KSART - Kunstvormen

Deze woordenlijst kan afkomstig zijn van een online bron die niet meer beschikbaar is, of kan zijn samengesteld door externe bronnen. De informatie kan sinds de oorspronkelijke publicatie zijn veranderd. We raden aan om kritisch te zijn bij het beoordelen van de waarde en actualiteit ervan.
Categorie: Algemeen of niet ingedeeld
Datum & Land: 02/10/2022, NL
Woorden: 16070


curlingbezem
Speciaal ontworpen bezems waarmee het ijs wordt geveegd bij het spelen van curling

curlingsteen
Te gebruiken voor grote, zware ovale stenen of ijzeren schijven met meestal een ruwe kant en een gladde kant en met een gat in het midden van elke kant waar een kort gebogen handvat in kan worden gedraaid waarmee de schijven worden losgelaten over het ijs bij het spelen van curling

cultureel gevoelig object
Te gebruiken voor objecten of soorten objecten waarover de mensen van de cultuur waaruit deze objecten voortkomen, zich zorgen maken over huidig en toekomstig gebruik, zorg en bezit van de objecten

Cuzco
Verwijst naar de stijl van schilderen die opkwam onder Peruaanse schilders van uiteenlopende etnische herkomst die actief waren in Cuzco van de 16de tot de 19de eeuw. De stijl wordt gekenmerkt door inheemse tradities met invloeden van Nederlandse late gotische kunst. Opvallende chiaroscuro-schilders in de Cuzco-stijl waren vaak indianen die les hadden gevolgd bij Spaanse meesters. Later begonnen indiaanse schilders te werken in stijlen waarbij de Spaanse en creoolse traditie werd losgelaten, met steun van lokale leiders. Hierbij ging het Europese perspectief verloren en bestond een voorkeur voor vlakke composities met sierlijke natuur- en incamotieven

culet
Harnasdelen die zowel bij gevechten te voet als bij gevechten te paard werden gedragen ter bescherming van het bovenste gedeelte van de billen, bestaande uit een of meerdere scharnierende harnasplaatjes

cupboard cloth
Historische term voor stoffen bedekkingen van kasten. Geen Nederlands equivalent

custos
Personen aan wie het bewaken en bewaren van objecten zijn toevertrouwd, zoals eigendommen en artefacten, of belast zijn met de zorg voor of bewaking van mensen, zoals gedetineerden en gevangenen, of onder voogdij staande pupillen

culs-de-sac
Wordt gebruikt voor doodlopende straten die uitlopen op een cirkelvormige ruimte

cup escutcheon
Platen met een komvormige greep die worden gebruikt om het openen van schuifdeuren te vergemakkelijken

curulische zetel
Stoelen met een X-vormig frame, die vaak opvouwbaar zijn. Afgeleid van de Romeinse curulis (ceremoniele vouwstoel), Tijdens de renaissance werd het stoeltype gemeengoed

culturele artefacten
Fysieke objecten die door mensen met een zekere vaardigheid zijn geproduceerd of vormgegeven, in het bijzonder werktuigen, wapens, ornamenten of andere voorwerpen die culturele aanwijzingen verschaffen over de persoon die ze hebben gemaakt of gebruikt, en die voorts worden gekenmerkt door hun archeologische of historische belang en door het feit dat ze door musea of voor privécollecties worden verzameld

culturele centra
Overheidsinstanties voor het toezicht en stimuleren van activiteiten op cultureel gebied, zoals muziek, dans, theater of beeldende kunst

cultusobject
Religieuze voorwerpen die - binnen een bepaalde godsdienstige context - worden aanbeden. Gebruik 'cultusbeelden' voor beeldende werken die op dezelfde wijze worden gebruikt. Termen vooral gebruikt met betrekking tot niet meer bestaande culturen of godsdiensten. Gebruik 'religieuze objecten' eerder voor voorwerpen die worden vereerd in nog bestaande religies; gebruik 'sacra' als die voorwerpen hun heiligheid in hun huidige context hebben bewaard

cultuurcentrum
Complexen of ruimten voor verrichtingen en samenkomsten van culturele aard, zoals tentoonstellingen, muziek, sport- en spelbeoefening, theatervoorstellingen enz

cumdach
Kisten, gewoonlijk van brons, koper of hout, vaak versierd met zilver, goud of juwelen, gebruikt voor het bewaren van kostbare boeken en manuscripten

curiositeiten; curiositeit
Kleine huishoudelijke objecten die men als curiositeiten of rariteiten beschouwt, met name als ze uit China, Japan en andere landen in het Verre Oosten afkomstig zijn

curtain paper
Behangsels gebruikt als schermen voor ramen

curvimeter
Instrumenten die worden gebruikt voor het meten van de lengte van gebogen lijnen, bijvoorbeeld op landkaarten

cypher-backstoel
Stoelen waarbij de rugleuning is opengewerkt in de vorm van een monogram van de initialen van de eigenaar

cyaan
Reeks groenachtig blauwe kleuren die worden gebruikt in fotografie en kleurendruk. Het is een van de primaire subtractieve kleuren. De naam is afgeleid van cyanine, dat ongeveer dezelfde kleur heeft. Cyaan onderscheidt zich echter door zijn status van primaire subtractieve kleur

cyclopenbeton
Massief beton waarin bij het storten grote stenen, die elk 45 kg of meer wegen, worden ingebed. Deze zogenaamde breukstenen bevinden zich doorgaans op minder dan 15 cm van elkaar en op meer dan 20 cm van blootgestelde oppervlakken

Cyperus
Genus van ongeveer 650 soorten eenjarige of overblijvende planten die op alle continenten voorkomen, vaak in watergebieden. De stengels hebben een ronde of driehoekige dwarsdoorsnede. Gewoonlijk zitten er alleen grasachtige slanke bladeren aan het begin van de stengel

cyanotypie
Fotografische afdrukken in een blauwtint, vervaardigd met het fotografisch procédé, dat gebruik maakt van ijzerzouten en cyanide. Het resultaat is een afbeelding in Pruisisch blauw. Hieronder vallen geen reproductieve afdrukken van bouw- of andere technische tekeningen; gebruik hiervoor 'blauwdrukken' of 'blauwlijnfilmafdrukken'

cypergrassenfamilie
Plantenfamilie van ongeveer 110 genera en 5500 soorten, waarvan er veel in watergebieden groeien. Oppervlakkig gezien lijken ze op grassen en russen. De stengels hebben een driehoekige dwarsdoorsnede en de bladeren, die in een spiraal zijn gerangschikt, vormen drie rijen (terwijl grassen afwisselend geplaatste bladeren hebben die twee rijen vormen)

Cyprinidae
Leden van een zeer grote familie van zoetwatervissen die oorspronkelijk uit Eurazië en Zuidoost-Azië komen, waaronder karpers

cyanine
Reeks groenachtig grijze of blauwachtig grijze kleuren die lijken op de kleur van het asblauwe chemische product van koper en kalkwater

cyclometer
Instrumenten voor het meten van cirkelvormige bogen of voor het vastleggen van de omwentelingen van een wiel en dus voor het meten van de afgelegde afstand

cylinder fall desk
Bureaus met een scharnierend, rond deksel of bedekking, die op een deel van een cilinder lijkt en in de bovenkant van het bureau oprolt. Gebruik 'cilinderbureaus en boekenkasten' voor soortgelijke bureaus waar een boekenkast op staat

cymbalom
Hongaarse hakkeborden die bestaan uit een ondiepe, trapeziumvormige klankkast met 20 tot 35 metalen snarenkoren die over twee kammen lopen. Ze worden hangend aan een riem om de nek van de bespeler of steunend op vier poten bespeeld en zijn zeer geliefd in zigeuner-, volksmuziek- en nachtclubensembles

Cypro-jugs
Verwijst naar een speciaal type oinochoai, gebaseerd op een van Cyprus afkomstige vorm met smalle snaveltuit en ronde buik

cybernetica
Vergelijkende studie van automatische besturingssystemen en communicatieprocessen van organismen en machines. De studie vergelijkt de werking van de hersenen en het zenuwstelsel met het functioneren van computers en automatische reactiesystemen

cyberneticus
Wetenschappers die zijn opgeleid en werken op het gebied van communicatieprocessen en automatische regelsystemen in levende organismen en machines

cyberspace
Te gebruiken voor het computerkundige begrip van een locatie binnen de gezamenlijke geheugens en onderling verbonden computernetwerken, gevuld met virtuele 'spullen' en bevolkt door mensen met virtuele lichamen. Te onderscheiden van 'virtual reality' dat een volledige virtuele fysieke omgeving met user interfaces is

cylinder scale
Weegschalen die automatisch het gewicht aangeven, waarbij de schaalverdelingen zich op een draaiende, cilindrische kaart bevinden

Cynocephalus
Genus waartoe één levende soort vliegende kat behoort

Cypraeidae
Familie waartoe enkele soorten kleine in zee levende buikpotigen behoren

Cypraeoidea
Cowrieschelpen (Cypraeidae) en eierschelpen (Ovulidae) met een sterk gepolijste en felgekleurde schelp en een mantel die de schelp soms bedekt. Bij aanraking trekken leden van een groep zich plotseling terug, waarbij de kleurverandering roofvijanden moet verwarren. Komt algemeen voor in ondiepe tropische oceanen, maar sommige soorten leven in koelere wateren

dadaïsme
Verwijst naar de Europese artistieke en literaire beweging die zich heftig verzette tegen de pretenties van de Westerse beschaving. De beweging ontstond in Zürich in 1916 in reactie op de Eerste Wereldoorlog. De beweging bepleitte het gebruik van ironie, nihilisme, iconoclasme en het absurde, en benadrukte het belang van het toeval bij het maken van gedichten, voorstellingen en kunstwerken, meestal alledaagse voorwerpen in een artistieke omgeving. Dada was een toevallig uit het woordenboek gekozen naam

dagkant
De delen van stijlen van een opening of nis die zichtbaar zijn vanaf het oppervlak van de muur tot aan het raamwerk of andere constructie die tussen de stijlen kan zijn geplaatst

dagobertstoelen
Benaming van verzamelaars voor de X-framestoelen in Italiaanse renaissancestijl met alleen aan de voor- en achterkant dwarsverbindingen. De naam is afgeleid van de dichter Dante uit de 14e eeuw, hoewel het maar de vraag is of zulke stoelen daadwerkelijk door hem werden gebruikt

dak
Wordt gebruikt voor de overdekkingen van de buitenkant van gebouwen of andere constructies, inclusief het dakwerk en het geraamte daarvan

dakkapel
Bouwwerken die uitsteken uit een schuin dak en waarin meestal een raam of ventilatiejalouzieën zijn aangebracht

Dawenkou
Verwijst naar een Chinese neolithische periode en cultuur die deels samenvalt met Qinglian'gang. De naam is ontleend aan een vindplaats in Taian in de provincie Shandong. Dawenkou kende een bloeitijd tussen circa 4300 en circa 2400 v. Chr. en was gesitueerd in de gehele provincie Shandong, het westen van de provincie Henan, het noorden van de provincie Anhui en de gehele provincie Jiangsu. In de centrale regio van Shandong ontwikkelde Dawenkou zich uit de Beixin-cultuur. De cultuur werd opgevolgd door de Longshan-cultuur, en sommige kenmerken van het latere Longshan-aardewerk zijn reeds te herkennen in het Dawenkou-keramiek: rijk gedetailleerde ritueel vaatwerk, gepolijst zwart- en witgoed, en toepassing van het pottenbakkerswiel. Gedurende de late Dawenkou-periode (ca. 2900-ca. 2400 v. Chr.) maakte geschilderde decoratie plaats voor oppervlaktebehandelingen in de vorm van touw- of manddecoratietechnieken. Andere kenmerkende artefacten uit die periode zijn ivoren kammen en gesneden ivoren kokers. Op Dawenkou-grafplaatsen zijn de graven van rijke personen aangetroffen; sommige graven bevatten meer dan 100 waardevolle voorwerpen zoals bijlen en kralen van jade

Daxi
Verwijst naar een Chinese neolithische cultuur uit het middelste rivierbekken van de Yangtze-rivier, daterend uit de periode tussen circa 4400 en circa 3300 v. Chr. De naam is afgeleid van een vindplaats in Daxi Wushan in de provincie Sechuan; andere belangrijke Daxi-locaties zijn Guanmiaoshan Zhijiang en Honghuatao in de provincie Hubei, en Sanyuangong in de provincie Hunan. Keramiek is het meest opvallende Daxi-element, waarbij met de hand vervaardigd rood aardewerk overheerst. Technieken als beschilderen, stempelen, afdrukken maken met touw, insnijden, appliqué en ajourwerk worden alle aangetroffen; chevrons, bloembladmotieven en gevlochten kromlijnige en driehoekige motieven worden vaak gezien. Staand vaatwerk zoals de dou met diepe kom en kommen met ringvoet, borden en bekers behoren tot de belangrijkste typen Daxi-vaatwerk. Stenen gereedschappen en ornamenten zoals ringen en halssnoeren van jade, been, steen en schelpen zijn eveneens aangetroffen op Daxi-locaties

damaschina, alla
Verwijst naar een blauwwitte decoratiestijl voor aardewerk uit Italië uit het begin van de 15de eeuw, bedoeld als imitatie van Damascus-aardewerk. Deze decoratietechniek kwam tot ontwikkeling als reactie op de populariteit van uit Oost-Azië ingevoerd aardewerk. Soms wordt de term als synoniem gebruikt voor 'alla porcellana', maar daarbij wordt feitelijk een ander type decoratie bedoeld

darabukka's
Eénvellige bekertrommen uit het islamitische Nabije Oosten en Noord-Afrika, die zijn gemaakt van aardewerk, hout of metaal met een open onderkant. Ze worden bespeeld met de vingers en de palmen van beide handen, waarbij ze onder de arm worden gehouden of op een dij rusten

dataloggers
Instrumenten waarmee continu of met tussenpozen opnamen worden gemaakt van de opeenvolgende waarden van een aantal verschillende fysieke omstandigheden, zoals warmte, lichtsterkte en vochtigheid

daubière
Franse aardewerken stoofpot met twee handvatten, een hol deksel waarin water werd gegoten en een kleine opening waarlangs stoom kon ontsnappen. Deze pot werd oorspronkelijk gebruikt om een daube in te bereiden, een traditionele Provençaalse stoofschotel

damessecretaire
Kleine schrijftafels voor vrouwen met een gradine (kast) aan de achterkant. Ze zijn vaak uitvoerig versierd en kunnen als schrijftafel en soms als toilettafel worden gebruikt

Dalbergia
Genus van 100 tot 600 soorten middelgrote bomen, struiken en lianen. Het aantal soorten dat tot dit genus behoort, verschilt per classificatiesysteem. Het genus is inheems in tropisch Midden- en Zuid-Amerika, Afrika, Madagaskar en zuidelijk Azië

Daubentonia robusta
Recentelijk uitgestorven vingerdier dat verwant was aan het vingerdieren. Er zijn alleen subfossielen bekend (gedeeltelijk gefossiliseerde resten). De dieren waren twee keer zo groot als de aye-ayes die op Madagaskar voorkomen en leken daar morfologisch gezien sterk op

Dai-La
Verwijst naar de periode van de achtste en negende eeuw die is genoemd naar de hoofdstad van de Chinese provincie Dai-Lai. De stijl van deze periode wordt bepaald door de bloei van het boeddhisme, die van invloed was op de ontwikkeling van beeldhouwkunst en architectuur en door de inbreng van Chinese stijl en Cham-stijl. In de beeldhouwkunst wordt deze periode gekenmerkt door afbeeldingen van het boeddhistische godendom en van boeddhistische monniken, geconstrueerd in hout of steen, stenen pilaren, mythische kinnarafiguren, beschermende lokapala-figuren beïnvloed door Indiase en Chinese decoraties, en beeldsnijwerken in bas-reliëf van planten en figuren die doen denken aan grotsculpturen van Yungang en Longmen in China. In de architectuur wordt deze periode gekenmerkt door terracotta lijstwerk op tempels, stoepa's gebouwd van baksteen en motieven op constructies met gestileerde draken, wolken en planten

Daba
Beschrijft werk dat is vervaardigd door het gelijknamige Afrikaanse volk, dat in Kameroen leeft

Daju
Verwijst naar Afrikaanse mensen die wonen in de regio Darfur in Sudan en in Tsjaad

Dakpa
Beschrijft werk dat is vervaardigd door het gelijknamige Afrikaanse volk, dat in de Centraal Afrikaanse Republiek leeft

Darasa
Beschrijft werk dat is vervaardigd door het gelijknamige Afrikaanse volk, dat in Ethiopië leeft

dashikis
Ruimzittende unisex-hemden met een Afrikaans ontwerp of gemaakt van Afrikaanse of op Afrika geïnspireerde stoffen. In de jaren zestig waren ze populair bij zwarte activisten van de Amerikaanse burgerrechtenbeweging

Day
Te gebruiken om werken te beschrijven van de gelijknamige Afrikaanse etnische groep die leeft in Tsjaad en de Centraal-Afrikaanse Republiek

Daza
Beschrijft werken die zijn vervaardigd door het gelijknamige Afrikaanse volk, dat in Tsjaad leeft

dakbedekkingskorreltje
Vergruizelde steen, lei, slak, porselein of tegels die zijn verpulverd tot deeltjes en vermengd. Wordt gebruikt als oppervlaktemateriaal bij dakbedekking met asfalt en dakspanen

dakplaat
Muurplaten die het ondereinde van de daksparren van een dak dragen

dakspaanbijl
Bijlen met wijd uitlopende bladen en een kop waar spijkers mee kunnen worden ingeslagen. Worden gebruikt om houten dakspanen te splijten en vast te spijkeren

dakspaaneik
Hout van de soort Quercus imbricaria dat voornamelijk wordt gebruikt voor het maken van shingles en gepotdekselde gevelbeplating van huizen

dakspaaneik
Middelgrote eik die 20 meter hoog kan worden en voornamelijk inheems is in het Midden-Westen en het zuiden van de Verenigde Staten. Gewoonlijk groeit deze boom op hoger gelegen gebieden met een goede afwatering, maar soms ook op lagere stukken land langs rivieren. De bladeren hebben dezelfde vorm als laurierbladeren. De vrucht is een eikel die een belangrijke voedselbron is voor eekhoorns en vogels. Van het hout maakt men dakspanen

daksparren
Parallelle schuin aflopende onderdelen die de dakbedekking ondersteunen

dakspoor
Daksparren die een rechte hoek maken met de dakrand en van de muurplaat tot de nokruiter reiken

daglichtpapier
Fotopapier gecoat met zilverchloride emulsies, doorgaans gemaakt van gelatine maar soms van collodium. Het werd ontworpen om een fotografische afdruk van een negatief te maken, niet door chemicaliën te gebruiken, maar alleen door licht te laten vallen op lichtgevoelig materiaal. Het was zeer in trek, vooral voor portretfotografie, vanaf de jaren 80 van de 19de eeuw tot de late jaren 20 van de 20ste eeuw toen ontwikkelpapier aan populariteit won. Omdat het papier in contact moest staan met het negatief totdat de afbeelding volledig zichtbaar was, kon pas met een tweede afdruk worden begonnen als de eerst was voltooid. Op daglichtpapier gemaakte foto's kunnen glanzend of mat zijn, en zijn doorgaans warm van toon

dakkatsu kanshitsu
Beeldhouwtechniek die 'hol en droog lakwerk' wordt genoemd, waarbij lagen in lak gedrenkte stof worden aangebracht op een mal van klei. Zodra de lak opdroogt, wordt de mal verwijderd en wordt soms een houten armatuur ingebracht om kromtrekken te voorkomen. Deze techniek was populair tijdens de Hakuhou-periode (645-710) en de Nara-periode (710-749) en werd tegen het einde van de Nara-periode grotendeels vervangen door de droge houtkern-laktechniek ('mokushin kanshitsu')

daklei
Een harde, inferieure, verbrokkelende of schilferige sedimentair gesteente wat verweerd met een oneffen onregelmatig oppervlakte, zoals het leiachtige zandsteen of kalksteen; voornamelijk gebruikt als bouwsteen. Gebruik voor daklei als bouw materiaal: daklei (dakbedekking)

daktegel
Vlakke dakpan, op dezelfde wijze gedekt als de Maasdekking, dus met tweed erde overlapping. VWB

dakterras
Platte daken belegd met hout of metaal om als buitenruimte te gebruiken

dakterras
Wordt gebruikt voor dakloze plateaus met railing bovenop de daken van Amerikaanse huizen, bedoeld om een uitzicht te bieden, vooral over zee. Voor gesloten uitkijkposten op daken wordt 'belvédères' gebruikt; voor meestal ornamentele dak-bouwwerken wordt 'koepels' gebruikt

dance ground
Wordt gebruikt voor vrijgemaakte en afgeperkte terreinen, vrij van objecten, waarvan de functie niet bekend is en die worden gevonden rond de kampen van indianenstammen die voedsel verzamelen en jagen, vooral in het Noord-Amerikaanse Grote Bekken

Daoguang
Verwijst naar de stijl van famille-roseporselein die tot ontwikkeling kwam in Tao-kuang in China tijdens de Qing-periode (1644-1911). De stijl wordt gekenmerkt door rooskleurig geglazuurd porselein, gewoonlijk met het kenmerk van keizer K'ang-hsi, dat uit zes karakters bestaat

Dalbergia latifolia
Boomsoort van hardhout, bron van timmerhout, die inheems is in het gebied van de Himalaya tot de zuidelijke punt van India en het eiland Java in Indonesië. Het blad wordt gebruikt als veevoer en de schors als een bron van looizuren voor medicinale doeleinden

damaru
Zandlopervormige trommen van het Indiase subcontinent, de Himalaya en Mongolië, met een klankkast die meestal van hout of metaal is gemaakt (en in Tibet vaak van menselijke schedels), met twee dunne vellen die rond houten ringen zijn gewikkeld en worden gespannen door veters in V-vorm met een kruislingse vetering in het midden. Aan de vetering in het midden zijn twee touwen bevestigd met knopen of met kogeltjes van hout, klei of een ander hard materiaal aan het einde; de knopen of kogeltjes slaan op de trommel wanneer deze wordt gedraaid

dark archives
Collecties van tastbare of digitale materialen die niet algemeen toegankelijk zijn. Hiertoe behoren tastbare materialen die onder optimale omstandigheden worden bewaard zonder dat het publiek er toegang tot heeft, om zo de ongeschonden toestand en belangrijke eigenschappen van de gearchiveerde materialen voor eventueel toekomstig gebruik te waarborgen. Ook inbegrepen zijn digitale materialen die niet of slechts voor beperkt gebruik toegankelijk zijn, omdat ze zijn opgeslagen om de gegevens na een calamiteit te kunnen herstellen, omdat ze beschermd zijn door auteursrechtelijke beperkingen of om een ''andere reden

daglichtalbuminezilverdrukken
Fotografische afdrukken die albumine (eiwit) als bindmiddel hebben; altijd monochroom

dagblad
Nieuwsbladen of andere publicaties die iedere dag van de week verschijnen (vaak alleen niet op zondag)

dagscholen
Onderwijsinstellingen, meestal lager of middelbaar onderwijs, waar alleen op doordeweekse dagen les wordt gegeven en die geen pensionvoorzieningen bieden. Geen Nederlands equivalent

dagschool
Wordt gebruikt voor scholen, meestal lager of middelbaar onderwijs, waar alleen op doordeweekse dagen les wordt gegeven en die geen pensionvoorzieningen bieden. Geen Nederlands equivalent

dagverblijf
Ruimtes waarin men baby's en jonge kinderen verzorgt. Te onderscheiden van nachtverblijven, die alleen bedden en voorzieningen hebben voor nachtverzorging. Dagverblijven dienen gewoonlijk als speel- en onderwijsruimtes. Kinderdagverblijven zijn publieke of particuliere instellingen voor de opvang van kinderen overdag

Dalbergia decipularis
Soort productieboom die alleen voorkomt in een klein gebied in Brazilië

Dalbergia nigra
Boomsoort van hardhout die alleen voorkomt in Brazilië, van Bahia tot Rio de Janeiro. Wordt bedreigd door het verdwijnen van de habitat

Dactylopiidae
Familie van twee genera schildinsecten die op cactussen voorkomen. Het achterlijf is aan de achterzijde niet versmald. Op de rug bevinden zich wasklieropeningen. Een anale ring ontbreekt. De wasklierkanaaltjes zijn zeer klein en ontspringen uit het midden van een groepje sessiele poriën. De setae zijn stevig en afgesneden aan het uiteinde. Moleculaire gegevens duiden erop dat schildluisschilden feitelijk gespecialiseerde eriococcidae zijn (Gullan & Cook 2001). Deze insecten zijn naar alle delen van de wereld getransporteerd als potentiële bron van rode kleurstoffen, maar lijken inheems te zijn in de Nieuwe Wereld. Ze komen daar overwegend voor in de woestijngebieden van het zuidwesten van de Verenigde Staten, in Mexico en in Midden- en Zuid-Amerika. De cochenilleluis D. coccus wordt al enkele eeuwen gebruikt als bron voor rode kleurstoffen

daglichtgelatinezilverdruk
Fotografische afdrukken met gelatine als bindmiddel, met zilver als het materiaal waaruit het beeld uiteindelijk gevormd wordt. Ze zijn altijd zwart/wit, hoewel ze tot een monochrome kleurschakering getoneerd zouden kunnen worden

dagverblijf voor volwassenen
Wordt gebruikt voor alternatieven op verzorgingstehuizen die overdag voorzieningen bieden als een activiteitenprogramma, maaltijden en medische en psychologische zorg voor oude en invalide leden, mits hun behoeften passend zijn; de leden brengen de avonden door in hun eigen huizen

dakgoot
Lange, ondiepe kanaaltjes die onder en parallel aan de dakrand van een gebouw zijn geplaatst om water van een dak op te vangen en weg te leiden

dakgoot
Ondiepe kanaaltjes op een gebouw om water van een dak te verzamelen en af te voeren

dambord
Speelborden die zijn verdeeld in 100 vierkanten van afwisselend lichte en donkere kleuren die zijn geordend in tien horizontaal en tien verticaal

daklantaarn
Bovenbouwen voorzien van ramen bovenop een dak of koepel die bedoeld zijn om licht of lucht toe te laten in de onderliggende ruimte. Voor kleine bouwwerken op de nok van een dak die vooral gebruikelijk zijn in Amerikaanse architectuur wordt 'koepels' gebruikt

david
Te gebruiken voor torpedoboten die half onder water kunnen en door het Confederale leger werden gebouwd en gebruikt tijdens de Amerikaanse Burgeroorlog; worden door stoom voortgestuwd en hebben een kleine, afgeschermde opening op een lange, spoelvormige romp

Dalbergia melanoxylon
Kleine boomsoort die inheems is in de droge savannebossen van Afrika en West-India. Wordt al sinds de Egyptische oudheid gebruikt als hoogwaardig productiehout. Geen echt ebbenhout

dagkant
Wordt gebruikt voor verticale stukken hout aan weerskanten van een opening

dassen
Algemene term die verwijst naar leden van tien of meer soorten vleeseters met een stevige gedrongen romp die behoren tot de familie der marterachtigen, aangetroffen in verschillende delen van de wereld, bekend om hun graafvermogen en soms met een of meer witte strepen op hun kop. De soorten verschillen in grootte, habitat en kleurstelling, maar alle zijn nachtdieren en hebben anale reukklieren, sterke kaken en aan hun voorpoten grote, zware klauwen waarmee ze naar voedsel graven en ondergrondse holen bouwen

dagoba's
Ceylonese en Singalese stoepa's, meestal met een driedelige basis en een koepel met daarop een kleine paviljoenachtige structuur en spits. Vaak dienen deze boeddhistische bouwwerken als bewaarplaats voor relieken

dammer
Enige van verschillende harssoorten van verschillende bomen uit Indonesië, Nieuw-Guinea en Nieuw-Zeeland, waaronder Dammara australis en Dammara orientalis. Het wordt onder meer gebruikt voor de productie van vernis en het breeuwen van schepen

dateren
Het vaststellen of het vastleggen van de datum waarop iets ontstond of plaatsvond of waarop iets werd gefabriceerd of gecomponeerd

dameskaptafel
Benaming die meestal wordt gebruikt voor verschillende soorten kaptafels met een spiegel en lades voor toiletartikelen. Gebruik 'Rudd-tafels' voor dameskaptafels waarbij de laden aan de zijkant uitklappen met een driedelige toiletspiegel erop. Gebruik 'toilettafels' voor Franse kaptafels die voor vrouwen zijn ontworpen

daciet
Een extrusief zuur stollingsgesteente, dat soms gedeeltelijk uit glas bestaat en is samengesteld uit plagioklaas en kwarts met biotiet, hoornblende of pyroxeen