Medische woordenlijst

Categorie: Medisch
Datum & Land: 27/01/2014, NL
Woorden: 2212

Inserties
(chromosomale inserties) Invoeging of tussenvoeging van een extra stukje DNA in het normale chromosoom.

Insectenbeten/-steken, behandeling
Mogelijke behandelingen van insectenbeten--steken(o.a.) , voorkóm steken en beten zo mogelijk door afdekken van de huid, gebruik van horren of klamboe`s, en eventueel een insectenwerend middel (drogist) , jeuk, pijn en zwelling : (1) verlichten door betreffende plekken met een koude natte handdoek te bedekken, (2) anti-jeukmiddel (o.a. menthol-strooipoeder of crème), (3) zalf met anti-histaminicum (o.a. Azaron®) , bijensteek : angel verwijderen met pincet of stompe kant van een mes (beschadig het mogelijk nog aangehechte gifzakje niet!); spoel daarna het wondje schoon onder de kraan en dep het met alcohol of jodium. , teek : druk de teek tegen de huid aan en pak daarna de kop vast met uw nagels of een splinterpincet. Trek daarna -voorzichtig draaiend- de kop uit de huid. Spoel het wondje schoon met water en dep het daarna met alcohol of jodium. Een eventueel restantje van de teek rustig laten zitten (zweert er vanzelf uit).

Innervatie
Stelsel van zenuwen (= nerve) dat de werking van spieren en organen beïnvloedt.

Inheemse ziekten
Ziekte die (ook) in het eigen land (= inheems) voorkomen.

Inhalatie
Inademing van lucht via de mond.

Ingewandstyfus
(buiktyfus, salmonella-tyfus) Tyfus wordt onderscheiden in vlektyfus en buiktyfus (= salmonenella-tyfus = ingewandstyfus). - Vlektyfus gaat o.a. gepaard met hoge koorts en bewustzijnsstoornissen en wordt o.a. overgebracht door vleermuizen. - Buiktyfus gaat o.a. gepaard met ernstige maagdarm-klachten, rode huid, hoge koorts en ijlen gepaard en keert gemakkelijk terug (= recidiveren). Buiktyfus wordt veroorzaakt door tyfus-bacteriën (= Salmonella tyfus), die vooral voorkomt in onzuiver drinkwater en voedsel in de tropen. - Buiktyfus kan worden voorkómen (= preventie, profylaxe) door tijdige vaccinatie met tyfus-vaccin (zie hieronder) voordat men naar landen reist waar buiktyfus heerst.

Ingewanden
Organen van de borst- (= thorax) en buikholte (= abdomen).

Ingewandsaandoeningen
(orgaan-aandoeningen) Aandoeningen van de organen (`ingewanden`) die zijn gelegen in de buik- en borstholte. - zie o.a.: , alvleesklier-aandoeningen (= pancreas a.) , hart-aandoeningen (= cardiale a.) , lever-aandoeningen , long-aandoeningen (= pulmonale a.) , maag-darm-aandoeningen , milt-aandoeningen , nier-aandoeningen (renale a.) , slokdarm-aandoeningen (oesofageale-a.) , urineweg-aandoeningen

Infiltratie-anesthesie
Plaatselijke verdoving door injectie van een verdovingsmiddel in weefsel.

Infestatie
Darm-infectie met wormen.

Infectieziektenleer
Medische wetenschap die zich bezighoudt met infectieziekten en de behandeling daarvan.

Infecties, zoönosen
Infectieziekten die door dieren op mensen worden overgedragen.

Infecties, opportunistische
Infectieziekte die zich alleen voordoet bij verzwakte lichamelijke afweer (= immuun-deficiëntie), zoals bij AIDS, maar niet bij een normale, gezonde afweer.

Infecties, besmettelijke
In Nederland voorkomende besmettelijke ziekten die door artsen aan de GGD of Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) moeten worden gemeld: , amoeben-dysenterie (= amoebiasis) , bacillaire dysenterie (= shigellose) , buiktyfus , difterie , gele koorts (= febris flava) , hepatitis (A-B-C) , hondsdolheid (= rabies) , kinderverlamming (= polio, poliomyelitis) , kinkhoest (= pertussis) , leptospirose (carnicola-koorts en modderkoorts) , malaria (= moeraskoorts) , mazelen (= morbilli) , meningokokkose (= hersenvlies-ontsteking door menigokokken) , miltvuur (= anthrax) , paratyfus (= salmonenella , aambeien , aarskloven (= anale fissuren) , afweer-systeem-aandoeningen, o.a. jeukziekte (= prurigo) , allergische huid-reacties, zoals contact-eczeem en voedselallergie , brandwonden , chemicaliën: o.a. basen, zuren en andere irriterende stoffen , fistels , fysische prikkels: lichte aanraking, milde warmte, elektrische prikkels, strijken over de huid, trillen van de huid, zien van krabben door anderen , huid-infecties met bacteriën, schimmels (o.a. zwemmerseczeem), parasieten (o.a. luizen, schurft) en wormen , huid-aandoeningen (= dermatosen), zeer huidaandoeningen gaan gepaard met jeuk , insectenbeten of -steken , jicht (= arthritis urica), , kanker, o.a. huidkanker (= dermatomen) en leukemie (= bloedkanker) , littekens , medicijnen (o.a. allergische bijwerkingen) , orgaan-aandoeningen, o.a. verminderde nier-functie (= nier-insufficiëntie, nierfalen), verminderde lever-functie (= lever-insufficiëntie, leverfalen) al of niet met overgewicht ) , medicijnen : , eenvoudige pijnstillers (link groep 1883 -link link groep 2084 -link link groep 2083 -link link groep 300 -link b i -b -i link indicatie 661 -link

Infecties, bacteriën: oorzaken
Mogelijke oorzaken van bacteriële infecties (o.a.) , besmetting via open (wonden) of beschadigde huid- of slijmvliesweefsel. , verminderde-slechte lichamelijke conditie (bijv. bij bloedarmoede): grotere gevoeligheid voor infecties (bijv. ziekte van Weil, acuut reuma) , verzwakt afweersysteem (bijv. bij AIDS): vergrote gevoeligheid voor infecties en deze zijn dan vaak ook ernstiger. Ook kunnen infectieziekten ontstaan, die bij een normaal functionerend afweer-systeem niet voorkomen (= opportunistische infectie-ziekten

Infecties, bacteriën
(bacteriële infecties) Bacteriën zijn zeer kleine, onzichtbare micro-organismen (= microben, ziektekiemen), die slechts uit één enkele cel bestaan. - Bacteriën bevinden zich overal in de natuur en verspreiden zich o.a. intermenselijk contact en contact besmette ( = geïnfecteerde), dieren, voedsel, water, afval en voorwerpen. - Bacteriën vermenigvuldigen zich door ongeslachtelijk celdeling . In de darm spelen de zogenaamde commensale bacteriën (= darmflora) een belangrijke rol bij de spijsvertering. - Dankzij het natuurlijke afweersysteem (= immuunsysteem) kunnen bacteriën normaal gesproken niet in het lichaam binnendringen of worden daar onschadelijk gemaakt. - Algemene verschijnselen (o.a.) , plaatselijk (= lokaal): roodheid , warmte, zwelling, pijn van huid-slijmvliezen, weefsels, gewrichten of organen , algemeen (= systemisch): pijn, koorts, zwakte, ziek gevoel - NB. De verschijnselen worden in eerste instantie veroorzaakt door de afvalstoffen (= toxine) die de bacteriën vormen. Daarna speelt de verzwakking van het afweersysteem en het hele lichaam een steeds grotere rol. - Mogelijke behandelingen (o.a.) - verwijdering van de infectiehaard (o.a. abces) , medicijnen: zie anti-biotica

Infectie-ziekten, micro-organismen
Micro-organismen die infectieziekten veroorzaken (o.a.): , bacteriën , gisten , parasieten , prion-eiwitten: zie Creutzfeldt-Jacob-syndroom , ricketsia , schimmels , virussen , wormen

Infectie-ziekten
(infecties) Besmetting van het lichaam of een deel daarvan met een ziekte-verwekkende (= pathogene) micro-organismen (= micro-organismen, microben, ziekte-kiemen) of eiwitten. - Mogelijke verschijnselen (o.a.) - plaatselijke (= lokale) infecties: roodheid, zwelling, (druk)pijn, pusvorming , lichamelijke (= systemische) infecties: koorts, koude rillingen, zweten, ziek gevoel, uitputting

Infectie-ziekten, behandeling
Mogelijke behandelingen van infectieziekten (o.a.): , voorkómen (= preventie, profylaxe) van een infectie door middel van inenting met een vaccin , bestrijding van de oorzaak (= causaal), d.w.z. het ziekte-verwekkende micro-organisme met middelen bij infectie-ziekten (= anti-microbiele middelen) , behandeling van de verschijnselen (= symptomatische behandeling), zoals pijn en koorts , voorkómen, ondersteunen en behandelen van complicaties , operatieve ingreep : o.a. verwijdering van abcessen - NB. De behandeling van infectie-ziekten is o.a. afhankelijk van de aard (bacterie, virus, schimmel, parasiet, worm), de plaats (inwendig of uitwendig), duur (acuut of chronisch) en ernst (levensbedreigend?)van de infectie-ziekte en de kans op complicaties.

Infectie-middelen
Groep van medicijnen die werkzaam zijn bij infectie-ziekten door micro-organismen (= microben). - Infectie-middelen middelen worden onderverdeeld in: , anti-bacteriële middelen , anti-biotica , lepra-middelen (= anti-leprotica) , tuberculose-middelen , urineweg-infectie-middelen , anti-virale middelen , anti-schimmel-gist-middelen (= anti-mycotica) , anti-parasitaire middelen (= anti-protozoica) , worm-middelen (= anthelminthica) , vaccins , sera , immuno-globulinen ter voorkóming (= preventieve immunisatie) van infectieziekten , restgroep

Inenting
(vaccinatie) Onvatbaar maken (= immuun) voor een besmettelijke ziekte door inenting met een vaccin.

Induratie
Onderhuidse verharding van het weefsel.

Indicatie
(toepassing) Aandoening, ziekte of klacht waarbij een bepaalde behandeling (= therapie), waaronder medicijnen, kan worden toegepast.

Incontinentie, functioneel
Ongewild verlies van urine of ontlasting door bewegingsbeperkingen (o.a. bedlegerigheid en invaliditeit).

Incontinentie
Ongewild verlies van urine en-of ontlasting waardoor het dagelijkse leven (ernstig) kan worden verstoord. - Onderscheiden worden: , urine-incontinentie , verlies van ontlasting (= fecale incontinentie) , encoprese (bij kinderen) , bekkenbodemspier-problemen

Incidentie
Het percentage (%) nieuwe gevallen van een bepaalde ziekte (of gebeurtenis in het algemeen) in een bepaalde bevolking (= populatie) gedurende een bepaalde periode.

Incest
Sexuele omgang met bloedverwanten (broers en zussen, ouders, grootouders, etc.)

In vitro-fertilisatie
Kunstmatige (= in vitro) bevruchting (= fertilisatie).

Invaliditeit
(gebrek, handicap) (1) Blijvend verminderd lichamelijk en-of geestelijk functioneren na geboorte, ongeval of ziekte. (2) Verminderde geschiktheid voor arbeid.

Intuïtie
(zesde zintuig) Manier van weten die niet alleen op kennis, ervaring en lineair redeneren berust.

Ischias
(heuppijn) Uitstralende zenuwpijn in de heup door druk op de ischias-zenuw (= nervus ischiadicus) op de plaats waar deze uit het ruggemerg ontspringt. - Mogelijke oorzaken (o.a.) Hernia, artrose, rugbreuk, tumor, kleine spataders, zwangerschap (door druk op de wervels). - Mogelijke behandelingen (o.a.) - eenvoudige pijnstillers , operatieve ingreep

Ischemische aandoeningen
(zuurstoftekort-ziekten) Verminderde weefseldoorbloeding (= ischemie) waardoor geen (= an-) of minder (= hypo-) zuurstof (-oxie) en voedingsstoffen het getroffen weefsel bereiken. - Mogelijke verschijnselen (o.a.) De verschijnselen zijn geheel afhankelijk van de plaats (bijv. hart of hersenen), ernst en duur van de verminderde doorbloeding én de grootte van het getroffen weefsel- of orgaangebied. - Belangrijke ischemische aandoeningen zijn angina pectoris en kleine hersenberoerte (= transient ischemic attack = TIA) - Mogelijke oorzaken (o.a.) Trombose of embolie (zie trombo-embolische aandoeningen ), vaatkrampen (= vasospasmen) en afknelling van bloedvaten - Mogelijke behandelingen (o.a.) - medicijnen: zie doorbloedingsmiddelen

ITN
(idiopathische trigeminus neuralgie) - aangezichtspijn

Jeuk, behandeling
Mogelijke behandelingen van jeuk (o.a.): , genezen (= causaal-curatief) van de onderliggende aandoening (zie `oorzaken`) , jeukbestrijding door afkoelen van de huid: verkoelend compres, verkoelende huidmiddelen (o.a. lotio alba, menthol-poeder) of 0,025%-capsaïcine-crème (o.a. bij gordelroos) , anti-jeukmiddelen : o.a. anti-histaminica (o.a. bij insectenbeten) en corticosteroïden (o.a. bij eczeem en psoriasis) en plaatselijk verdovende middelen (o.a. bij aambeien)

Jeukziekte
(prurigo) Aanhoudende (= chronische) jeuk door de vorming van pukkeltjes op (vooral) armen en benen. Jeukziekte is soms ongeneeslijk. - Mogelijke oorzaken (o.a.) Aangeboren stoornis van het afweersysteem (= immuunsysteem). - Mogelijke behandelingen (o.a.) - medicijnen: huid-corticosteroïden , klasse 1 en 2 (zie ook hieronder)

Jeuk, anale
(pruritis ani) Jeukende in en rond de anus. - Mogelijke oorzaken (o.a.): , allergische huidreacties (o.a. contact-dermatitis door o.a. zeep of zalf) , anale aandoeningen , zoals aambeien, fissuren en fistels , eczeem (= atopische dermatitis) , huid-ontsteking (= dermatitis) door uiteenlopende huidaandoeningen , huid-infesties door parasieten, zoals aarsmaden, draadwormen, schurft en luizen , krabben (uit gewoonte) , lever-aandoeningen , medicijnen, zoals vitamine C, bepaalde antibiotica (o.a. tetracycline) , overmatig schoonwrijven van de anus , overgewicht (= obesitas) , psoriasis , slechte hygiëne waardoor ontlastingsresten achterblijven op de huid , suikerziekte (= diabetes mellitus) , voedingsstoffen, zoals kruiden, citrusvruchten, koffie, bier, cola, vitamine C , warmte en overmatig transpireren (o.a. nylon-ondergoed, panty) - Mogelijke behandelingen (o.a.) - vermijden van jeuk veroorzakende voedselbestanddelen , dragen van luchtige onderkleding , gebruik van licht en luchtig beddengoed , goede anale hygiëne: anus schoonmaken met lauw-warme, absorberende watten , poederen (bijv.

Jeugdreuma
Reumatoïde artritis (= RA) op jeudige (= juveniele) leeftijd.

Jeugddiabetes
Suikerziekte op jonge leeftijd.

Judoteen
Slijtage van het grote teengewricht door langdurige, overmatige belasting tijdens judoën of andere grote-teen-belastende sporten.

Juveniele diabetes mellitus
Suikerziekte op jeugdige (= juveniel) leeftijd.

Juveniel
Op jonge leeftijd, jeugdig.

Katabool
Energie-producerende stofwisselingsprocessen waarbij lichaamsstoffen worden afgebroken. Voorbeeld: glucose- en vetverbranding tijdens inspanning.

Karbonkel
(carbunculus) - steenpuisten

Kaposi-sarcoom, oorzaken
Mogelijke oorzaken van Kaposi-sarcoom (o.a.): , bepaalde virussen (o.a. HIV) , verzwakte cellulaire afweer (= immuun-deficiëntie) , combinatie deze twee oorzaken

Kaposi-sarcoom, verschijnselen
Mogelijke verschijnselen bij Kaposi-sarcoom (o.a.): , goedaardige vorm (= benigne): zich langzaam uitbreidende, soms centimeters grote, paarsrode tot donkerbruine, licht verheven plek (= sarcomeer) op de benen of tenen, die gemakkelijk kunnen bloeden en-of zweren , kwaadaardige vorm (= maligne): roze, rode en-of paarse, ronde of ovale plekken (= sarcomen) op verschillende plaatsen op de huid en slijmvliezen (o.a. mond), die kunnen uitzaaien (= metastaseren) naar de lymfe-klieren en ingewanden

Kanker, vormen
Mogelijke vormen van kanker (o.a.): , baarmoeder-kanker (= uterus-carcinoom) , baarmoederhals-kanker (= cervix-carcinoom) , baarmoederslijmvlieskanker (= endometrium-carcinoom) , beenmergkanker (= myeloom) , blaaskanker , bloedkanker , borstkanker (= mamma-carcinoom) , darmkanker (= rectumcolon-tumor) , eileiderkanker (= oviduct-carcinoom) , eierstokkanker (= ovariumcarcinoom) , hoofd--halstumoren , huidkanker , Kaposisarcoom , leukemie , longkanker (= long-carcinoom) , maagkanker , prostaatkanker , s allergie-middelen (= anti-allergica) , bloed-middelen , calcium-regulerende middelen , centrale zenuwstelsel-middelen (psychofarmaca en neurologica) , diagnostica (= middelen bij medisch onderzoek) , gynaecologische middelen , hart- en vaatmiddelen , hormonen , huid-middelen (= dermatologica) , middelen bij infectieziekten, (= anti-microbiële middelen) , keel-, neus- en oormiddelen (= KNO-middelen) , luchtweg-middelen , spijsverteringskanaal-middelen , oog-middelen (= ofthalmologica) , verlengde merg

Kanker, proces
Kankercellen ontstaan door middel van transformatie (= omvorming) uit gezonde cellen. - Dit verloopt als volgt: , fase 1: inititatie : in de cel vinden één of meer veranderingen plaats in het DNA (= genetische structuur van de genen in de chromosomen): de cel wordt gevoelig voor kanker (= carcinomateus); mogelijke oorzaken: spontaan (= mutatie) of kankerverwekkende (= carcinogene) prikkels, waaronder arseen (longkanker), asbest (longkanker), alcohol (mond--keel--slokdarmkanker), benzeen (leukemie), nikkel (neus--longkanker), tabak (hoofd-, hals, long-, slokdarm-, urineblaaskanker), betelnoten, virussen, straling en zonlicht , fase 2: promotie : de gevoeligheid van geïnitieerde cellen voor kanker neemt verder toe door voortdurende carcinogene prikkeling , fase 3: kanker : de kanker-gevoelige cellen cellen gaan zich ongecontroleerd delen en hopen zich op tot een goed- of kwaadaardig gezwel (= tumor). - NB. - Er zijn ook erfelijke DNA-afwijkingen waardoor een verhoogde kans op kanker bestaat. Voorbeeld: erfelijke afwijking van het Philadelphia-chromosoom waardoor de kans op chronische myeloïde leukemie 80% bedraagt.

Kanker, oorzaken
De mogelijke oorzaken van kanker (o.a.) zijn: , chemisch , bijv. na langdurig overmatig gebruik van tabak en bepaalde medicijnen of contact met, inhalatie of inname van met kankerverwekkende (= carcinogene) stoffen in uit industrie en-of milieu, zoals bijv. asbest , genetisch (= familiair, erfelijk, aanleg) door gen-defect , immunologisch , als gevolg van een stoornis van het afweersysteem , infectueus , bijv. door besmetting met carcinogene (= kanker-verwekkende) virussen (o.a. leverkanker) , metabool , bijv. als gevolg van een stofwisselingsstoornis , ongezonde levenswijze : alcohol (o.a. mond, keel, slokdarm), betelnoten (o.a. mond en keel)tabak (o.a. hoofd, hals, longen, darm, urineblaas) , radiologisch : o.a. UV- licht, zonlicht, röntgenstraling (= bestraling) , onbekend (= essentieel, primair, idiopathisch) - Mogelijke mechanisme - Blokkade van het natuurlijke proces dat tot celdood van afwijkende cellen leidt (= apoptose). Als dit proces wordt geblokkeerd, kunnen afwijkende cellen, zoals tumor-cellen, zich ongehinderd vermenigvuldigen en ontstaan gezwelllen (= tumoren).

Kanker, behandelingsresultaten
Mogelijke behandelingsresultaten bij kanker (o.a.): (1) Volledige genezing - In principe mogelijk bij bepaalde vormen van beenmerg-kanker, zoals acute lymfatisch leukemie en acute myeloïde leukemie, chorio-carcinoom (= vorm van baarmoederkanker), Hodgkin, Non-Hodgkin, testis-tumoren en Wilms-tumoren (= aangeboren niertumoren bij kinderen). (2) Volledige onderdrukking van de gezwelvorming-goede symptoombestrijding (= palliatieve behandeling) - In principe mogelijk bij o.a. borstkanker (= mammacarcinoom), eierstokkanker (= ovarium-carcinoom), , bepaalde vormen van leukemie, zoals chronische lymfatische en chronische myeloïde leukemie en haarcel-leukemie, bepaalde vorm van longkanker, zoals kleincellige en ongedifferentieerde longkanker) en de ziekte van Kahler (= vorm van beenmergkanker). (3) Beperkte onderdrukking van de gezwelvorming-beperkte symptoombestrijding - In principe mogelijk bij kanker van de: , alvleesklier (pancreas-carcinoom) , baarmoederhals-tumeoren (cervix-carcinoom) , baarmoederslijmvlies-tumoren (endometrium-carcinoom) , bijnier-tumoren (adeno-carcinoom) , blaas-tumoren (blaas-carcinoom) , bot-tumoren (bot-carcinoom, osteo-sarcoom) , dikke darm-tumoren (colon-carcinoom) , endeldarm-tumoren (rectaal carcinoom) , hersen-tumoren , hoofd- en halstumoren , kleinere luchtweg-tumoren, zoals de bronchiale tumoren (= niet-kleincellig bronchus-carcinoom) , lever-tumoren , maag-tumoren (maag-carcinoom) , melanomen (kwaadaardige pigmentcellen in moedervlekken) , nier-tumoren (renale carcinomen) , weke-delen-tumoren (Ewing-sarcoom) , zenuw-steunweefsel-tumoren (kwaadaardige gliomen)

Kanker, behandeling
Mogelijke behandelingen van kanker (o.a.) , preventief : vermijden van kanker-bevorderdende (= carcinogene) stoffen, zoals o.a. tabaksrook, alcohol en asbest, en straling , palliatief : behandeling van bijkomende verschijnselen en (pijn)klachten (zie ook palliatieve zorg ) , genezen (= causaal-curatief): behandeling van de oorzaak , operatief : o.a. verwijdering van de tumor(en) en-of omringend risicoweefsel (bijv. borst-amputatie) , medicijnen (= chemokuur, chemotherapie): zie anti-kankermiddelen (= cytostatica, oncolytica) , radiotherapeutisch (= bestraling) , combinatie van bovengenoemde behandelingen (meestal) - NB. - Hoe eerder kanker wordt ontdekt, des te groter de kans op gedeeltelijke of volledige genezing!

Kamer-fibrilleren
(ventrikel-fibrilleren, hartstilstand) Zeer snel en onregelmatig, levensbedreigend samentrekken (`trillen`) van de hartkamers (= ventrikels). - Mogelijke verschijnselen (o.a.) Verlies van de pompfunctie van het hart (`hartstilstand`), bewustzijnsverlies (binnen enkele seconden), spierschokken (= stuipen = convulsies), hartdood - Mogelijke oorzaken (o.a.) Hartinfarct, sterk verminderde bloedtoevoer naar het hart, ersntig hartfalen, shock, te laag kaliumgehalte (= hypo-kaliëmie). - Mogelijke behandelingen (o.a.) Binnen 5 minuten! : , reanimatie (= cardiopulmonale resuscitatie) , defibrilleren d.m.v. een elektrische schok op de borstkast met een defibrillator , hartritme-normaliserende middelen

Kallmann-syndroom
Zeldzame aandoening van de hypothalamus waarbij tegelijkertijd de reukzin is verdwenen (= anosmie) en geen zaadcellen in het sperma voorkomen (= a-zoöspermie). - Mogelijke oorzaken (o.a.) Stoornis van de hypothalamus (gelegen in de tussen-hersenen) met als gevolg een te geringe productie van mannelijke geslachtshormonen (= hypo-gonadisme) en follikel-stimulerend hormoon (FSH) dat o.a. nodig is voor de reukzin.

Kalium-tekort
(hypo-kaliëmie) Te laag ( = hypo-) kaliumgehalte van het bloed. Kalium is zeer belangrijk voor een normale celfunctie. - Mogelijke verschijnselen (o.a.) Gevoel van zwakte, spierslapte en -verlamming en afwijkingen in het elektrocardiogram ( = ECG). - Mogelijke oorzaken (o.a.) Verhongering, suikerziekte ( = diabetes mellitus) en behandeling met bepaalde diuretica ( = plasmiddelen). - Mogelijke behandelingen (o.a.) - medicijnen: kalium-preparaten (zie hieronder)

Kahn-test
Test-reactie om syfilis vast te stellen (= diagnose).

Kaalheid, oorzaken
Mogelijke oorzaken van voortijdige kaalheid zijn (o.a.) , erfelijke aanleg : op relatief jonge leeftijd (<30-40 jaar) inhammen en kaalheid bovenop de schedel. De oorzaak is een te hoog gehalte 5-alfa-reductase. Hierdoor wordt meer dihydro-testosteron (= DHT) geproduceerd, wat leidt tot grotere haaruitval. , ouderdom (gemiddeld vanaf ca. 45 jaar): geleidelijke vergroting van de inhammen en kaalheid bovenop op de schedel (de zijkanten en achterkant blijven behaard). , haarziekten o.a. lupus erythematodes, lichen planus, sarcoïdose, tuberculose of hardnekkige infecties met bacteriën of schimmels , litteken : vaak ontstaat op littekens brandwonden, ernstige verwondingen, röntgen-bestraling of van haarziekten blijvend haarverlies , bijwerking : o.a. anti-kankermiddelen (= chemokuur, chemotherapie, oncolytica, cytostatica)

Kaalheid, behandeling
Mogelijke behandelingen van voortijdige kaalheid(o.a.): , haarstukken (= toupet), al of niet ingeweven in het eigen haar , pruik : vooral bij kaalheid door (haar)ziekten of chemokuur , verven van het haar, al of niet met verstevigende spray en bescherming tegen de zon , lotions en shampoos tegen haaruitval met o.a. kruiden-extracten, vitaminen en minaralen (hiervan is de werking niet wetenschappelijk aangetoond) , haar-transplantatie : transplantatie van behaarde huid van de zij- en-of achterkant van het hoofd naar de kale plek(ken) bovenop het hoofd , zelfzorg-medicijnen : vooral bij kaalheid op (relatief) jeugdige leeftijd, o.a. Finasteride 1 mg Tabletten, Minoxidil Lotion, Propecia®, Regaine®

Kawasaki, ziekte van
Lymfeklier-ziekte, vooral bij kinderen jonger dan 5 jaar. - Mogelijke verschijnselen (o.a.) Aardbei-tong koorts, diarree droge lippen, gewrichtspijn (= artralgie), hartspier-ontsteking (= myocarditis), huid-uitslag, lever-ontsteking (= hepatitis), rood mondslijmvlies (= stomatitis), oogbindvlies-ontsteking (= conjunctivitis), rode gezwollen handen en voeten. - Mogelijke oorzaken (o.a.) Besmetting met een retrovirus. - Mogelijke behandelingen (o.a.) - medicatie: zie hieronder

Kattekrab-ziekte
(lymfogranuloma benignum) Goedaardige, plaatselijke lymfklier-ontsteking door een bacterie die wordt overgebracht door de krab van een kat of een ander besmet dier of voorwerp. - Terug naar lymfogranuloma

Ketonurie
Abnormaal hoog keton-gehalte van de urine.

Keto-acidose
Ophoping van zuren (= acidose) en keto-verbindingen (o.a. aceton, acetyl-azijnzuur, beta-oxy-boterzuur) in het bloed. - Bijkomende verschijnselen (o.a.): uitdroging (= dehydratie) en te hoog zoutgehalte (= hyper-osmolariteit) - Mogelijke oorzaken (o.a.) Zwangerschap (soms), honger, suikerziek (= diabetes mellitus), diabetes insipidus

Kerato-conjunctivitis
Combinatie van hoornvlies-ontsteking (= keratitis) en oogbindvlies-onsteking (= conjunctivitis)

Keratine
(hoornstof) - huid

Kenteken
(kenmerk) - ziekte-verschijnselen

Kennis
Alle feiten en regels die men bewust kan aanleren (= kennisverwerving, leren), zich bewust worden (= herinneren) en zo nodig overdragen op anderen (= communiceren).

Keelpijn
Lichte pijn in de keelholte -vooral tijdens slikken. Keelpijn gaat vaak samen met verkoudheid. - Bijkomende verschijnselen (o.a.) , moeilijk kunnen slikken, roodheid achter in de keel, soms met witte plekken en-of dik slijm, schor praten, koorts, opgezette klieren in de hals - Mogelijke oorzaken (o.a.) - irritatie van het keelslijmvlies door roken of door overbelasting van de keel door praten, zingen of schreeuwen , ontsteking van het keel-slijmvlies

Keel-neus-kanker
Gezwel (= tumor) in de neus- of keelholte. In Nederland vrij zeldzaam, maar in Azië de meest voorkomende vorm van kanker. De overlevingskans 5 jaar na ontdekking bedraagt ca. 35%. - Mogelijke verschijnselen (o.a.) Verstopte neus, verstopte buis van Eustachius tussen oor- en keelholte, vochtophoping in het oor, doofheid, bloed uit neus of in speeksel, neusbloedingen, gedeeltelijke aangezichtsverlamming (zelden), hals-lymfeklier-kanker - Mogelijke behandelingen (o.a.) - bestraling , operative verwijdering - Mogelijke oorzaken (o.a.) Zoals bij veel vormen van kanker is de precieze oorzaak niet bekend. Mogelijk speelt het Epstein-Barr-virus dat de ziekte van Pfeiffer veroorzaakt ook een rol.

Kissing spine
(kiss-syndroom) Aandoening van de wervelkolom (Eng. spine) waarbij de uitsteeksels van twee opeenvolgende wervels elkaar raken (`kussen`).

Kinkhoest, verschijnselen
Mogelijke verschijnselen bij kinkhoest (o.a.): , 1e stadium (vanaf 7-10 dagen na besmetting) - Verkoudheidsverschijnselen met niezen en droge hoest (meestal eerst `s nachts, daarna ook overdag), verminderde eetlust, soms ook koorts , 2e stadium (vanaf 10-14 dagen na besmetting) - Toename van de frekwentie en duur van de hoestbuien, diepe inademing met gierend ademhalingsgeluid door verkramping van de stemspleet, ophoesten van veel dik slijm, waardoor tijdens hoesten dikke snotbellen in de neus, vooral na lange hoestbuien blauwkleuring (= cyanose) en braken , 3e stadium (vanaf 4-6 weken na besmetting) - Afname van de hoestbuien, herstel, gedurende enkele maanden af en toe nog hoestbui (vooral bij verkoudheid en andere luchtweg-infecties)

Kindsheid
Voor--beginstadium van dementie waarbij het gedrag bepaalde kinderlijke trekken krijgt.

Kinderziekten, behandeling
Mogelijke maatregelen-behandelingen bij-van kinderziekten (o.a.) , kinderen hoeven niet per se in bed te worden gehouden , laat een kind dat zich goed voelt gewoon naar dagverblijf of school gaan (de meeste kinderen zijn al besmet of hebben de ziekte al gehad) , kinderen gewoon wassen , in bad doen of onder de douche houden , eventuele de koorts hoeft niet te worden onderdrukt (laat het kind dan wel regelmatig drinken om uitdroging tegen te gaan!) , laat het kind niet tegen zijn zin eten , gebruik bij jeuk een anti-jeukschudsel (niet op open wondjes smeren!) , geef eventueel een kinderdosering paracetamol als het kind zich erg ziek voelt

Kinderverlamming
(polio, poliomyelitis) Acute virus-ontsteking van de grijze stof van het centrale zenuwstelselde (hersenen en ruggenmerg ) met name bij kinderen. - Mogelijke verschijnselen (o.a.) - begin-fase (= initiële fase): verkoudheid (vaak het eerste verschijnsel), hoofdpijn, koorts, misselijkheid, diarree, , vervolg-fase : slik- en ademhalingsproblemen, verlammingen (= paresen) en blijvende verkromming van lichaamsdelen (= contracturen). - Als zich geen verlammingen en contracturen voordoen wordt gesproken van niet-paralytische en wanneer dat wel het geval is van paralytische kinderverlamming. - Oorzaak - Infectie met een picorna-virus. - Mogelijke behandelingen (o.a.) - medicijnen: vaccins

Kindergeneeskunde
Medische wetenschap die zich bezighoudt met aandoeningen bij kinderen en de behandeling daarvan.

Kies-/tandpijn
Lichte tot hevige pijn aan kies of tand. - Mogelijke oorzaken (o.a.) Doorkomen van kiezen en tanden bij jonge kinderen, een gaatje (= cariës), een (wortel-)ontsteking rond de kies of tand, een abces (= pus-ophoping), een holte-ontsteking (= sinusitis). Kiespijn door een holte-ontsteking uit zich vooral bij bukken of vooroverbuigen. - Mogelijke behandeling (o.a.) , bij pijn: eenvoudige pijnstillers, zoals paracetamol en prostaglandine-synthetase-remmers , bij ontsteking: antibitotica , kies- of tand-trekken (= extractie)

Klonen
Kopiëren van een bepaald gen, DNA-fragment, cel (o.a. stamcellen, eicellen), weefsel, orgaan of heel organisme (met vooraf bepaalde eigenschappen).

Klinische chemie
Medische wetenschap die zich bezighoudt met de bepaling van de concentraties (= gehaltes, waarden)van lichaamsstoffen in uitlopende lichaamsvloeistoffen (o.a. bloed en urine) en -weefsels.

Klierweefselgezwel
(adenoom, adenosarcoom) - , adenoom (goedaardig) , adeno-carcinoom (kwaadaardig)

Klier-aandoeningen
(adenopathie) - , alvleesklier-aandoeningen (= pancreas-aandoeningen) , bijnier-aandoeningen , bijschildklier-aandoeningen , geslachtsklier-aandoeningen , hypofyse-aandoeningen , hypothalamus-aandoeningen , lymfe-aandoeningen (= lymfopathie) , schildklier-aandoeningen

Klem
(tetanus, stijfkramp) Infectieziekte door besmetting met bacterie die (meestal) via grond in wonden terechtkomt. - Mogelijke verschijnselen (o.a.) Spierpijn en spierstijfheid van de kauwspieren en daarna de romp, gevolgd door aanhoudende (= tonische) spierkrampen. - Oorzaak - Infectie met de tetanus-bacil, die een neurotoxine produceert, die de spierklachten veroorzaakt. - De tetanusbacil komt o.a. voor in de grond en bereikt vaak via een met grond vervuilde wond het lichaam. - Mogelijke behandelingen (o.a.) Door de World Health Organization (WHO) wordt aanbevolen na een verwonding een `tetanusinjectie` te halen als de vorige injectie 5-10 jaar of langer geleden is.

Kleine hersenen
(cerebellum) - hersenen, kleine

Klapvoet, oorzaken
Mogelijke oorzaken van klapvoet (o.a.): , bewegingsarmoede (= immobiliteit): langdurig bedlegerige patiënten, verkeerde zithouding in rolstoel , langdurig met gekruiste benen zitten , uitpuilende wervel (= hernia) onder in de rug , ziekte van Charcot-Marie-Tooth (= hereditaire motorische sensibele neuropathie = HMSN): erfelijke aantasting van de kuitzenuw, waardoor de kuitspier en later ook de handspieren dunner en misvormd worden . De ziekte breidt zich langzaam uit, maar heeft geen invloed op de levensverwachting. , ziekte van Déjerine-Sottas: erfelijke aantasting van de kuitzenuw die meestal op kinderleeftijd begint en betrekkelijk snel leidt tot gevoelloosheid en krachteloosheid van de kuitspieren. Andere verschijnselen dan klapvoet zijn o.a. hamertenen en een hoge voetboog.

Klapvoet
(hanentred) Gedeeltelijke tot algehele verlamming van de kuit zenuw (= nervus peronéus) die van het ruggenmerg naar de kuitspieren loopt. - Mogelijke verschijnselen (o.a.) Verschrompelde (= dystrofie) en vervormde kuitspier. Omdat de kuitspieren zijn verzwakt wordt de voet harder neergezet dan normaal (`klapvoet`). Als de knie hoger wordt opgeheven dan normaal en de voet op de tenen neergezet wordt gesproken van `hanentred`. - Mogelijke behandelingen (o.a.) - corrigerend schoeisel , operatieve correctie

Knokkelkoorts
(dengue, dandykoorts) Virus-infectie die vooral in de (sub)tropen voorkomt bij kinderen jonger dan 10 jaar. Knokkelkoorts behoort tot de arbovirus-infecties (o.a. ook gele koorts). - Mogelijke verschijnselen (o.a.) Koorts, gezwollen lymfe-klieren, bloedingen en soms hevige gewrichts- (`knokkelkoorts`) en spierpijn (in dat geval ook `dandy-koorts` genoemd). - Oorzaak - Infectie met arbo-virus door muggensteek. - Mogelijke behandelingen (o.a.) - voorkómen (= preventie,profylaxe) van muggensteken , antivirale middelen

KNO
Medische wetenschap die zich bezighoudt met onderzoek, diagnose en behandeling van aandoeningen van keel-, neus en oren.

Knipmesvinger
(trigger finger) Gebogen vinger die niet meer gestrekt kan worden. De oorzaak is een pees- (= tendinitis) of peesschede-ontsteking (= tendovaginitis).

Knikvoet
Voetmisvorming met naar binnen geknikte voet, die rust op de grote teenkant en de buitenkant van de voet vrij van de grond houdt.

Kortademigheid, vormen
Mogelijke vormen van kortademigheid (o.a.): , apnoe : ademstilstand , asthma cardiale : kortademigheid als gevolg van hartfalen , Cheyne-Stokes , dyspnoe : permanente kortademigheid , hypopnoe : oppervlakkige ademhaling , obstructieve dyspnoe : kortademigheid door vernauwing van de longwegen , othopnoe : kortademigheid bij liggen , paroxysmale nachtelijke dyspnoe : nachtelijke aanvallen van benauwdheid , restrictieve dyspnoe : kortademigheid in rust als gevolg van longbeschadiging (o.a. emfyseem)

Kortademigheid, oorzaken
Mogelijke oorzaken van kort-ademigheid (o.a.) , slechte lichamelijke conditie , angst-stoornissen , hyperventilatie , long-aandoeningen , o.a. long-ontsteking (= pneumonie), borstvlies-ontsteking (= pleuritis), astma, bronchitis en emfyseem , hart-aandoeningen , o.a. hartfalen , spier-aandoeningen , o.a. spierdystrofie , bijwerking van sommige medicijnen

Kortademigheid
(ademnood, benauwdheid, dyspnoe) Bemoeilijkte (= dys-) ademhaling (= pnoe) waardoor een zuurstof-tekort ( hypoxie, anoxie) ontstaat. - Mogelijke verschijnselen (o.a.) - benauwdheid (`lucht tekort`), vooral bij inspanning, maar mogelijk ook tijdens rust , moeizame ademhaling , druk op de borst , blauwkleuring van huid en slijmvliezen (= cyanose) door tekort aan zuurstof en overmaat aan kooldioxide , snel vermoeid na inspanning - Mogelijke behandelingen (o.a.) - behandeling van de onderliggende oorzaak , bestrijding van de benauwdheid: luchtweg-verwijdende middelen

Koortslip, oorzaken
Meestal wordt koortslip veroorzaakt door een herpes simplex virus (= herpes hominis virus type I), dat veel mensen hun leven lang bij zich dragen. - Besmetting vindt meestal plaats via knuffelen en kussen of via besmette vingers. Na de eerste besmetting zijn er meestal nog geen koortslip-verschijnselen waarneembaar. - Pas na opdrogen van de blaasjes is het besmettingsgevaar geweken. - Onder invloed van o.a. zonlicht, koorts of menstruatie wordt het virus actief en veroorzaakt dan de uitslag.

Koortslip, behandeling
Mogelijke behandelingen van koortslip (o.a.): , voorkómen (= preventie) , gebruik een zonnebrandmiddel voor uw lippen als u besmet bent met koortslip-virus , raak de koortslipblaasjes niet met de vingers aan , was de (open) blaasjes voorzichtig met water en zeep en maak ze daarna met een schone tissue deppend droog (natte blaasjes kunnen de ontsteking verder verspreiden en verergeren en genezen moeilijker) , was uw handen na aanraking van de koortslipblaasjes , zorg voor een goede lichamelijke conditie en dus weerstand , medicijnen , vaseline of zinkolie op de gezwollen lippen en-of blaasjes smeren (was daarna uw handen goed ) , koortslipmiddelen , antibiotica : indien sprake is van een bijkomende infectie met bacteriën

Koorts, hoge
(hyperthermie) - koorts

Koorts, behandeling
Mogelijke behandelingen van koorts (o.a.): , pijnstillers van het type prostaglandine-synthetase-remmer (zie ook hieronder); deze `eenvoudige` pijnstillers hebben behalve een pijnstillende (= analgetische werking) ook een ontsteking-remmende (= anti-inflammatore werking) en koortswerende en -verlagende werking (= anti-pyretische werking) , antibiotica worden toegepast bij koorts die het gevolg is van bacteriële infecties of wanneer door een virusinfectie een bijkomende bacteriële infectie ontstaat (= opportunistische infectie)

Koorts-convulsies
(koorts-stuipen) Aanvallen van spierkramp (= convulsie, stuip, toeval) tijdens hoge koorts, zonder dat er een verband is met epilepsie. Komt meestal voor bij jonge kinderen. - Mogelijke behandelingen (o.a.) - behandeling van de oorzaak (bijv. infectie) , medicijnen: diazepam (= Diazemuls®, Stesolid®, Diazemuls®)

Koorts
(verhoging, febris, pyrexia) Koorts is een verhoging van de lichaamstemperatuur boven 38,0°C. - Koorts kan optreden bij alle typen van ontstekingen van weefsels en organen. Koorts wordt veroorzaakt door afweerstoffen (= pyrogenen), die er voor zorgen dat het lichaam meer warmte produceert dan dat het afgeeft. - Normale koorts (40°C) koorts is echter uitputtend en verzwakt het afweersysteem.

Kolieken
(spasmen) Krampen van het gladde spierweefsel van de wand van holle organen zoals de slokdarm, maag, darmen, galwegen en galblaas, urinewegen en urineblaas. - Mogelijke verschijnselen (o.a.) Matige tot zeer hevige pijn(scheuten) in de buikstreek - Mogelijke oorzaken (o.a.) Verstopping (= obstructies), verlammingen (bijv. darmverlamming, ileus), gasophoping, overmatige slijmvorming, stenen (o.a. nier- en galstenen). - Mogelijke behandelingen (o.a.) - wegnemen van de oorzaak (bijv. gal- of nierstenen) , medicijnen die de kolieken opheffen (= spasmolytica , pijnstillers (= analgetica)

Kokhalzen
Droog braken.

Koemelk-allergie
Allergische reactie na het drinken van koemelk. Koemelk-allergie komt voor bij ca. 2% van de West-Europese bevolking en dan vooral bij zeer jonge kinderen. - Oorzaak - Onvolledige afbraak van koemelk-eiwitten (o.a. beta-lactoglobuline, caseïne, a-lactalbumine en albumine) in de maag en darm. De realtief grote eiwitbrokstukken hechten zich aan de darmwand en kunnen dan het afweer-systeem stimuleren. Het betreft hier onder meer - Mogelijke behandelingen (o.a.) - algemeen: koemelk-vrij dieet , borstvoeding: zogende moeder op koemelk-vrij dieet , flesvoeding: gehydrolyseerde zuigelingenvoeding - NB. Er zijn aanwijzingen dat pro-biotica, met name indien afkomstig van Lactobacillus-stammen, verbetering kunnen geven bij kinderen met koemelk-allergie.

Kruisallergie
Allergische reactie op stoffen (= kruis-allergenen) die lijken op stoffen (= allergenen) waarvoor reeds overgevoeligheid bestaat.

Krokodillentranen
Tranenvloed bij mensen die aangezichtsverlamming hebben gehad, maar waarbij de zenuwen, die voor de tranenvloed zorgen, niet goed zijn hersteld.

Kristal-artropathie
Neerslag van kristallen in de gewichtsruimte (= synovia), waardoor pijn en bewegingsbeperking.