J. van der Wijk - Woordenboek juridische terminologie en politiejargon

Categorie: Juridisch > juridische terminologie en politiejargon
Datum & Land: 06/07/2011, NL
Woorden: 1556

Rechtshandeling
Handeling verricht met de bedoeling bepaalde rechtsgevolgen in het leven te roepen, bijvoorbeeld koop, waarbij het rechtsgevolg is dat een zaak van eigenaar wisselt, dat de ene partij iets moet leveren en de andere partij daar iets voor moet betalen.

Rechtsgebied
1. Het district van een rechterlijke instantie. 2. Het geheel van regels betreffende een hoofdonderdeel van het recht en de toepassing daarvan.

Rechterlijke organisatie
De organen die met de rechtspraak zijn belast: kantongerecht, arrondissementsrechtbank, gerechtshof en Hoge Raad.

Rechter-plaatsvervanger
Part-time rechters die voornamelijk worden gerecruteerd uit de advocatuur, alhoewel in de Wet op de Rechterlijke Organisatie - onder het hoofdstukje 'incompatibiliteiten' - staat dat de baan van rechter onverenigbaar is met die van advocaat

Rechterlijk bevel tot betaling
Bevel dat op verzoek van de schuldeiser die een geldbedrag te vorderen heeft kan worden uitgevaardigd door de kantonrechter, wanneer de vordering voortkomt uit een overeenkomst, direct opeisbaar is en het bedrag niet groter is dan ? 1500,-.

Rechterlijk pardon
Hierbij veroordeelt de rechter een verdachte zonder een straf op te leggen.

Rechterlijke macht
Eén van de drie machten van de staat; de andere twee zijn de wetgevende macht en de uitvoerende macht.

Rechter-commissaris
Rechter die onder meer als taak heeft: 1. Het naar aanleiding van een vordering van het openbaar ministerie instellen van een gerechtelijk vooronderzoek en het bevelen van inbewaringstelling van de verdachte. 2. Het bij een faillissement toezicht houden op en leiding geven aan het beheer en de vereffening door de curator. 3. Het verhoor van getuige...

Rechter
Algemene benaming voor onafhankelijk ambtsdrager die op grond van wettelijke bepalingen recht spreekt

Rechtbank
Arrondissementsrechtbank.

Recht van overpad
Erfdienstbaarheid die de rechthebbende van het erf de bevoegdheid geeft om te voet over het land van een ander te gaan.

Recht van ontbinding
Het recht van koper en verkoper om de overeenkomst te ontbinden wanneer één van beiden zijn contractuele verplichtingen niet nakomt

Recht
Het geheel van wettelijke voorschriften die de belangen van de bevolking moeten waarborgen.

Recherche
Politieafdeling die zich bezighoudt met het onderzoek en de naspeuring van misdrijven.

Rechercheur
Politiebeambte die werkzaam is bij de afdeling recherche. In Nederland is rechercheur geen rang, maar een functie. `De rechercheur is hoofdagent Van Hattem.'

Revisie
Herziening. 1. Rechtsmiddel in civielrechtelijke zaken tegen arresten door de Hoge Raad in eerste instantie gewezen. Wordt ingesteld bij de Hoge Raad. 2. Buitengewoon rechtsmiddel in strafzaken tegen een in hoogste instantie gewezen vonnis of arrest. Wanneer de Hoge Raad revisie mogelijk acht, dan wordt de zaak naar een gerechtshof verwezen dat nog...

Revindicatoir beslag
Beslag gelegd op een goed door hem die recht heeft tot opeising van eigendom dat zich onder een ander bevindt.

Risicojongeren
Jongeren die zich nog niet schuldig hebben gemaakt aan strafbare feiten, maar die vanwege maatschappelijke oorzaken wel een verhoogd risico lopen om zich schuldig te gaan maken aan strafbaar gedrag

Rippen
1. Beroven. 2. Het beroven van de ene crimineel door de andere.

Rijksrecherche
Politie-organisatie die zich bezighoudt met het onderzoek en opsporing van strafbare handelingen van politiebeambten en justitieambtenaren.

Rijden onder invloed
Het besturen of doen besturen van een voertuig onder invloed van alcohol of een andere bedwelmende stof.

Rigore juris
(l). Met strikte toepassing van de wet

Rigor mortis
Lijkstijfheid.

Richtlijn
Voorschrift hoe de officieren van justitie met bepaalde zaken moeten omgaan. Zo zijn er richtlijnen voor de strafeis bij rijden onder invloed en voor het sluiten van deals met criminelen

Roosendaal-methode
Methode waarbij ongewenste vreemdelingen in Roosendaal op de sneltrein naar België worden gezet. (Tussen Roosendaal en Antwerpen stopt de trein niet meer.)

Roofmoord
Gekwalificeerde doodslag.

Roofoverval
Diefstal met geweldpleging.

Rolzitting
Zitting van een enkelvoudige kamer van het gerecht waarop zaken aanhangig worden gemaakt, stukken worden overlegd, uitstel wordt gevraagd, het verloop van de zaken wordt bijgehouden, uitspraken worden gedaan enz. Tijdens een rolzitting staat de rolrechter niet toe dat er wordt gepleit. Bij het aanhangig maken van een zaak krijgen in persoon versche...

Rolrechter
Zie Rolzitting.

Rol
Agenda waarop alle door de rechtbank te behandelen zaken ter rolzitting genoteerd staan.

Roerende zaken
Zaken die zich kunnen verplaatsen of verplaatst kunnen worden, in tegenstelling tot onroerende zaken. Verwarrend begrip, want hoe zit dat met een stacaravan of een woonboot? Waar ligt de grens?

RO
Wet op de Rechterlijke Organisatie.

Runner
Ook: contactambtenaar. De overheidsdienaar die zich bezighoudt met runnen. Aan de runner worden hoge eisen gesteld. Hij dient in het algemeen een ervaren rechercheur te zijn, over goede contactuele eigenschappen te beschikken, over een grote dosis mensenkennis te beschikken, sterk relativerend, nuchter en logisch te kunnen denken, en stabiel te zij...

Runnen
Het begeleiden van een infiltrant of informant.

RVV
Reglement verkeersregels en verkeerstekens.

Rvv
Rechtsvervolging.

RvS. Raad van State
RVV. Reglement verkeersregels en verkeerstekens

Rv
Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering.

RWI
Rijkswerkinrichting. S SAC. Selectie-adviescommissie.

r.o
Rechtsoverweging

R.o
Rechtsoverweging.

Sans préjudice
(f). Onder voorbehoud later anders te beslissen. Wanneer dit boven een brief staat, dan betekent dit dat de schrijver alleen aan de inhoud gebonden is wanneer de andere partij het voorstel accepteert of zich bij de eis neerlegt. Doet de andere partij dat niet, dan mag tijdens een proces geen beroep op de inhoud van de brief worden gedaan.

Sanctie
Straf of maatregel.

Samenspanning
Hiervan is sprake zodra twee of meer personen overeengekomen zijn om een misdrijf te plegen.

Samenloop
Dit doet zich voor wanneer een feit in meer dan één strafbepaling valt (eendaadse samenloop), wanneer meerdere feiten als één voortgezette handeling moeten worden beschouwd (meerdaadse samenloop), of wanneer meerdere, op zichzelf staande feiten gelijktijdig berecht worden. Zie ook Recidive.

Schulduitsluitingsgrond
Vorm van strafuitsluitingsgrond, bijvoorbeeld in geval van noodweerexces, gebrekkige ontwikkeling of geestesziekte bij de dader.

Schuldeiser
Hij die krachtens een verbintenis een vorderingsrecht heeft tegen een schuldenaar. Schuldenaar. Hij die krachtens een verbintenis verplicht is om aan die verbintenis te voldoen.

Schuld
Zie Culpa en Dolus.

Schuldbekentenis
Eenzijdige ondertekende verklaring waarin een geldschuld en de daaraan gekoppelde bedingen erkend worden.

Schrijvende magistratuur
De griffier.

Schouw
1. Gerechtelijke plaatsopneming. 2. Lijkschouwing.

Schotsporen
Een schotspoor is het door het projectiel (de kogel) veroorzaakte spoor. Dit spoor wordt bepaald door de volgende factoren: de standplaats van de schutter, de aard van het wapen (o.a. het kaliber), het doordringingsvermogen, de afstand tussen het vuurwapen en het getroffen object (vlucht, kogelbaan), de inschotopening, het schotkanaal en de uitscho...

Schorsing
1. Tijdelijke onderbreking van een proces. 2. Tijdelijke buitenwerkingstelling van een besluit of verordening. 3. Tijdelijk een ambtenaar uit zijn functie zetten

Schikking
Het vrijwillig betalen van een geldbedrag aan de bekeurende instantie (politietransactie), of het openbaar ministerie (OM-transactie), tengevolge waarvan wordt afgezien van vervolging. Zie ook Dading.

Schennis van de eerbaarheid
Zedendelict. Hieronder vallen alle seksuele handelingen die vanaf de openbare weg zichtbaar zijn of waarvan een ander tegen diens wil getuige is. Zie ook Exhibitionisme.

Schenking
Overeenkomst waarbij de schenker, bij zijn leven, om niet en onherroepelijk enig goed afstaat ten behoeve van de begiftigde die de schenking aanneemt.

Scheiding van tafel en bed
Dit kan slechts als er sprake is van duurzame ontwrichting. De gevolgen van scheiding van tafel en bed zijn dat het huwelijk niet wordt ontbonden, dat de gemeenschap van goederen wordt opgeheven, dat één van de ouders het ouderlijk gezag krijgt en dat de verplichting van echtgenoten om samen te wonen wordt opgeheven. Zie ook Wet verev...

Schaking
Klachtdelict. Het ontvoeren van een minderjarig meisje, met haar toestemming, maar zonder de toestemming van de personen die met het ouderlijk gezag zijn belast, met de bedoeling te gaan trouwen of samenwonen.

Schakelbepaling
Bepaling waarin een regeling die primair verwijst naar de materie waarvoor zij is ontworpen van toepassing wordt verklaard op andere rechtsbetrekkingen

Schaduwboekhouding
1. Duplicaat van de echte boekhouding, al dan niet gemaakt met toestemming. 2. Boekhouding die naast de echte boekhouding wordt gebruikt om bepaalde inkomsten, uitgaven of andere feiten te verhullen

Schadevergoeding
Vergoeding van kosten en schaden in geval van onrechtmatige daad of wanprestatie.

Schadefonds Geweldsmisdrijven
Instelling die is opgericht om slachtoffers van geweldsmisdrijven een geldelijke uitkering te geven.

Servituut
Zie erfdienstbaarheid. SEW. Sociaal-economische wetgeving

Sepot
Het seponeren. Zie ook Beleidssepot en Technisch sepot.

Seponeren
(s). Het niet-vervolgen door het openbaar ministerie, krachtens het opportuniteitsbeginsel (beleidssepot), of omdat de beschikbare gegevens niet voldoende zijn voor een strafvervolging (technisch sepot). Het OM kan ook voorwaardelijk seponeren.

Secundaire arbeidsvoorwaarden
Hieronder verstaat men doorgaans zaken als koffiegeld, vervoersvoorzieningen en andere aanvullende voorzieningen. Zie ook Primaire arbeidsvoorwaarden.

Sectie
Lijkopening ter vaststelling van de doodsoorzaak. De gerechtelijke sectie kan opheldering verschaffen over een aantal voor het verdere onderzoek uitermate belangrijke zaken, zoals de doodsoorzaak, het vermoedelijke tijdstip van overlijden, aard en omvang van de verwondingen van het slachtoffer en de aard van het gebruikte wapen.

SEW
Sociaal-economische wetgeving.

SFO. Strafrechtelijk Financieel Onderzoek
Slachtofferhulp. Zie Buro Slachtofferhulp

Slikker
Bodypacker.

Sleutelverklaring
Overeenkomst waarin de koper van een huis verklaart afstand te doen van bepaalde in de koopovereenkomst opgenomen voorwaarden, om het huis v??r de offici?le leveringsdatum in gebruik te kunnen nemen

Slachtofferhulp
Zie Buro Slachtofferhulp.

Smokkelen
Het heimelijk over de grens vervoeren van goederen, bijvoorbeeld om de invoerrechten te ontduiken. Vaak gaat het ook om goederen waarvoor een in- of uitvoerverbod geldt, bijvoorbeeld drugs en beschermde diersoorten.

Smartegeld
Vergoeding van niet op geld waardeerbare immateriële schade. Wordt slechts in bepaalde gevallen door de rechter toegekend, en dan gaat het doorgaans - in vergelijking tot andere landen - nog om kleine bedragen.

Smaadschrift
Smaad door middel van geschriften of afbeeldingen, verspreid, openlijk tentoongesteld of aangeslagen.

Smaad
Vorm van belediging waarbij men opzettelijk iemands goede naam en eer aantast door hem van een bepaald feit te beschuldigen, met de bedoeling om daaraan ruchtbaarheid te geven. Iemand kan niet voor smaad worden bestraft wanneer hij te goeder trouw mocht aannemen dat de beschuldiging waar was en dat het zijn plicht was om tot publikatie over te gaan...

Snelrecht
Vorm van rechtspraak (doorgaans door de politierechter, bij misdrijven van eenvoudige aard) waardoor kort na de misdaad een vonnis kan worden opgelegd.

Souche
(f). Vormspoor. In de criminalistiek wordt onder souche verstaan een scheiding van samenhang die ontstaat zodra een voorwerp door knippen, snijden, scheuren, breken enz. in twee of meer delen wordt gescheiden. Door samenvoeging en aanpassing van de stukken kan het voorwerp weer tot zijn oorspronkelijke vorm worden teruggebracht. De breuk-, scheur- ...

SO
Slachtoffer.

Solvabiliteit
Hiervan is sprake wanneer er voldoende vermogen is om aan de geldelijke verplichtingen te voldoen.

Sporen
Zie Biologische sporen, Souche, Stille getuigen, Schotsporen, Voetsporen en Werktuigsporen.

Speciale preventie
Het voorkomen van recidive bij iemand die met justitie in aanraking is geweest. Een van de doelstellingen van het strafrecht. Zie ook Generale preventie.

Sprongcassatie
Cassatieberoep met overslaan van hoger beroep.

Sr
Wetboek van Strafrecht.

Stropen
1. Wederrechtelijk jagen en vissen. 2. Diefstal van hak- en sprokkelhout, landbouwprodukten, zand enz.

Strohalm-effect
Hiervan is sprake wanneer de verdachte of gedaagde (bijna) al zijn hoop op zijn advocaat vestigt, ook wanneer dit elke reële grondslag mist.

Strafuitsluitingsgrond
Reden om bestraffing achterwege te laten, onderverdeeld in rechtvaardigingsgrond en schulduitsluitingsgrond.

Strafregister
Persoonsregister van veroordelingen wegens misdrijven en overtredingen waarvoor hechtenis is opgelegd (van elke veroordeling een strafblad), gehouden aan de griffie van elke arrondissementsrechtbank. Dit register dient als basis voor de verklaring omtrent het gedrag. Zie ook Algemeen documentatieregister.

Strafrechterlijk minderjarige
(s). Jongere van 12 t-m 17 jaar. Zie ook wettelijk volwassen jeugdige

Strafrechter
De rechter in strafzaken.

Strafrechterlijk Financieel Onderzoek
Speciaal onderzoek om uit te vinden welke winsten een veroordeelde met zijn criminele handelingen heeft geboekt

Strafkorting
Korting op een sociale uitkering, als sanctie op het niet naleven van de verplichtingen, bijvoorbeeld wanneer de uitkeringsgerechtigde niet - of onvoldoende - heeft gesolliciteerd.

Straffen
(s). De straffen worden onderscheiden in hoofdstraffen en bijkomende straffen.

Strafblad
Blad met gegevens over elk vonnis dat gewezen wordt, bestemd voor het strafregister. Een strafblad wordt na vier jaar verwijderd, tenzij er een nieuw strafblad is bijgekomen.

Strafbepaling
Delictomschrijving en sanctienorm tezamen.

Strafbaar feit
Menselijke gedraging die valt binnen de grenzen van een delictsomschrijving, wederrechtelijk is en aan schuld te wijten. Verreweg de meeste aan het licht komende strafbare feiten worden onder toepassing van strafprocessuele bevoegdheden buiten de rechter om afgedaan door de politie of het openbaar ministerie, al dan niet na toepassing van dwangmidd...

Straf
Bewust en opzettelijk toegebracht leed. Zie ook Doelstellingen van het strafrecht.

Straatverbod
Gerechtelijk verbod om zich in een bepaalde straat of buurt op te houden.

Straatschenderij
Het plegen van enige baldadigheid op of aan de openbare weg of een voor het publiek toegankelijke plaats tegen personen of goederen, waardoor gevaar of nadeel kan ontstaan.

STOP-project
Initiatief van HALT voor kinderen tot 12 jaar die een strafbaar feit hebben begaan. Samen met de ouders wordt gezocht naar oplossingen die recidive moeten voorkomen