J. van der Wijk - Woordenboek juridische terminologie en politiejargon

Categorie: Juridisch > juridische terminologie en politiejargon
Datum & Land: 06/07/2011, NL
Woorden: 1556

Stockholm-syndroom
Het verschijnsel dat bij (sommige) gegijzelden positieve gevoelens ten opzichte van hun gijzelaars ontstaan en negatieve gevoelens ten opzichte van de autoriteiten.

Stille getuigen
Sporen van de daad of de dader die op de PD zijn achtergebleven en-of sporen van de daad die bij de dader terug te vinden zijn en met behulp waarvan door middel van criminalistische technieken vaak met grotere zekerheid feiten kunnen worden vastgesteld dan door verklaringen van `sprekende getuigen'.

Standaardarrest
Arrest (1) dat van groot belang is voor de rechtsvorming.

Staatsblad
Ambtelijke serie-uitgave van wetten, algemene maatregelen van bestuur en bekendmakingen, bestemd voor de offici?le afkondiging daarvan. Zolang een wet niet in het Staatsblad is afgekondigd, heeft zij geen rechtskracht.

Staande magistratuur
De leden van het openbaar ministerie. Zie ook Zittende magistratuur.

Staande houden
De politie mag iemand staande houden en vragen naar zijn naam, adres en identiteitsbewijs, maar alleen indien er tegen de persoon een redelijk vermoeden van schuld bestaat. Daarop hoeft niet te worden geantwoord, want niemand is verplicht om aan zijn eigen veroordeling mee te werken.

Suppletoire eed
Aanvullende eed, die door de rechter ambtshalve wordt opgelegd ter verkrijging van de feitelijke grondslag voor zijn vonnis, wanneer het bewijs te mager is om tot een vonnis te komen.

Superarbiter
Scheidsman benoemd door de scheidsmannen van beide partijen. Ook: derde man. Zie arbitrage

Summum jus summum injuria
(l). Het hoogste recht kan het grootste onrecht betekenen

Succumberen
Een civiel proces verliezen

Succumbent
(l). Verliezende procespartij. Zie ook triumphant

Successierecht
Betaling verschuldigd door ieder die krachtens erfrecht erft door het overlijden van iemand die ten tijde van het overlijden binnen het Rijk der Nederlanden woonde.

Substituut-officier van justitie
Vervanger van de officier van justitie.

Subsidiair
Zonodig te vervangen door, of in de plaats tredend van. Wanneer het OM moord subsidiair doodslag ten laste legt, dekt hij zich in, want mocht hij moord niet kunnen bewijzen, dan kan de verdachte nog altijd wegens doodslag worden veroordeeld. Een boete van ? 250,- subsidiair vijf dagen hechtenis betekent dat de veroordeelde kan kiezen tussen het bet...

Subrogatie
(v). Overname van een vordering waarbij de nieuwe schuldeiser in de rechten van de oude treedt

Suwinet
Elektronische infrastructuur gebruikt door de CWI, UWV en gemeenten bij de uitvoering van de taken die bij of krachtens de Wet SUWI of enige andere wet aan de CWI, UWV en bij of krachtens de ABW, IOAW en IOAZ aan gemeenten is opgedragen

SUWI
Structuur Uitvoering Werk en Inkomen

Suspenderen
Schorsen

Surséance van betaling
Opschorting van betaling, door de rechter toegekend aan een schuldenaar die voorziet dat hij nu niet kan betalen, maar na verloop van tijd wel. Tijdens de surséance kan de schuldenaar niet tot betaling worden gedwongen.

Sv
Wetboek van Strafvordering.

SVR
Sociale Verzekeringsraad. Bestaat niet meer; is vervangen door de CTSV.

Sweepen
Technisch onderzoek van een woning of vertrek, waarbij gezocht wordt naar de aanwezigheid van verborgen technische apparaten (microfoons e.d.)

Systematische interpretatie
Uitleg of hantering van een rechtsregel aan de hand van de bouw van het rechtsstelsel in zijn geheel. Zie ook Interpretatie. T Taakstraf. Een taakstraf, vroeger `alternatieve sanctie' genoemd, kan worden opgelegd in plaats van een gevangenisstraf of (soms) een geldboete, en bestaat uit verplicht werken (werkstraf) of leren (leerstraf)...

SZW
Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid.

S. of v.t
Schending of verkeerde toepassing (in aanhef van een cassatie).

Tap
Technische voorziening waarmee de telefoon kan worden afgeluisterd. `Kunnen wij een tapje krijgen?'

Tallon-arrest
De verdachte mag niet worden gebracht tot andere handelingen dan die waarop zijn opzet reeds was gericht. Zie ook Infiltratie.

Tableau
Bij de arrondissementsrechtbank gedeponeerde lijst van ingeschreven advocaten

TBS
Terbeschikkingstelling. Iemand die ernstig geestelijk gestoord is en een misdrijf heeft gepleegd kan door de rechter veroordeeld worden tot TBS. TBS is een maatregel, geen vrijheidsstraf. Bij TBS gaat het om beveiliging van de maatschappij door middel van opsluiting in een TBS-kliniek. Daar moet de TBS-gestelde behandeld worden, zodat hij na verloo...

Testament
Uiterste wil.

Terwee
Zie Wet Terwee. Testament. Uiterste wil. Testimonium de auditu (l). Getuigenis van `horen zeggen'. In tegenstelling tot de Verenigde Staten en Groot-Brittanni? wordt er in ons land bewijskracht toegekend aan dergelijke verklaringen

Terugvordering bijstand
Wanneer ten onrechte bijstand (uitkering krachtens de ABW) is uitgekeerd, zijn de gemeenten verplicht om het te veel uitgekeerde bedrag terug te eisen. Dit is mogelijk wanneer men bij voorbeeld onjuiste of onvolledige inlichtingen heeft verstrekt, niet aan de voorwaarden heeft voldaan, zich onverantwoordelijk heeft gedragen of er sprake van een ver...

Terrorisme
Het plegen van terreurdaden voor politieke doeleinden

Territorialiteitsbeginsel
Beginsel inhoudende dat het recht van het land waar een persoon zich bevond of waar een handeling werd verricht van toepassing is. Elk in Nederland gepleegd delict kan dus in Nederland naar Nederlands strafrecht worden vervolgd en berecht.

Terbeschikkingstelling. TBS
Territorialiteitsbeginsel. Beginsel inhoudende dat het recht van het land waar een persoon zich bevond of waar een handeling werd verricht van toepassing is. Elk in Nederland gepleegd delict kan dus in Nederland naar Nederlands strafrecht worden vervolgd en berecht

Tenuitvoerlegging
(s). De tenuitvoerlegging (executie) van rechterlijke beslissingen geschiedt op last van het openbaar ministerie bij het gerecht dat de beslissing heeft gegeven. Een beslissing mag in principe niet ten uitvoer worden gelegd zolang daartegen nog enig gewoon rechtsmiddel openstaat. Wanneer dit middel is aangewend moet met de tenuitvoerlegging worden ...

Tenlastelegging
Dit is de kern van de dagvaarding in het strafproces, het gedeelte waarin de officier van justitie vastlegt waarvan hij de verdachte beschuldigt. De officier van justitie moet dat wat hij de verdachte ten laste legt bewijzen en de rechter mag alleen beslissen op grond van de tenlastelegging. Het ten laste gelegde feit moet corresponderen met een we...

Teleologische interpretatie
Uitleg of hantering van een rechtsregel met het oog op bepaalde maatschappelijke werkingen. Zie ook Interpretatie.

Telefoonactie
Wordt bij de BVD T-actie genoemd. De T-actie is het afluisteren van telefoonaansluitingen en van fax en telex. De last voor een telefoonactie moet worden gegeven door de minister-president, de minister van Binnenlandse Zaken, de minister van Justitie en de minister van Verkeer en Waterstaat gezamenlijk. Gelet op artikel 139c Sr is voor het afluisteren van gesprekken via autotelefoons eveneens een ministeri?le last nodig, tenzij de betreffende informatie zonder bijzondere inspanning en met toegelaten apparatuur uit de ether kan worden verkregen

Technische recherche
TOD.

Technisch sepot
Hiervan is sprake wanneer de officier van justitie niet dagvaardt omdat een veroordeling technisch niet haalbaar is. Zie ook Beleidssepot.

TEBI
Tijdelijk Extra Beveiligde Inrichting. Zie ook EBI.

Testimonium de auditu
(l). Getuigenis van `horen zeggen'. In tegenstelling tot de Verenigde Staten en Groot-Brittannië wordt er in ons land bewijskracht toegekend aan dergelijke verklaringen.

Tipgever
Informant.

Tll
Tenlastelegging.

TOHD
Technische Opsporings- en Herkenningsdienst.

Togatarief
Tarief voor een inleidende bespreking met een advocaat in civiele procedures.

Toga
Ruime tabbaard met wijde mouwen, als ambtskleed van onder meer rechters en advocaten.

Toevoeging
Hiervan is sprake wanneer de overheid een deel van de kosten van rechtsbijstand voor haar rekening neemt. Men krijgt dan een raadsman `toegevoegd' door de Raad voor Rechtsbijstand. Aan iedere verdachte in voorlopige hechtenis wordt ambtshalve een raadsman toegevoegd. De verdachte hoeft in dat geval dus niet om toevoeging te vragen. Zie ook VIV.

Toetsingsrecht
Recht om te onderzoeken of een bepaalde regeling niet in strijd is met een hogere. De rechter mag formele wetten niet toetsen aan de Grondwet, maar hij mag (en moet) wel onderzoeken of lagere regelingen (bijvoorbeeld verenigingstuchtrecht) in strijd zijn met hogere (bijvoorbeeld de Wet van de Burgerlijke Rechtsvordering)

Toetsing ex tunc
(b). Beoordeling van de stand van zaken toen het aangevallen besluit genomen werd. Dit betekent dat de rechter in beginsel geen rekening houdt met feiten of omstandigheden die zich hebben voorgedaan nadat het aangevallen besluit werd genomen

Toeters en bellen
Sirene en zwaailicht. `John, komen jullie zonder toeters en bellen?'

Toestandsdelict
Delict waarin geen gedraging wordt omschreven, maar een toestand die niet mag. Doorgaans een ommissiedelict.

Toerekeningsvatbaarheid
Hiervan is sprake wanneer een persoon in zodanige toestand verkeert dat hem zijn daden kunnen worden aangerekend. Zie Ontoerekeningsvatbaarheid en Verminderde toerekeningsvatbaarheid.

TOD
Technische Opsporingsdienst. Ook: technische recherche.

Triumphant
Winnende procespartij. Zie ook succumbent

Tripartite overleg
Driehoeksoverleg.

Trias politica
De onderscheiding van de staatsfuncties in de wetgevende macht, uitvoerende macht en rechterlijke macht.

Trb
Tractatenblad.

Transport
Zie eigendomsoverdracht

Transactie
Schikking. Zie ook Dading.

Trz
Terechtzitting.

Tt
Ter terechtzitting.

Tuchtrecht
Sanctierecht binnen een bepaalde (beroeps)groep, bijvoorbeeld het medisch tuchtrecht, het tuchtrecht voor advocaten en het voetbaltuchtrecht van de KNVB.

Tussenvonnis
Interlocutoir. U Uiterste wil. Ook: testament. Herroepelijke verklaring van hetgeen iemand wil dat na zijn dood zal geschieden. Zie ook Codicil, Erfenis en Legaat.

Ubi lex, ibi poena
(l). Waar een wet is, is een straf

Uitvoerende macht
Het landsbestuur. Het orgaan dat in Nederland met deze macht is belast is de Kroon (de koningin plus de verantwoordelijke ministers).

Uitvoerbaarheid bij voorraad
. De onmiddellijke uitvoerbaarheid van een arrest of vonnis, ondanks de instelling van resterende rechtsmiddelen, die normaal gesproken schorsing van de uitvoerbaarheid van die beslissing tot gevolg hebben.

Uitspraak
Oordeel van de rechter. Zie ook Arrest en Vonnis.

Uitlokking
. Hieraan is men schuldig wanneer men een strafbaar feit opzettelijk uitlokt, door middel van giften, beloften, misbruik van gezag, geweld, bedreiging, misleiding of het verschaffen van gelegenheid, middelen of inlichtingen.

Uitlevering
De uitlevering van personen geschiedt niet dan krachtens een verdrag. Nederlanders worden niet uitgeleverd.

Uitkeringsfraude
Het ten onrechte of tot een te hoog bedrag ontvangen van een uitkering als gevolg van het aan een uitvoeringsorgaan van de sociale zekerheid al dan niet opzettelijk verstrekken van onjuiste of onvolledige informatie dan wel het voor dat uitvoeringsorgaan verzwijgen van voor de beslissing relevante gegevens

Uithuisplaatsing
Plaatsing van een kind in een pleeggezin, gesticht of inrichting. De gezinsvoogdij-instelling heeft hiervoor de machtiging van de kinderrechter nodig. Meestal zullen de ouders moeten bijdragen in de kosten van de uithuisplaatsing. De bijdrage moet worden betaald aan het Landelijk Bureau Inning Onderhoudsbijdragen te Gouda. Als de jongere zelf geld ...

Uitzetting
Het van het grondgebied verwijderen van een vreemdeling die zonder de vereiste papieren en vergunningen, of met definitief verlopen of ingetrokken vergunningen in ons land verblijft.

Uniformdienst
Politiedienst die in uniform werkt, in tegenstelling tot bijvoorbeeld de recherche of de vreemdelingendienst.

Undercover-agent
. Infiltrant.

Unus testis nullus testis
(l). E?n getuige is geen getuige

Unus iudex
(l). Alleenrechtspraak. V VAC. Verlofadviescommissie.

Unum castigabis, centum emendabis
(l). Door er één te straffen kan men er honderd tot beter inzicht brengen. Zie ook Generale preventie.

UWV
Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen.

VAR
Vermiste Auto's Register.

Valsheid in geschriften
Het valselijk opmaken of vervalsen van een geschrift waaruit enig recht, enige verbintenis of enige bevrijding van schuld kan ontstaan, of dat bestemd is om tot bewijs van enig feit te dienen, met het oogmerk om het als echt en onvervalst te gebruiken of door anderen te doen gebruiken. Valsheid in geschriften is slechts strafbaar wanneer uit dat gebruik enig nadeel kan ontstaan

Valsheid in geschrifte
Het valselijk opmaken of vervalsen van een geschrift waaruit enig recht, enige verbintenis of enige bevrijding van schuld kan ontstaan, of dat bestemd is om tot bewijs van enig feit te dienen, met het oogmerk om het als echt en onvervalst te gebruiken of door anderen te doen gebruiken. Valsheid in geschrifte is slechts strafbaar wanneer uit dat geb...

Valsemunterij
Het namaken of vervalsen van muntspeciën of munt- of bankbiljetten met het oogmerk om die muntspeciën of munt- of bankbiljetten als echt en onvervalst uit te geven of te doen uitgeven.

Valse naam
Het opgeven van een valse naam is een overtreding, dus strafbaar. Als een opsporingsambtenaar iemand ervan verdenkt een valse naam op te geven, kan hij deze persoon aanhouden, dus meenemen naar het bureau om zijn identiteit uit te zoeken.

Valse aangifte
Het doen van een valse aangifte is een strafbaar feit

Vaginale visitatie
Vaginaal onderzoek, bijvoorbeeld op het bezit van drugs. Zie ook Bodypacker.

Vaderschapsactie
(c). Vordering die tegen de verwekker van een buitenechtelijk kind wordt ingesteld om door de rechtbank te laten uitspreken dat hij vermoed wordt de vader te zijn en hem te doen veroordelen tot onderhoudsverplichtingen jegens het door hem verwekte kind.

Vader
Vader van het kind is: de echtgenoot van de moeder, de ex- echtgenoot van de moeder als het kind binnen 306 dagen na de ontbinding van het huwelijk is geboren, de man die het kind heeft erkend, of de man die het kind heeft geadopteerd. Zie ook Moeder.

VC. Verwijdercentrum
Verbaal. Proces-verbaal (1)

Verwijzing naar de terechtzitting
Zie Bezwaarschrift.

Verwijdercentrum
Centrum waarnaar uitgeprocedeerde asielzoekers werden overgebracht, waarna aan hun uitzetting werd begonnen. Soms werden zij ook gewoon op straat gezet, waarna zij `mob` (met onbekende bestemming) vertrokken. In 2000 is het centrum gesloten. Thans vindt de uitzetting gedecentraliseerd plaats, vanuit de AZC's en gemeentelijke woningen

Verweerder
Gedaagde.

Vervreemding
Overdracht van eigendomsrecht; eigendom in andere handen laten overgaan, bijvoorbeeld door verkoop of schenking.

Vervolgingsverjaring
Hiervan is sprake bij delicten die na verloop van een bepaalde tijdsduur niet meer worden vervolgd. De periode is afhankelijk van de ernst van het delict. Oorlogsmisdrijven en misdrijven tegen de menselijkheid kunnen in Nederland niet verjaren.

Vervolging
Het voorleggen van een strafzaak aan de rechter door het Openbaar Ministerie

Vervangende hechtenis
Aantal dagen dat de veroordeelde moet vastzitten als hij niet betaalt. Wanneer de rechter een geldboete oplegt, bepaalt hij ook meteen de tijdsduur van de vervangende hechtenis

Versterf
In het erfrecht is hiervan sprake wanneer iemand sterft zonder een uiterste wil (testament) te hebben gemaakt. De nalatenschap wordt dan onder de erfgenamen verdeeld volgens een in de wet vastgelegde sleutel (wettelijk erfrecht).

Verstek
Het niet verschijnen (verstek laten gaan) door een procespartij. Deze procespartij kan dan `bij verstek' worden veroordeeld en heeft dus geen kans gehad om zich te verdedigen. In civielrechtelijke zaken leidt het verstek laten gaan tot een vermoeden tegen hem die verstek laat gaan, hetgeen doorgaans toewijzing van de eis van de tegenpartij met zich...

Verschotten
(c). 1. Kosten van getuigen en deskundigen, uittreksels van openbare registers, rolverrichtingen van de deurwaarder in kantongerechtzaken en de kosten van telegrammen, internationale telex en internationale telefoongesprekken. 2. Door de advocaat voor de cliënt gedane uitgaven die bezwaarlijk te specificeren zijn, zoals kosten porti, telefoon,...