Exotische Muziekinstrumenten-Encyclopedie

Categorie: Kunst, muziek & cultuur > Muziekinstrumenten
Datum & Land: 15/02/2007, BE
Woorden: 1475

Kylkobyz
andere benaming voor de kobyz of de kylbus, een vedel uit Kazachstan, zie aldaar

Kylbus
andere naam voor de kobyz en de kylkobyz, een vedel met een hartvormige klankkast uit Kazachstan, zie aldaar

Kyanna
Ghanese citer gemaakt van raffia. De snaren zijn van filagras gevlochten en worden met de duimen bespeeld

Kyi-waing
set van 21 kleine bronzen gongs uit Birma, meestal in een cirkel om de bespeler heen opgesteld, en aangeslagen met ronde, gewatteerde hamers. De kyi-waing is sterk verwant aan de Thaise kaung-wong-ya

La-an
bamboe mondorgel van de Dong in Zuidwest-China

Labil
2-snarige bamboe vedel van de Kankana-ey uit de Filippijnen

Lakonga
3-snarige langhalsluit uit Madagaskar

Lakwemi
8 samengebundelde,1-snarige miniharpjes van de N’geende uit Zaïre

Lalakhi
trommel van de Newari uit Nepal

Lali-lali
houten trommel uit Tonga

Langleik
8-snarige Noorse plankciter die uitloopt in een vioolachtige krul. Het instrument heeft frets onder sommige van de snaren

Langor
een met een stok bespeelde trommel uit Madagaskar

Langspil
3-snarige IJslandse plankciter, waarvan de melodiesnaar over een groot aantal frets loopt. De langspil wordt met een strijkstok bespeeld

Lantoy
klarinettype gebruikt op de Visaya Eilanden in de Filippijnen

Lari
omgekeerde spleettrom van de Fiji-eilanden, die gewoonlijk door twee mensen wordt bespeeld

Latu
ratel uit Madhya Pradesh (Centraal-India) , die klinkt als een maraca

Launeddas
driedubbele klarinet op Sardinië, bestaande uit twee melodiepijpen en een langere baspijp

Lauta
kleine Cypriotische luit

Lengga
'talking- drum' van de Banda uit de Centraal Afrikaanse Republiek

Liu-qin
kleine Chinese luit die zijn naam ontleent aan de wilgenblad-vorm van de klankkast en waarvan de klank aan de mandoline doet denken. Oorspronkelijk had de liu-qin twee of drie snaren en zeven frets, maar tegenwoordig heeft het instrument vier snaren en 24 frets. De toonkwaliteit is solide in het lage register, teder in het middenregister en luid en doordringend in het hoge register. De liu-qin wordt van oudsher bespeeld met een klein bamboe buisje over de vinger dat dienst doet als een plectrum. Het instrument wordt vooral gebruikt om hoge melodieën op te spelen en wordt alom geprezen als de parel van het traditionele Chinese orkest

Lire
Ethiopische luit

Lirica
3-snarige, Kroatische vedel met een kleine, peervormige romp en een brede hals. Zie ook lyerica

Lira
1#) 3-snarige Griekse vedel met een kleine, peervormige romp en een brede hals. Vooral op het eiland Kreta is deze vedel populair 2#) Marokkaanse fluit van de Atlas-Berbers

Lingbu
Tibetaanse dwarsfluit, geliefd bij de nomaden, maar ook gebruikt in de zgn. Nangma-ensembles

Lin-gwin
Birmaanse cymbalen

Litguit
2-snarige vedel vervaardigd uit een bamboe buis en bespeeld door de Negrito’s van Tapas en Capiz op de Filippijnen

Lituus
lange metalen militaire trompet met een gebogen uiteinde uit het oude Rome

Linga
houten spleettrom uit de Centraal Afrikaanse Republiek

Limbe
Mongoolse dwarsfluit met 6 vingergaten. Ook in Siberië bij de Boeryat-Mongols komt dit instrument voor

Limbo
dwarsfluit uit Ladakh (Noord-India)

Likombo
citer uit Tanzania

Likouba
gestemde, met stokken geslagen trommel uit Malawi. De likouba wordt meestal in groepen bespeeld, met iedere trommel in een andere stemming

Libbit
20 tot 30 cm. hoge, enkelzijdige houten trommel van de Ifugao-stam uit de Filippijnen. De libbit is bespannen met een geitenvel en wordt met de handen bespeeld

Likembe
duimpiano uit Congo-Zaire en Oeganda

Lotar
peervormige luit uit Marokko

Lontar
Balinese klepper, bestaande uit tien heel dunne bamboe stokjes, die in het midden via een touwtje verbonden zijn.

Lokole
slaginstrument van de Nogoendo uit Congo-Zaire

Loma
grote Liberiaanse boogharp met een klankkast van kalebas waarin een stok is gestoken, die als hals van de harp fungeert. De 4 a 6 snaren lopen naar de hals vanaf een andere stok, die aan de basis van de hals is vastgebonden. Een derde stok voltooit de lijst, versterkt het instrument en geeft het een grotere stabiliteit

Lokangabara
3-snarige vedel uit Madagaskar

Lu-sheng
cilindrisch bamboe mondorgel uit Zuid-China

Lusuba
mondboog van de Luba uit Congo-Zaire. De lusuba, ook wel mutefu genoemd, wordt vervaardigd uit een gekromde boomtak waarlangs een snaar van palmvezel is gespannen. De snaar wordt tussen de lippen gehouden en met een stokje aangeslagen. De mondholte van de bespeler dient als klankkast en met zijn lippen kan hij het timbre nuanceren

Lusangu
rammelaar uit Angola

Lureng
dubbelfluit uit Flores (Indonesië), met pijpen van circa 30 cm. lengte

Luma
kleine fluit van riet of bamboe, populair bij de Nande en de M’Buti uit Congo-Zaire

Lur
lange, gebogen Scandinavische hoorn uit het Bronzen Tijdperk, welke gewoonlijk in paren, waarvan beide instrumenten dezelfde toon hadden, werd gevonden. Deze eigenaardige instrumenten hebben een conische boring die uitloopt in een platte schijf, en een mondstuk, dat lijkt op dat van een moderne trombone

Lyerica
kleine, 3-snarige vedel uit Kroatië, met een peervormige romp en een brede hals. Deze vedel wordt ook wel lirica genoemd

Lyra
lichtgewicht, draagbaar klokkenspel dat bij muziekkorpsen wordt aangetroffen. Het instrument bevat meestal zo’n twee octaven en wordt met een klein hamertje bespeeld

Namuna
primitieve Ghanese hoorn

Narshinga
grote, gebogen, koperen hoorn uit Nepal

Nar-yukh
Siberische lier

Nay
Egyptische fluit gemaakt van een suikerrietstengel met een open mondstuk. Deze fluit, ook ney genoemd, komt in de hele Arabische wereld voor, alsmede in Turkije en Iran

Nar
lange rechte fluit met 4 vingergaten uit Pakistan en Noordwest-India. Melodieën op de nar worden doorgaans verfraaid met een begeleidend quasi-zingen vanuit het strottehoofd.

Nangkassa
kleine keteltrom van de Baganda uit Oeganda

Naqara
1#) raamtrommel uit Dagestan 2#) kleine keteltrommen in paren met rompen van klei of hout, die in de gehele Arabische wereld worden gevonden. Door een stok in het rijgwerk te steken wordt de spanning van het vel verhoogd. Deze trommen, beschouwd als voorlopers van de moderne westerse pauken, worden bespeeld met kleine, met stof beklede stokken

Nangga
8-snarige schaalciter uit Oeganda en Tanzania, zie ook ennangga en inangga

Naichobani
bamboe fluit bespeeld door de nomadische herders in Afghanistan. Het brommende keelgeluid, waarmee het spel gepaard gaat is een kenmerk van de speelmanier van fluitspelers in Centraal-Azië

Nai-di
kleine Chinese hobo

Nakrasan
Egyptische, met vel bespannen, koperen timbales, die met twee stokken wordt bespeeld

Naghra
keteltrom uit Sinkiang (Chinees Turkestan)

Nahay
op een hobo gelijkend instrument uit Birma

Nai
Roemeense pansfluit

Nagara
middelgrote keteltrom van de Kinnaur uit Himalchal Pradesh (India), meestal in paren met stokken bespeeld

Nagaswaram
dit dubbelriet blaasinstrument, ook bekend onder de naam nadaswaram, is een grotere uitvoering van de Zuid-Indiase mukhaveena

Nadaswaram
schalmei uit Zuid-India, zie ook nagaswaram

Nafiri
een sterk op de Indiase shanai gelijkend dubbelriet blaasinstrument van de Kinnaur uit Himalchal Pradesh (India). De nafiri staat ook bekend onder de naam sharnal

Nac
mondharp van de Hmong uit Vietnam

Nacaires
Franse keteltrommen uit de middeleeuwen, afgeleid van de Arabische naqara’s

Neguet
met een hertenvel bespannen houten trommel van de Tiruray uit de Filippijnen

Ney
andere spelling voor nay, zie aldaar

Ngirimba
xylofoon van de Manza en de M’baka uit Centraal-Afrika, met 7 toetsen, gestemd in het laag register

Nguru
bolvormige, prachtig versierde houten fluit met 2 vingergaten van de Maori uit Nieuw-Zeeland

Ngwomi
‘pluriarc’ uit Gabon

Ngoni
kleine, 4-snarige, metalen banjo-achtige luit uit Mali

Ngombi
10-snarige boogharp van de M’baka uit de Centraal Afrikaanse Republiek

Ngela
plankciter uit Angola

Nhi
1-snarige vedel uit Vietnam

Niyenine
percussie-instrument van de Kpelle uit Guinee, bestaande uit een serie ossenhoorns die met een stok worden aangeslagen

Njel
pentatonisch gestemde xylofoon van de Siamou uit Burkina Faso, bedoeld om de spraak te imiteren

Njurkel
1-snarige gitaar uit Mali

Njarka
1-snarige vedel uit Mali

Nut
aardewerken bolvormige pot uit Kasjmir gelijkend op de ghatam uit Zuid-India. Evenals de ghatam wordt de nut met de vingers bespeeld

Nyckelharpa
Zweedse, halfgemechaniseerde viool, meestal met 4 snaren. De nyckelharpa wordt met een strijkstok bespeeld, doch de snaren worden mechanisch afgestopt met toetsen

Nyakatanggale
getokkelde muziekboog uit Malawi, waarbij de mondholte als klankkast wordt gebruikt

Nyatiti
8-snarige luit van de Luo uit Kenia

Nyamulera
herdersfluit van de Nande en de Muti-pygmeeën uit Congo-Zaire

Obati
fluit van zo’n 30 cm. lang en gemaakt van de stengel van de Dura plant. Populair bij de Haussa uit Nigeria. De obati is ook bekend onder de naam tilboro

Obukano
1#) grote schaallier uit Kenia, bijgenaamd de ‘Oost-Afrikaanse contrabas’. De obukano heeft 8 snaren die worden gestemd door de ringen aan de dwarsbalk bij te stellen. De obukano wordt met de vingers bespeeld en produceert zeer lage tonen 2#) muziekboog van de Guzii uit Kenia waarbij de mondholte als klankkast wordt gebruikt

Ocarina
kleine, bolvormige fluit met een fluithoofd dat tot 8 vingergaten kan bevatten en meestal gemaakt wordt van keramiek, klei of porselein. De naam ocarina werd voor het eerst gebruikt door Giuseppe Donati, die tegen het einde van de 19de eeuw een dergelijk instrument uitvond. De ocarina komt tegenwoordig over de hele wereld voor in allerlei soorten, vormen en maten

Oconcolo
kleine bata uit Cuba

Ogung
set van 4 gongs van de Toba-Batak uit Sumatra

Oja
Nigeriaanse fluit

Okone
kleine sopraanxylofoon met 8 toetsen van de Banda uit Centraal-Afrika, waarop de melodie wordt gespeeld

Okedo-daiko
kleine cilindrische Japanse volkstrom, veel gebruikt in het Kabuki-theater

Omulere
Oegandese fluit

Omele
middelgrote Cubaanse bata, ook bekend onder de naam itolele

Ombgwe
Zuid-Afrikaanse fluit waarbij een bamboe pijp in een uitgeholde naslavrucht wordt gestoken. De pijp heeft enkele vingergaten en het geluid wordt voortgebracht door over een gat in de vrucht te blazen.

Onbirongi
Ruandese herdersfluit

Ongngiyong
lange dunne neusfluit van de Ifugao uit de Filippijnen, sterk gelijkend op de kaleleng van de Igorot

Ongo
grote houten bazuinen, gemaakt van holle boomtakken, populair bij de Banda Linda en de Broto uit de Centraal Afrikaanse Republiek

Oos-khomus
mondharp uit Kirghizistan