KSART - Kunstvormen

Categorie: Algemeen of niet ingedeeld
Datum & Land: 02/10/2022, NL
Woorden: 16070

contrabassen
Beschrijft muziekinstrumenten met een lagere toonhoogte dan bas. Bestaat niet voor alle instrumentenfamilies

contrasttekening
Wordt gebruikt voor tekeningen waarin de oppervlakken en vlakken zijn aangegeven met contrasten tussen verschillende kleuren of lichtverdelingen in plaats van met lijnen

controleren
In algemene zin het inspecteren van een procedure of procedures om te verzekeren dat die worden uitgevoerd volgens de vastgestelde principes. In de context van financiële aangelegenheden betreft het de periodieke of voortdurende beoordeling van de financiële middelen en passiva van een organisatie

conversion narratives
Een populair genre spirituele autobiografie dat populair was in de laatste twee derden van de achttiende eeuw binnen de context van de evangelische revival in Engeland

corcesca
Stokwapens met een kop met drie vertakkingen en een driehoekig blad met twee scherpe zijden in het midden; vaak met een stevige kam in het midden en twee kortere klingen die straalsgewijs lopen vanaf de basis of omhoog krullen als de tanden van een drietand; vooral gebruikt in Frankrijk en Italië van de 15e tot de 17e eeuw

cordonnet-garen
Verwijst naar een dikke, los gesponnen draad of koord. Cordonnet wordt vaak gemaakt van zijde van mindere kwaliteit. Het wordt gebruikt voor contourpatronen bij het maken van kantwerk, voor garneersel of franje, en voor andere toepassingen waarbij de stof niet sterk hoeft te zijn

coroplasten
Boetseerder van wassen of terracotta figuren in het Oude Griekenland

corsetten
Zeer nauw sluitende onderkleding die loopt van bij, of onder de buste tot aan de taille of lager; verstevigd met metalen of baleinen strips, of met ruimte voor een houten latje (busk heeft geen Nederlands equivalent) middenvoor, soms soepeler gemaakt met elastische geren en soms aan te trekken met veters en te sluiten met haakjes; gedragen door vrouwen ter ondersteuning en vorming van het figuur

Corymbia calophylla
Boom die inheems is in het westen van Australië. Kenmerkend zijn de zeer grote knoppen en vruchten die men 'honky nuts' ('blanke noten') noemt. De soort wordt vaak verward met de verwante soort Corymbia ficifolia, maar Corymbia calophylla kan veel hoger worden (50 meter). Kruisingen van de twee soorten maken het lastig om ze uit elkaar te houden. Tot het midden van de jaren negentig van de vorige eeuw ondergebracht in het genus Eucalyptus

cosmeticaflesje
Kleine flesjes van glas, steen of een ander materiaal bedoeld om cosmetica in te bewaren. Veel gebruikt in het oude Griekenland, Rome, Egypte en Midden-Oosten. In tegenstelling tot cosmeticabuisjes zijn ze gewoonlijk bevestigd op een voet

cottage orné
Wordt gebruikt voor bepaalde pittoreske, kleine rustieke huisjes, voornamelijk uit het eind van de 18e en het begin van de 19e eeuw in Engeland, met een asymmetrische plattegrond en houten gevelbeplating

counter boards
Borden of doeken met een blokpatroon, bedoeld om geld te tellen of fiches die rekeningen vertegenwoordigden. Men gebruikte ze in boekhoudkantoren, die aan een winkel of het huis van een koopman vastzaten. Het telbord was draagbaar en als men het ging gebruiken, plaatste men het op een tafel of kist

coursed ashlar
Gerecht steenwerk in regelmatige lagen met een consistente hoogte, hoewel elke laag in hoogte kan variëren

court cupboard
Grote, maar tamelijk lage wandkasten met bovenin een opbergkast en onderin een openkast-systeem of planken. Dit type werd in de 16e en 17e eeuw in Engeland en in de 17e eeuw in Amerika gemaakt. Te onderscheiden van 'perskasten' die een dichte boven- en onderkant hebben

courtaut
Indianenfluiten, die traditiegetrouw van hout of riet werden gemaakt, waarbij de boring door een tussenschot geblokkeerd wordt zodat de lucht door een gat naar buiten wordt gedrukt. Boven dit gat is een houten blokje op de buis gebonden zodat de lucht aan de buitenkant van de fluit naar een tweede gat wordt geleid, waar de lucht de aanblaasrand beroert; werd oorspronkelijk gemaakt als instrument om vrouwen het hof te maken

couvert
Groepen van bij elkaar passend serviesgoed en bestek voor elk van de aan tafel aanzittenden. Meestal twee of drie borden, kop en schotel, soms een kom en bestek bestaande uit minimaal een mes, vork en lepel, maar kan uit meer onderdelen bestaan

coiffe
Nauwsluitende (onder)mutsen in diverse vormen en maten die in verschillende perioden door mannen en vrouwen werden gedragen, soms met een hoed of hoofddeksel erbovenop

combinatiefundering
Wordt gebruikt voor platen die bestaan uit twee platte rechthoekige stukken steen onder twee of meer zuilen of zuilen en een muur, waarvan er één naar binnen ligt in plaats van langs de omtrek, zodat de voeding geen balkachtige vorm aan kan nemen

condottiere
Leiders van particuliere groepen huurlingen die hun diensten verkochten aan oorlogvoerende staten of heersers; ze waren met name van de 14e tot de 16e eeuw actief in Italië en andere delen van Europa

congregationalistisch
Verwijst naar een protestantse gezindte waarbij elk lid van de kerk autonoom is. Hoewel congregationalisten geloven dat de christelijke kerk voornamelijk een verzamelde gemeenschap van gelovigen is, leveren zij een belangrijke oecumenische bijdrage met hun nadruk op het primaat van de lokale kerk. De stroming is voortgekomen uit de Separatisten van de 16de-eeuwse Engelse Reformatie. Vervolging dreef de congregationalisten naar Nederland en de Verenigde Staten (de Pilgrim Fathers in 1620). Kerkbijeenkomsten, missiewerk en godsdiensttolerantie en -vrijheid zijn de belangrijkste kenmerken

contact printing frame
Apparaten die worden gebruikt om contactafdrukken te maken en bestaan uit een frame dat het afdrukpapier en de negatieven samenhoudt en een lichtbron voor de belichting

conventies
Tussen twee of meer staten opgestelde overeenkomsten of contracten die door erkende vertegenwoordigers officieel worden ondertekend, en die meestal door de wetgevende organen van de betrokken staten als vredesverdragen, bondgenootschappen of handelsverdragen worden geratificeerd

copy art
Kunstwerken vervaardigd met behulp van kopieerapparaten

compluvium
Openingen in het midden van daken van atriums in romeinse huizen, die naar binnen hellen om regenwater door te geven naar een waterreservoir of tank, dat een impluvium wordt genoemd

conditioner
Een smeerbaar of vloeibaar verzorgingspreparaat dat in het haar of op de huid wordt aangebracht

confiscatie
Het in beslag nemen en toewijzen van onroerend goed of ander bezit aan openbaar bezit, als straf voor schending van de wet. Gebruik 'onbewoonbaar verklaren' voor de inbeslagneming van onroerend goed met de bijbehorende verklaring dat het ongeschikt is voor bewoning of gebruik

correspondenten
Te gebruiken voor personen in dienst van een krant of omroep die regelmatig nieuwsberichten of verklaringen doorgeven van een plaats ver van het hoofdkantoor. Gebruik 'correspondenten (correspondentieschrijvers)' voor mensen en organisaties die door middel van correspondentie met anderen communiceren

correspondenten
Te gebruiken voor personen of organisaties die met anderen communiceren door middel van correspondie. Gebruik 'correspondenten (verslaggevers)' voor personen die in dienst zijn van een krant of omroep en regelmatig nieuwsberichten of verklaringen doorgeven van een plaats ver van het hoofdkantoor

cottage curtain
Een combinatie van @'café curtains', die het onderste gedeelte van een opening bedekken, en '@ tieback curtains', meestal geplooid, die het bovenste deel bedekken

counterpane
Term in het verleden gebruikt voor verschillende typen beddenkleden, voornamelijk katoenen of wollen weefsels. Geen Nederlands equivalent. Zie 'beddenspreien'

coverlet
Geweven bedovertrekken, vooral de overtrekken die zijn gemaakt uit één stuk stof, meestal wol of katoen. Geen Nederlands equivalent. Zie 'beddenspreien'

correctionele instellingen
Wordt gebruikt voor gebouwen waarin mensen kunnen worden opgesloten die zijn beschuldigd van of veroordeeld voor het breken van de wet, en waar al of niet een poging wordt gedaan tot verbeterende of rehabiliterende heropvoeding van de misdadigers. Zie 'gevangeniscomplexen' voor groepen van dergelijke gebouwen en 'strafkampen' voor dergelijke inrichtingen in de vorm van kampementen

cradleboard
Planken of een plat raamwerk waarop de oorspronkelijke bewoners van Amerika traditioneel en ook tegenwoordig nog vaak een kind op binden

crinolinestoel
Hedendaagse naam voor een bepaald soort elizabethaanse stoel met een brede maar niet erg diepe zitting, een lage rugleuning en geen armleuningen. De onjuiste veronderstelling bestond dat ze werden gemaakt ten behoeve van de modieuze wijde hoepeljurken die crinolines werden genoemd

Crīstesmaesse
Verwijst naar het christelijke feest waarmee op 25 december de geboorte van Jezus Christus wordt gevierd. Het kerstfeest is voor het eerst gedocumenteerd in 336 in Rome. Het gebruik om het feest op 25 december te vieren ontstond in de 4de eeuw in de westerse kerk als christelijke opvolger van het heidense midwinterfeest, waarmee de geboorte van de onoverwonnen zon werd gevierd. In het oosten werd aanvankelijk 6 januari als geboortedatum van Christus aangehouden, maar in de 5de eeuw was 25 december algemeen aanvaard; de Armeense kerk viert echter nog altijd Kerstmis op 6 januari. Kerstmis heeft het feestelijke element (versieringen, geschenken) overgenomen van de Romeinse Saturnalia en andere heidense feesten in dezelfde tijd van het jaar. Kerstmis is in de loop van de eeuwen tradities blijven opnemen; veel tegenwoordige kerstgewoonten zijn van niet-christelijke oorsprong. Altijdgroene bomen zijn bijvoorbeeld symbolen van overleven en worden al met Kerstmis geassocieerd sinds de Europese middeleeuwen. Kerstmis wordt vanouds beschouwd als een familie- en kinderfeest. In veel landen worden geschenken uitgewisseld uit naam of in de geest van de patroonheilige van het kerstfeest, Sint Nicolaas, oftewel de Kerstman

Crocodilia
Orde van zeereptielen en amfibische reptielen met een robuust lichaam en een robuuste staart, korte stevige ledematen, een sterke afgeplatte en langwerpige schedel met neusgaten aan de punt van de snuit en een goed ontwikkeld secundair gehemelte. De eerste soorten ontstonden in het Paleoceen. De orde omvat 3 levende families, 8 genera en 23 soorten krokodillen, gavialen, kaaimannen en alligators

crossette
In detail uitgewerkte elementen die zijwaarts uitsteken bij de hoeken van deuren en raamkozijnen

crabstock
Dit verwijst naar de knoestige takken van een jonge wilde appelboom. Het motief werd gebruikt als vorm voor handvatten en tuiten van keramische theepotten en ander vaatwerk, meestal bij Engels aardewerk, in het bijzonder dat van de aardewerkfabrieken van Staffordshire, Leeds, Liverpool en Derby

cranberry
Struik die in het grootste deel van het noordoosten van de Verenigde Staten in het wild voorkomt. De struik is robuuster dan de kleine cranberry (V. oxycoccus) en heeft grotere bessen die rond, langwerpig of peervormig zijn en variëren in kleur van roze tot zeer donkerrood of gespikkeld rood en wit. De grote cranberry kweekt men op zure veengronden of plantaardige teelaarde met een laag zand erop

crinoline
Onderrokken die oorspronkelijk werden gemaakt van stijve, geweven stof van paardenhaar, linnen, katoen of wol. Later veel gebruikt in combinatie met hoepels van balein of staal

cromlech
Graftekens uit de jongere steentijd, bestaande uit grote rechtopstaande stenen, die om een nog grotere steen geplaatst zijn. Gebruik 'hengen' als de stenenring wordt omgeven door een ronde geul en een aarden wal. Gebruik 'megalitische grafkamers' als de stenen omheining is afgedekt met stenen en bedekt met een heuvel van aarde of stenen

cruse lamp
Kleine hanglampen van ijzer of aardewerk met een handvat aan één kant en een dunne tuit voor een pit aan de andere en met een rond reservoir ' dat men een 'cruse' ('kruik') noemde ' van ongeveer 7,5 cm in diameter waarin brandstof zat, gewoonlijk hard vet. Deze lampen ontstonden uit de panvormige lampen met drijvende pitten die mediterrane volken in voorchristelijke tijden gebruikten

creools
In algemene zin verwijst de term meestal naar een cultuur of stijl welke is geproduceerd door mensen die in Noord- of Zuid-Amerika of op de nabijgelegen eilanden geboren zijn, maar die afstammen van kolonisten of slaven, ter onderscheiding van mensen die rechtstreeks uit Europa of Afrika kwamen of die van oorspronkelijke bevolkingsgroepen afstammen. De term verwijst naar de culturen van verschillende bevolkingsgroepen binnen de context van verschillende regio's; vaak verschilt de betekenis van de term per regio en worden daarbij zelfs tegenstrijdige betekenissen gezien. De term verwijst naar de cultuur en stijlen geproduceerd door blanken met Spaanse ouders die in de periode van de 16de tot en met de 18de eeuw in de Spaanse gebieden in Noord- en Zuid-Amerika werden geboren; ze hadden een andere cultuur en maatschappelijke positie dan bewoners die in Spanje waren geboren. In het moderne taalgebruik kan de term binnen de context van Latijns-Amerika verwijzen naar de cultuur van mensen die daar wel geboren zijn maar van wie beide ouders Spaans zijn, of in specifieke zin naar de tradities van oude families met een overwegend Spaanse achtergrond. Ook kan de term verwijzen naar de cultuur van vroege Zuid-Amerikaanse zwarten die in Amerika zijn geboren, ter onderscheiding van zwarten die rechtstreeks uit Afrika waren overgebracht. In Louisiana, in de Verenigde Staten, verwijst de term naar de cultuur van Franstalige blanke afstammelingen van vroege Franse en Spaanse kolonisten, of naar mulatten die een soort Frans-Spaanse mengtaal spreken. Daarnaast kan de term verwijzen naar de cultuur van mensen op de West-Indische eilanden die daar zijn geboren en genaturaliseerd, maar van Spaanse, Franse of Afrikaanse afkomst zijn; in het moderne taalgebruik, binnen de context van het Caribisch gebied, verwijst de term vaak naar de Caribische cultuur in het algemeen, met inbegrip van oorspronkelijk Europese, Afrikaanse, Aziatische en Amerikaans-Indiaanse elementen

Creole cottage
Gebouwen in lokale stijl, van bescheiden afmetingen en met puntgevels aan de zijkanten, waarbij de voormuur meestal een eind naar binnen is geplaatst om een geïntegreerde veranda te maken onder één enkele steile dakkant; deze manier van bouwen werd oorspronkelijk naar Louisiana gebracht door Frans-Canadese (uit Acadië afkomstige) immigranten die kennis hadden van dakconstructietechnieken voor grote spanwijdtes

credenza
Dressoirs, met name Italiaanse of in Italiaanse stijl gemaakte dressoirs, die meestal twee of drie kastdeuren hebben met laden in het fries. Het onderstuk wordt vaak gemodelleerd en rust direct op de vloer of op leeuwenpoten

crib barns
Te gebruiken voor meestal zeer kleine schuren met een of meer bakken of kooien, opgetrokken uit kleine, ruwgehakte boomstammen. Ze hebben verschillende doeleinden, zoals de opslag van voer of gereedschap of als dierenverblijf. Gebruik 'maïsbakken' voor vergelijkbare kleine houten bouwconstructies die uitsluitend worden gebruikt voor de opslag van maïs

crème-wit marmer
Een soort Alabama crème marmer dat hard, fijnkorrelig en roomwit van kleur is. Vergelijkbaar met madre crème-marmer

croat
Zilveren Catalaanse munten van het type gros tournois. Ze werden geslagen tussen eind 13e en begin 18e eeuw

crystalotypie
Positieve albuminedrukken op papier van glasnegatieven.Te onderscheiden van 'hyalotypieën', vervaardigd met een soortgelijk procédé, maar dan op glas

crystolea
Verwijst in specifieke zin naar foto's die zijn gemaakt op basis van een met de hand gekleurd positief beeldprocedé, zoals dat vanaf de jaren 80 van de 19de eeuw tot en met 1920 in gebruik was. Het bedoelde effect is dat van een schilderij op glas. Een albuminedruk wordt gehecht aan een gebogen stuk glas en het papier aan de achterzijde wordt tot aan de emulsielaag weggeschuurd. Dan wordt er een laagje olie aangebracht om het geheel doorschijnend te maken, waarna op de achterzijde de kleuren in detail worden aangebracht. Na het drogen wordt een tweede laag gebogen glas toegevoegd en met kleuren in brede banen beschilderd. Daarachter wordt een laag wit materiaal bevestigd, waarna het geheel aan elkaar wordt gelijmd. Het glas, de oplossingen en de kleefmiddelen waren tot aan de Eerste Wereldoorlog vrij in de handel verkrijgbaar. Het procedé was gebaseerd op 18de-eeuwse met de hand gekleurde gravures, de zogeheten mezzotintschilderijen

credenskleed
Linnen kleden voor credensen, vaak passend bij het altaarkleed

crucifixen
Wordt gebruikt voor beeldmateriaal in de vorm van een kruis met de gestalte van de gekruisigde Christus

crypte
Wordt gebruikt voor ondergrondse ruimten onder het altaarhuis of volledige verdiepingen onder kerken, die vaak als begraafplaatsen dienen

crewelborduurwerk
Verwijst naar borduurwerk dat wordt uitgevoerd met kenmerkende tweedraads, los getwijnde wollen garens die bekendstaan als ‘borduurwol’. Crewelborduurwerk is traditioneel gebaseerd op keperweefsel, met linnen schering en katoenen inslag; er kan echter ook zuiver linnen of katoen of een andere stof worden gebruikt. Het kan bedoeld zijn om te worden ingelijst of te worden verwerkt tot kledingstukken, bedbehangsels, meubelbekleding of andere zaken. Het kenmerkt zich door een lossere stijl dan andere typen boorduurwerk. Het maken van crewelborduurwerk bloeide in het bijzonder in het 16de- tot 18de-eeuwse Europa en zijn Amerikaanse kolonies, met ontwerpen die waren geïnspireerd door textiel uit India en het Midden-Oosten

creationisme
Oorspronkelijk en in de katholieke theologie verwijst deze term naar het geloof dat God bij de conceptie of de geboorte voor elke individuele mens een ziel schept, in tegenstelling tot het geloof in een vooraf aanwezige ziel. In de middeleeuwen werd gedacht dat dit veertig dagen na de conceptie gebeurde voor een mannelijke baby en tachtig dagen na de conceptie voor een vrouwelijke baby. Hoewel Augustinus meende dat het creationisme en de erfzonde met elkaar in tegenspraak waren, stelde Thomas van Aquino dat ongeloof ten aanzien van deze leerstelling neerkwam op ketterij. In de moderne tijd is de term gaan verwijzen naar het letterlijke geloof in het scheppingsverhaal van Genesis in tegenstelling tot de evolutietheorie die wordt geassocieerd met 'The Origin of Species' van Charles Darwin uit 1859. Gekoppeld aan fundamentalisme kwam dit creationisme sterk op in de Verenigde Staten in de jaren 60 van de 20ste eeuw, met wortels in de 19de eeuw. Pleitbezorgers van het creationisme eisen dat op openbare scholen het creationisme en de evolutietheorie gelijkwaardig worden onderwezen. Er worden nog steeds talloze wetenschappelijke creationistische publicaties uitgegeven, al worden deze buiten de beweging niet als serieuze wetenschap beschouwd

Cromwellstoel
Benaming die door verzamelaars wordt gebruikt voor rechthoekige stoelen met een lage rugleuning en vaak zonder armleuning. Ze hebben gedraaide poten en dwarsbalken. Dit type is bedekt met leer of marokijn en stamt uit een periode van ver voor Cromwell, maar werd zeer populair in Engeland in het midden van de 16e eeuw

cricketveld
Wordt gebruikt voor het complete speelveld waarop het cricket wordt gespeeld

craqueléglas
Verwijst naar een type sierglas dat in de 16de eeuw in Venetië is uitgevonden. Wordt gekenmerkt door een oppervlak dat bevroren lijkt of lijkt op gebarsten ijs. Het wordt vervaardigd door een hoeveelheid geblazen glas in water te dompelen en het vervolgens snel opnieuw te verhitten, of door het hete glas over een oppervlak van metaal of klei te rollen dat is bedekt met glasscherven, waarna de vorm erin wordt geblazen

crayonfoto
Portretfoto-vergrotingen op gaslichtpapier, meestal ovaal, geretoucheerd (verzachte contouren) en gekleurd in pasteltinten, ingelijst; populair in de jaren voor de Eerste Wereldoorlog

crazy quilt
Quilts bestaande uit stukjes stof van verschillend materiaal, vaak fluweel, satijn of brokaat en meestal in onregelmatige vormen en maten en versierd met fantasieborduursteken; geperst en meestal geknoopt in plaats van doorgestikt en zelden opgevuld

cream pail
Kleine op emmertjes gelijkende houders voor het serveren van room, meestal gemaakt van porselein of zilver (en een binnenzijde van glas). Geen Nederlands equivalent

creasing stake
T-vormige tassen met een gegroefd oppervlak aan één kant en een vierkant uiteinde aan de andere kant. Worden gebruikt bij metaalbewerking om hoeken en randen te vormen

creationisme
Verwijst naar de stijl van kunst die werd geïnspireerd door de avant-gardistische literaire beweging onder Spaanse schrijvers in Frankrijk, Spanje en Latijns-Amerika in het begin van de 20ste eeuw. De beweging, die werd opgericht door de Chileense dichter Vicente Huidobro, benadrukt de persoonlijke en denkbeeldige wereld in tegenstelling tot de natuurlijke wereld, door middel van naast elkaar geplaatste en vaak irrationele maar indringende beelden

crematies
Activiteiten die ervoor zorgen dat een lijk tot as wordt gereduceerd, in het algemeen om zich ervan te ontdoen

crêpepapier
Papier met een verkreukelde of gerimpelde textuur. Crêpen is het maken van kleine vouwen met een lemmet. Dit maakt het papier rekbaar, sterk en handelbaar, en geeft het massa en een textuur die vergelijkbaar is met die van textiel. Hoewel crêpepapier in de industrie en bij de consument veel toepassingen kent, wordt het vooral gebruikt in decoraties

cricket
Teamsport die wordt gespeeld op een grasveld, waarbij een bal wordt geslagen naar een wicket, dat wordt verdedigd door een slagman van het andere team

Crinoidea
Klasse van in zee levende ongewervelde dieren waartoe ook zeelelies en veersterren behoren. Sommige dieren zitten met een steel vast aan de oceaanbodem, terwijl andere van plaats naar plaats gaan

croft
Kleine schrijfkasten op tafelhoogte met laden in het onderstuk en een opklapbaar tafelblad met inlegstukken. Dit type werd aan het eind van de 18e eeuw in Engeland uitgevonden door Herbert Croft

crop mark
Variaties in de kleur of teelt van gewassen of andere vegetatie op het oppervlak van de grond, meestal patronen van herkenbare vormen als ingegraven muren, greppels of andere overblijfselen. Wordt onder meer gebruikt om oude locaties op luchtfoto's aan te geven

cross stretcher
X-vormige horizontale klampen of leuningen die stoelpoten, tafelpoten en kasten verbinden en steunen

cruiseschip
Te gebruiken voor passagiersschepen die lange plezierreizen maken, vaak met tussenstops

crusted
Verwijst naar een Laat Neolithische aardwerkstijl die zich ontwikkelde in Thessalië. Deze kenmerkt zich door decoratie in dikke witte of roze-gekleurde verf die pas werd aangebracht na het oorspronkelijke bakproces

crab scraper
Te gebruiken voor kleine, half gedekte 'skipjacks' met een lengte van tussen de 7 en 9 m, afkomstig van de zuidelijke oostkust van Chesapeake Bay, in de Verenigde Staten; de term kan ook worden gebruikt voor recente, gemotoriseerde versies

crabbing skiff
Te gebruiken voor kleine boten (korter dan ongeveer 7,5 m), met knikspant en zowel een motor als zeilen, die voornamelijk worden gebruikt om in de zomer in Chesapeake Bay, in de Verenigde Staten, krabben te vangen met hand- of zetlijnen; kunnen in de winter worden gebruikt om oesters te vangen

crownpapier
Papierformaat in Groot-Brittannië algemeen wordt gebruikt, ter grootte van 381 x 508 mm (in de Verenigde Staten 381 x 483 mm). Crownpapier had oorspronkelijk een kroon als watermerk

crêpen
Het maken van kleine plooien of vouwen in papier met een mes, een proces dat zorgt voor een rekbaarheid, kracht, verdikking, vervormbaarheid en textuur die vergelijkbaar is met die in stoffen. Het verwijst ook naar het krullen of kroezen van haar of een soortgelijke behandeling van rubber of dunne stof

crandall hammer
Handgereedschap dat bestaat uit een aantal scherpgepunte staven die in een hamervormige formatie aan het eind van een handvat zitten. Worden gebruikt om steen te bewerken

crapaud
Zwaar gestoffeerde, lage leunstoelen waarbij een franje meestal de poten en het houtwerk verbergt. Dit type werd geïntroduceerd in Frankrijk in de jaren veertig van de 19e eeuw

crayonprenten
Verwijst naar etsen die zijn gemaakt door de etsgrond te bewerken met roulette en mattoir, zodat het effect van krijtlijnen en -vlakken ontstaat

creatie
In het christelijke gedachtegoed, het uit het niets doen ontstaan van het universum door God. In andere, ook de veel oudere tradities dan het christendom wordt de schepping beschouwd als het creëren van de kosmos uit reeds bestaande materialen door een goddelijk wezen of principe

crème-soep lepel
Lepels die op bouillonlepels lijken maar groter zijn, een ronde kom hebben en worden gebruikt voor het eten van soepen a la creme

criarde
Linnen onderrokken, gesteven met gom of stijfsel; gedragen aan het begin van de 18e eeuw

crinoïde kalksteen
Fossielhoudende kalksteen die vrijwel geheel bestaat uit de fossiele skeletdelen van crinoïden, ongewervelde zeedieren uit de stam van de Echinodermata. Crinoïde kalksteen komt vooral in Noord-Amerika veel voor

Cross River
Verwijst naar een stijlgebied in het zuidoosten van Nigeria en het zuidwesten van Kameroen, met name rond de benedenloop en bovenloop van de rivier de Cross

crossgelinkt
Het verbinden van aangrenzende atoomketens in een complex chemisch molecuul met behulp van relatief korte verbindingseenheden

crusie
Ondiepe bekkens, meestal open, waarbij het reservoir zich op een bepaald punt vernauwt om een goot of gleuf voor de pit te vormen.Tegenover de gleuf voor de pit zit vaak een halfronde beugel die uitloopt in een haak

cuenca
Een decoratietechniek die in Spanje werd gebruikt voor tegels en ander aardewerk, en die de cuerde seca-methode heeft verdrongen. Het betrof het drukken van het patroon op tegels om randen te vormen die voorkwamen dat de gekleurde glazuren zich zouden vermengen

cultureel erfgoed
De geloofssystemen, waarden, wijsgerige stelsels, kennis, gedragingen, gewoonten, kunstuitingen, geschiedenis, ervaringen, talen, maatschappelijke verhoudingen, instellingen en materiële goederen en scheppingen die behoren tot een bepaalde groep mensen en die telkens aan de volgende generatie worden doorgegeven. Als bindende factor voor een groep mensen kunnen fungeren ras, leeftijd, bevolkingsgroep, taal, land van oorsprong, religie of andere sociale categorieën of groepen

cultuurbezit
Een (deel van een) object van archeologische of etnologische waarde dat is ontdekt in een land, en waarvoor exportbeperkingen gelden

cup plate
Bordjes, meestal ongeveer 7,5 of 10 cm in doorsnede, die zijn gemaakt van geperst glas en worden gebruikt om aardewerken kopjes op te zetten, terwijl de thee van de schoteltjes wordt gedronken

curricle
Term die werd gebruikt door Sheraton voor leunstoelen met een halfronde achterkant en verlengde zitting, waarvan de vorm aan een open rijtuig doet denken

cuval
Grote, diepe muurtassen, voornamelijk gebruikt in tenten en opgehangen aan de lattenconstructie. De voorkant is gepoold geweven en de achterkant bestaat uit gewoon inslagweefsel

cultusbeeld
Door de mens gemaakte objecten die worden aanbeden als de god of geest die ze belichamen, en die centraal staan binnen een bepaalde cultus of religie. Er kunnen verschillende rituelen zijn om de cultusbeelden te kleden, eten te geven of in optocht mee te voeren. Hoewel de betekenis van 'cultusbeeld' deels overeenkomt met die van 'afgodsbeeld', is een cultusbeeld doorgaans groter van formaat, is het een exclusief object van aanbidding van een bepaalde religie of cultus, en heeft het vaak vooral betrekking op religies van de oude wereld. Gebruik 'religieuze objecten' of 'cultusobjecten' voor voorwerpen die op dezelfde wijze worden gebruikt maar geen beeltenissen zijn. De term 'cultusbeeld' wordt in het algemeen gebruikt voor niet-christelijke beelden; gebruik 'iconen' voor christelijke beelden die zelf als heilig worden beschouwd

cursief
Verwijst specifiek naar een schriftstijl met verbindende halen tussen de karakters en een uiterst vloeiende schrijfstijl, met de volgende onderscheidende kenmerken: stamvormen worden vereenvoudigd tot symbolen of merktekens en een ervan kan voor een ander staan; de halen zijn ononderbroken en de karakterstructuren zijn betrekkelijk simpel; de tekst bevat witruimte tussen de karakters en tussen de regels; de dikte van de penseelstreek en de donkerheid van de inkt kunnen variëren. Deze schriftstijl wordt wel beschouwd als die waarin de persoonlijke expressies en emoties van een kalligraaf het best kunnen worden weergegeven

cupel
Kleine kroesjes die worden gebruikt voor gehaltebepaling en gemaakt van een poreus, vuurvast materiaal, zoals beenderas, die worden gebruikt om kleine hoeveelheden metaal te smelten - meestal zilver - voor het onttrekken van lood of goud ter keuring

cutback asphalt
Asfaltmengsel met een additief voor het vloeibaar maken van het materiaal, zodat het eenvoudiger kan worden gemengd en aangebracht

Currier en Iveslijst
Wordt gebruikt voor lijsten met overlappend lofwerk en hoekversiering waarbij het vaak zo wordt bewerkt dat het op houtschors lijkt. Ze waren populair in de 19e eeuw en zijn vernoemd naar twee Amerikaanse kunstenaars, Nathaniel Currier en James M. Ives

culs-de-lampe
Vaste ornamentele karbelen met een omgekeerde kegel- of piramidevorm, die ruwweg lijken op de onderkanten van oude lampen

curragh
Te gebruiken voor schepen, met een typerende smalle vorm, oorspronkelijk gemaakt van huid, later van geteerde canvas, gespannen over aanzienlijke houten spanten. De bodem van de boot loopt aan de voorkant omhoog en in de zeeg zit een diepe knik of onderbreking; soms wel 10 m lang; worden vooral aan de westkust van Ierland gebouwd

cultuurlandschap
Aanduiding voor stukken land en watergebieden die door menselijk ingrijpen aanzienlijk zijn veranderd of gewijzigd; wordt gebruikt als tegenstelling voor 'natuurlijke landschappen', waarmee gebieden worden aangeduid waar menselijk ingrijpen, indien daar sprake van is, geen belangrijke ecologische consequenties hebben voor het gebied als geheel