaam voor buikklachten, misselijkheid, een branderig gevoel achter het borstbeen, en winderigheid, meestal zonder ernstige onderliggende oorzaak.

Indiceren
Engels:Indicate aanwijzen

Incubatie
Engels:Incubation sluimeren van een ziektekiem