Winelexicon

Categorie: Landbouw, voedsel en voedselverwerking > Wijnlexicon
Datum & Land: 18/04/2012, NL
Woorden: 3610

Vacqueyras (Fr.)
Belangrijk dorp in de zuidelijke Rhône. De rode wijnen met deze AOC vallen onder de categorie Côtes du Rhône-Villages en mogen de naam Vacqueyras erbij vermelden. De wijngaarden liggen naast die van Gigondas. De wijnen zijn te karakteriseren als iets eleganter, slanker en minder zwaar dan rode Châteauneuf-du-Pape. De voor de wijn gebruikte druivensoorten zijn echter globaal dezelfde. De Grenache voert de boventoon.

Vaccarèse
Blauwe druivensoort van redelijke kwaliteit vooral aangeplant in het zuidelijke Rhônegebied. Wordt slechts in melanges toegepast en heeft een karakter dat sterk lijkt op dat van de Syrah. Ook Brun Argenté genoemd.

Vaud (Zwits.)
Kanton benoorden het meer van Genève, bekend om zijn pittige Chasselas. De Salvagnin is rode wijn, gemaakt van Gamay of Pinot Noir of een mengeling van beide.

Vaucluse (Fr.)
Vin de Pays in de zuidelijke Rhône (departement Vaucluse) voor zowel rode als witte wijnen. Wijnen in de stijl van Côtes du Rhône, vaak iets lichter van karakter.

Vatrijping
Het proces van rijping van wijn in een vat, waarbij deze door allerlei ingewikkelde (vaak biochemische) reacties steeds drinkbaarder (lekkerder) wordt. De rijping van wijn valt globaal in twee delen uiteen een eerste fase waarin de wijn meestal in een vat rijpt, gevolgd door een tweede fase waarin de wijn in de fles verder rijpt (zie flesrijping). Bij vatrijping wordt onderscheid gemaakt tussen rijping in houten vaten en rijping in niet-houten vaten. Houten vaten hebben de meeste invloed op de wijn tijdens het rijpingsproces. Doordat hout in beperkte mate zuurstofdoorlatend is, vindt er bij wijn in een houten vat een geleidelijke en langzame oxidatie plaats. Ook kunnen stoffen uit het hout waarvan het vat is gemaakt in de wijn oplossen en daarmee het karakter van de wijn veranderen. Bij nieuwe vaten lossen er relatief veel stoffen uit het hout in de wijn op, terwijl bij vaten die al jaren in gebruik zijn de meeste van deze stoffen al uit het hout zijn geloogd en er alleen maar de geleidelijke oxidatie plaatsvindt. Een oud houten vat heeft dus een neutralere invloed op de wijn dan een nieuw houten vat. Bij het toenemen van de inhoud van een vat neemt de inhoud van het vat meer toe dan de oppervlakte waarmee de wijn in contact is met het vat. Via dit relatief kleinere oppervlak kan minder zuurstof en geur- en smaakstoffen aan de wijn worden afgegeven. De invloed tijdens de rijping is bij een groter vat dus kleiner dan bij een klein vat. Een klein nieuw houten vat heeft de grootste invloed. Ook het type hout waarvan het vat is gemaakt en de wijze waarop het vat is behandeld, zijn van invloed op de wijn. Zo zijn er soorten hout die veel geur- en smaakstoffen afgeven en neutralere soorten. Ook maakt het uit of het vat van binnen is gebrand en in welke mate, of dat het vat van binnen is gestoomd. Het spreekt voor zich dat (rode) wijnen met een zeer krachtig en uitgesproken karakter beter opgewassen zijn tegen rijping in kleine vaten van hout dat veel smaak afgeeft en is 'gebrand' dan lichtere wijnen. Voor witte wijnen gebruikt men veel meer de neutrale soorten hout. Het meest gebruikte hout voor vaten is eikenhout, maar men maakt ook nog wel vaten van bijvoorbeeld kastanjehout. Niet alleen de duur van de vatrijping, maar ook de temperatuur waaronder de wijn in het vat rijpt is van groot belang. Bij een te hoge temperatuur verloopt de oxidatie (en de rijping) te snel en ontstaan er allerlei ongewenste stoffen (o.a. acetaldehyde en vluchtige zuren) in de wijn die de geur en smaak nadelig beïnvloeden. De ideale temperatuur ligt tussen 11 en 15 graden Celsius. Houtrijping is geen eenvoudige en goedkope zaak en wordt over het algemeen alleen maar toegepast bij de betere wijnen. Het overgrote deel van de wijnen op de wereld ziet echter nooit een houten vat van binnen. Deze wijnen komen alleen maar in contact met niet-houten vaten. Vaten gemaakt van roestvrij staal, beton met een coating van epoxyhars, glasvezelpolyester, enz. geven geen geur en smaakstoffen aan de wijn af. Ook laten ze geen tot zeer weinig zuurstof door naar de wijn. Ze zijn dus neutraal wat betreft hun invloed op de wijn. Er treedt geen oxidatie van de wijn op zoals in houten vaten. Toch hebben alle wijnen (ook die niet op houten vaten hebben gerijpt) een zekere mate van oxidatieve rijping doorgemaakt. Dit komt doordat de wijn bij de meeste behandelingen in het vinificatieproces, zoals overhevelen en filteren, meer of minder in contact komt met zuurstof en dit opneemt. De rijping van de wijn in niet-houten vaten is globaal te vergelijken met flesrijping. Wanneer men de wijn bij een lage temperatuur in een groot niet-houten vat opslaat bij een lage temperatuur (even boven het vriespunt) onder uitsluiting van lucht, verandert de wijn maar zeer langzaam en is er eigenlijk meer sprake van opslag van de wijn. Op deze wijze worden vaak grote hoeveelheden wijn als buffervoorraad opgeslagen, het meest in enorme, soms wel tienduizenden liters grote, roestvrijstalen tanks. De voordelen van niet-houten vaten ten opzichte van houten vaten ze hebben een langere levensduur, ze zijn veel gemakkelijker te gebruiken en te reinigen, leveren minder kans op infecties op en ze kunnen in veel grotere maten worden gemaakt. Vaak ziet men in de praktijk een combinatie van het gebruik van houten en niet-houten vaten. Veel van de beste wijnen worden gedurende een bepaalde tijd op houten vaten gelegd, waarna ze verder rijpen op grote (vaak roestvrijstalen) tanks of gemengd worden met wijnen die niet op hout hebben gerijpt. Zie verder rijping, flesrijping.

Vatlagering
Veroudering op vat.

Vat
Cilindervormig voorwerp waarin men o.a. wijn kan bewaren of laten rijpen. Vaten die gebruikt worden bij de wijnbereiding kunnen van allerlei materialen worden gemaakt. Meestal noemt men een houten vat een fust. Andere materialen waarvan vaten worden gemaakt zijn roestvrij staal (inox), beton met een kunsthars binnenbekleding (coating), ijzer met een binnencoating van bijvoorbeeld email, gecoat aluminium, glasvezel. Metalen vaten noemt men vaak tanks. Men maakt onderscheid tussen open en gesloten vaten. De open vaten of cuves worden gebruikt bij de vergisting van de most voor vooral rode wijn, de gesloten vaten zijn meestal in gebruik als gistingstank voor witte wijn of dienen voor opslag of rijping van de wijn. De invloed van het vat op de wijn die erin is opgeslagen of rijpt, hangt af van de afmetingen (inhoud) en het materiaal van het vat waarmee de wijn direct in contact komt. Als stelregel geldt hoe groter het vat, des te geringer is de invloed op de wijn. Neutrale materialen die in contact komen met de wijn zoals roestvrij staal, email en speciale kunstharsen (coatings van bijv. betonnen en metalen vaten) hebben haast geen invloed op de wijn. Hout, vooral nieuw hout, heeft wel invloed op de wijn; de soort hout, de bewerking van het hout, alsmede de temperatuur waarop de wijn wordt bewaard, spelen een grote rol. Zie rijping. Iedere streek heeft zo zijn eigen traditionele wijnvaten met kenmerkende vormen, gemaakt van specifieke materialen en bovenal met een voor die streek gebruikelijke inhoud. Van oudsher werden de vaten gemaakt van eikenhout (Frankrijk, Duitsland), maar soms ook van ander hout, bijvoorbeeld kastanjehout (Italië, Portugal). Hier volgen enkele van de meest gebruikte Franse vaten met hun inhoud en hun herkomst -Barrique 225 liter (24 kisten met 12 standaardflessen), Bordeaux. Het begrip tonneau, een inhoudsmaat van 4 barriques (900 liter) is geen bestaand vat, maar wordt in de Bordeaux o.a. gebruikt voor het aangeven van de wijnproductie van een château. -Pièce 214 liter, gebruikt in de Beaujolais, Mâcon (216 liter), Bourgogne (228 liter), Champagne, Loire en Rhône. -Feuillette ca. 115 liter (een halve barrique of pièce), 132 liter, Chablis. -Queue 205 liter, Champagne. -Foudre minimaal 1000 liter, geen vaste maat, de Elzas, Midi en de rest van Frankrijk. -Muid ca. 1300 liter, Midi. In Duitsland gebruikt men de volgende vaten -Fuder rondvormig vat van 1000 liter, vooral in de Moezel gebruikt. -Halbfuder rondvormig vat van 500 liter, Moezel. -Stück ovaal vat van 1200 liter, geheel Duitsland. -Halbstück ovaal vat van 600 liter, geheel Duitsland. -Viertelstück ovaal vat van 300 liter, geheel Duitsland. -Doppelstück ovaal vat van 2400 liter, geheel Duitsland. In Australië en Zuid-Afrika gebruikt men de hogshead 260 liter. In Portugal heeft men de pipe met 418 liter en 523 liter voor resp. madera en port, en de hogshead van 209 liter voor madera. In Spanje heeft men o.a. de butt van 491 liter voor sherry en de hogshead van 245 liter ook voor sherry. De pipe van 523 liter in Tarragona en de barrica (bordelesa) van 225 liter in Rioja. In Italië heeft men de botte als houten vat waarvan de inhoud kan variëren van ca. 1000 liter tot 15000 liter of meer. De meest internationale maat voor een houten wijnvat is sinds de laatste jaren de Bordelese barrique van 225 liter geworden. Steeds meer producenten gaan er tegenwoordig toe over om hun topwijnen op barriques van liefst nieuw eikenhout te laten rijpen.

VDQS of AVDQS (Fr.)
(Appellation de) Vin Délimité de Qualité Supérieure of kwaliteitswijnen geproduceerd in precies omschreven gebieden. Dit kenmerk is op het etiket te herkennen aan de afkorting VDQS en het zegeltje waarop een hand staat afgebeeld dat een glas vasthoudt. Deze wijnen zijn goed genoeg bevonden om aan de kwaliteitscontrole te worden onderworpen, maar niet goed genoeg voor de benaming AOC. De benaming bepaalt welke druiven gebruikt mogen worden, wat het minimum gehalte aan alcohol moet zijn en waar de grenzen van het productiegebied liggen. Voor sommige wijnstreken is de benaming VDQS een tussenfase naar de uiteindelijke benaming AOC. De laatste jaren krijgt deze Franse regelwetgeving redelijk wat kritiek te slikken. Zeker is dat niet alle AOC en-of VDQS wijnen kwaliteit garanderen en vele niet-AOC en-of niet-VDQS wijnen zeer mooie kwaliteitswijnen zijn.

VdP (Fr.)
Afkorting van Vin de Pays.

VDP (D.)
Verband Deutscher Prädikats- und Qualitätsweingüter. Een associatie van een groep gerenommeerde Duitse wijnproducenten, die dateert van 1910. De doelstelling is het promoten van de betere Duitse wijnen in zowel het eigen land als daarbuiten. In alle Duitse wijnbouwgebieden zijn er VDP-leden die allemaal hoge kwaliteitsnormen hanteren. De wijnen van ieder lid worden voortdurend door de organisatie op de vereiste kwaliteit beoordeeld. De wijnen die het VDP-logo dragen (een gestileerde adelaar met een druiventros voor de borst en omringd door de letters VDP) zijn meestal van een goede tot excellente kwaliteit en tonen aan dat men in Duitsland de meest fantastische wijnen kan produceren. De Charta-groep is ook een associatie van wijnproducenten die eveneens de hoogste kwaliteit nastreven. Deze zijn echter alleen afkomstig uit de Rheingau en maken hun Charta-wijnen uitsluitend van de Riesling. De wijnen moeten bovendien droog van karakter zijn. De VDP-leden zijn veel meer vrij in de stijl van hun wijnen, zolang de kwaliteit maar van voldoende hoog niveau is.

VDN-wijn
Vin Doux Naturel zoete likeurwijn, bekomen door het toevoegen van alcohol aan de gistende most. De gisten worden door de te hoge alcohol geremd in hun werking en de gisting valt stil. Daar niet alle suikers in alcohol zijn omgezet, is de wijn zoet.

Vdt (It.)
Afkorting van vino da tavola.

Verwaltung (D.)
Ook wel Gutsverwaltung genoemd centraal kantoor, administratie van een wijnbedrijf.

Vert (Fr.)
Franse degustatieterm = groen onrijp, jong. Zie Acide.

Versuchsanstalt (D.)
Instituut waar men onderzoek verricht, vaak gecombineerd met onderwijs (Lehranstalt).

Versterkte (wijn)
Wijnen die met (wijn)alcohol zijn aangesterkt, meestal om de gisting voortijdig te stoppen waardoor er nog restsuiker in de wijn overblijft. Port, de meeste sherry's en de Vin Doux Naturel en Moscatel de Setúbal zijn enkele voorbeelden van versterkte wijnen.

Versnijden
Vermengen van verschillende wijnen. Ook wel blenden genoemd.

Verschnitt (D.)
Bij wijn een aanduiding voor een menging van meerdere wijnen. Ook wel versnijden genoemd. (Fr. cuvée, Eng. blend.)

Verrieselung (D.)
Slechte vruchtzetting. Zie coulure.

Vernaccia di Serrapetrona (It.)
DOC uit Marche, in de omgeving van het stadje Serrapetrona, voor traditionele rode schuimwijn van de Vernaccia Nera. Doorgaans zoet.

Vernaccia di San Gimignano (It.)
DOC voor droge witte wijn uit Toscane die gemaakt wordt van de Vernacciadruif. Meestal een droge, dunnige en waterige wijn die tekenen van oxidatie vertoont. Goede Vernaccia's zijn dun gezaaid en hebben een frisse kruidigheid die in de verte iets doet denken aan pijnbomen en wilde appels.

Vernaccia di San Gimignano (It.)
DOCG in Toscane voor witte wijn van de gelijknamige druivensoort.

Vernaccia di Oristano (It.)
DOC in Sardinië voor witte wijn van de Vernaccia die men enkele maanden in vaatjes lagert die niet geheel gevuld zijn. Er ontstaat een laagje gisten aan de oppervlakte van de wijn als bij sherry. De wijnen zijn daardoor uiterst droog en hebben een sherry-geur.

Vernaccia
Witte druivensoort van redelijke tot goede kwaliteit. Is een typisch Italiaanse druif waarvan diverse subvariëteiten bekend zijn. Veel Vernaccia's zijn vlak en op hun best alleen maar kruidig en fris met een bittertje, de besten hebben een heerlijke frisheid en een uitgesproken kruidige (haast harsige) geur en smaak.

Vermentino di Sardegna (It.)
DOC in Sardinië voor witte wijn van de Vermentino, doorgaans droog, maar soms amabile.

Vermentino di Gallura (It.)
DOC in (Noord-)Sardinië voor frisfruitige witte wijn van de Vermentino. Die met de vermelding superiore kunnen een strakker karakter hebben.

Vermentino
Witte druivensoort van goede kwaliteit vooral aangeplant op Corsica en Sardinië. Geeft volle, krachtige wijnen. Deze droge witte wijnen kunnen een interessante intense fruitigheid (citrus, passiefruit) met diepgang en verfijning bezitten als ze een zorgvuldige vinificatie hebben ondergaan.

Vergist(ing)
Zie gisten-gisting.

Verfijnd
Met elegante geur en harmonische smaak.

Verduzzo Friulano
Witte Italiaanse druivensoort. Geeft goudgele alcoholrijke vlezige wijnen met redelijk wat tannine, aroma's van ananas en honing.

Verduzzo Trevigiano
Witte Italiaanse druivensoort. Geeft lichtgele redelijk alcoholische aangename wijnen met aroma's van citrusfruit en ananas.

Verdot (Fr.)
Zie Petit Verdot.

Verdolino (It.)
Bleekgroen. Een zweem groen in de kleur, te danken aan het bladgroen in de druif. Karakteristieke kleur voor wijn uit het noorden van Italië. Of noordelijker in Europa voor Sauvignon Blanc of Riesling.

Verdignan ( Château (Fr.))
Cru bourgeois Médoc, Haut-Médoc. Cabernet Sauvignon 50%, Merlot 45%, Cabernet Franc 5%. Stijlvolle, evenwichtige, vitale wijn, aroma's van sappig rijp fruit, aardse tonen.

Verdicchio di Matelica (It.)
DOC in Marche, in de omgeving van de stad Matelica, voor uitstekende witte wijnen van de Verdicchio.

Verdicchio dei Castelli di Jesi (It.)
DOC voor droge witte wijn uit de Marken (Marche), nabij Ancona. Vooral bekend vanwege de amforafles waarin veel van de wijnen worden verkocht. Meestal een correcte, vrij frisse droge witte wijn met een duidelijk bittertje en soms enig fruit. De betere versies zijn complexer en hebben meer te bieden, ze zijn meestal in normale Bordeauxflessen gebotteld.

Verdicchio
Witte druivensoort van redelijke kwaliteit. Is het meest bekend van de droge witte wijn uit het Italiaanse gewest Marken (Marche) met de indrukwekkende naam Verdicchio dei Castelli di Jesi. Tegenwoordig maakt men er steeds betere wijnen van, die niet alleen maar fris zijn maar daarnaast ook nog enig fruit bezitten. Vaak zijn ze vrij pittig met een duidelijk bittertje in de afdronk. Vaak gebotteld in de opvallende amforafles.

Verdelho (Port.)
Madera, halfdroog van smaak en toch ook nog in veel gevallen relatief licht van karakter. Kan als aperitief worden geschonken. Een zoetere en iets rijkere madera dan de Sercial, en droger en minder vol dan Bual. De Verdelho heeft een suikergehalte van 35 gram suiker per liter (ca. 2 Baumé); Verdelho is ook de naam van de druif waar deze madera van is gemaakt.

Verdelho
Witte druivensoort van goede kwaliteit. Komt vooral voor op het Portugese eiland Madeira en wordt voor een groot deel gebruikt voor de productie van de gelijknamige madera Verdelho. Bevat veel suikers en zuren. De druif is goed bestand tegen hoge temperaturen en levert ook droge tafelwijnen met veel rijkheid, aroma's van appel en perzik en notige impressies. De wijnen van deze druif mogen ook in witte Dão en witte Port worden gebruikt. Ook in Australië aangeplant.

Verdejo
Witte druivensoort van goede kwaliteit. Levert de frisse en vaak elegante, droge witte wijn in Rueda en Toro. Aroma's van peren, noten en honing. Wordt vaak gemengd met de Macabeo en Palomino.

Verde (Port.)
Groen. Komt voor in de term Vinho Verde, hetgeen letterlijk 'groene wijn' betekent.

Verbesseren (D.)
Letterlijk verbeteren. Zelfde betekenis als anreicheren.

Verband Deutscher Prädikats- und Qualitätsweingüter (D.)
Zie VDP

Véraison (Fr.)
Belangrijk punt in de rijping van druiven, het moment waarop blauwe druiven hun eerste kleur krijgen en witte druiven van ondoorzichtig groen doorzichtig worden. Dit tijdstip markeert de laatste rijpingsfase van de druiven en is vrij nauwkeurig vast te stellen. Het duurt onder normale omstandigheden zo'n 50 dagen vanaf de véraison voordat de druiven geheel rijp zijn. Het tijdstip van de véraison geeft daarom ook een eerste indicatie van het te verwachten tijdstip van de oogst. Daarbij moet men wel beseffen dat de weersomstandigheden na de véraison de rijping van de druiven kunnen versnellen of vertragen. Koud en somber weer en ook grote droogte werken vertragend op de rijping van druiven.

Veneto (It.)
Grote wijnprovincie landinwaarts van Venetië. Vooral bekend om de enorme hoeveelheden lichte, goedkope en karakterloze wijnen als Bardolino, Valpolicella en Soave. Tegenwoordig is ook in dit gebied een enorme kwaliteitsrevolutie aan de gang. Er zijn prachtige Soaves en Bardolino's te vinden. Vooral voor witte wijnen is dit een zeer interessant gebied.

Venenciador (Sp.)
lemand - meestal de keldermeester - die op een zeer behendige en spectaculaire wijze met een venencia een monster sherry uit een vat neemt en dit in een handjevol glazen schenkt. Een geliefde toeristische attractie tijdens een rondleiding door een sherrybodega.

Venencia (Sp.)
Een instrument om sherrymonsters uit een vat te nemen een metalen bekertje aan een lange steel. Traditioneel gemaakt van een lange, dunne walvisbalein met aan het eind een zilveren bekertje. De venenciador haalt met een venencia een bekertje sherry uit een vat en schenkt op een zwierige en indrukwekkende manier in een vloeiende beweging, zonder veel te morsen een bodempje sherry in een handjevol glazen.

Vendimia (Sp.)
Druivenpluk; ook oogstjaar.

Vendemmia (It.)
Wijnjaar, jaargang. Letterlijk oogst.

Vendange (Fr.)
Wijnoogst.

Vendange tardive (Fr.)
Late, uitgestelde wijnoogst. (D. Spätlese, Eng. late harvest.)

Velpongeur
Wijnproeversterm voor een geurimpressie van een door azijnsteek aangetaste wijn. De karakteristieke geurcomponent van de vroegere Velponlijm was ethyl- of methylacetaat, een vluchtige verbinding met een iets zurige, snoepjesachtige geur. Bij een beginnende azijnsteek ruikt men vooral ethylacetaat, vandaar de associatie. In een verder gevorderd stadium van azijnsteek is de geur van azijnzuur dominant. De moderne versie van Velponlijm bevat o.a. ethylalcohol en aceton en geen ethyl- of methylacetaat.

Velouté (Fr.)
Franse degustatieterm = fluweelachtig van een zachte, aangename textuur.

Velletri (It.)
DOC in Lazio in de zone die als castelli Romani gekend is. Vorral witte Malvasia en Trebbianowijn, meestal droog, maar soms ook amabile, dolce en zelfs spumante. Correcte rode wijnen van de Sangiovese en de Montepulciano.

Velho (Port.)
Oud. Leeftijdsaanduiding van een wijn. Op het etiket van een rode wijn mag 'velho' vermeld worden als hij minimaal 3 jaar oud is, bij een witte wijn geldt een minimum van 2 jaar. Verder behoort hij van zeer goede kwaliteit te zijn en zeker 0,5% meer alcohol te bevatten dan wettelijk in de streek van herkomst als minimum is voorgeschreven.

Vegetatieve periode
Periode waarin de plant actief is en groeit, vanaf het uitbotten tot de wijnoogst. Dit in tegenstelling met de labiele periode tijdens de winter.

Végétal (Fr.)
Franse degustatieterm zie Tanin.

Vegetale cyclus (van de druif)
Na de bloei begint de vrucht langzaam te groeien. De besjes zijn groen van kleur, rijk aan bladgroen en nemen net als de blaadjes koolstof op. Om die reden noemt men deze +-- 40 dagen durende periode de vegetale cyclus, ook wel de eerste ontwikkeling van de druif of vruchtvorming.

Vecchio (It.)
Wijn die langer gerijpt heeft in het vat of op de fles (of beide) dan meestal het geval is.

Vet
Degustatieterm. Een volle wijn met (iets) te weinig zuur noemt men vet. Sommige Pomerols en witte Bourgognes hebben dit. Het is bij deze wijnen meer een kenmerk dan een fout.

Vesuvio (It.)
DOC in Campanië, op de laagste hellingen van de vulkaan Vesuvius. Aan Vesuvio kan Lacryma Christi toegevoegd worden, een benaming voor zachtzoete bianco, rosato, rosso of liquoroso. Voor de rode Lacryma worden de Piedirosso, Sciascinoso en Aglianico gebruikt, voor de witte Verdeca, Coda di Volpe en Falanghina. Naast de Lacryma worden ook gewone rode en witte wijnen gemaakt van dezelfde druivensoorten.

Vespolina
Blauwe druivensoort uit Piëmonte en Lombardije, Italië. Geeft levendig rode, middelmatig alcoholische fijne wijnen met aroma's van zwarte bessen en paddestoelen.

Vespaiolo
Witte druivensoort uit Venetië (Italië). Geeft goudgele alcoholrijke wijnen met aroma's van droog fruit, rozijnen en kruiden. Ondanks de aanwezigheid van tannine toch voldoende finesse.

Viskeus
Zie viscositeit.

Viscositeit
Mate van stroperigheid van een vloeistof. Een vloeistof met een lage viscositeit is waterdun, een vloeistof met een hogere viscositeit is lobbig of stroperig. Bij wijnen komt een groot verschil in viscositeit voor. De viscositeit in wijn wordt veroorzaakt door een aantal stoffen. De bekendste en belangrijkste is glycerol, een organische stof die in relatief geringe hoeveelheden tijdens de gisting ontstaat. Ook suikers verhogen de viscositeit. De meest viskeuze wijnen zijn de zoete wijnen gemaakt met behulp van de edele rotting zoals Sauternes en Ausbruch. Ook droge wijnen, zowel rode als witte, kunnen viskeus zijn. Dikke en lobbige hoge witte Bourgognes zijn daarvan een mooi voorbeeld.

Virginia (VS)
De oostelijke staat Virginia is op wijngebied nog vrij onbelangrijk. Vooral redelijke Chardonnay en Cabernet Sauvignon. Ook andere Bordeauxdruiven worden meer en meer aangeplant.

Viré (Fr.)
Zie Macôn.

Viognier
Witte druivensoort van topkwaliteit. Is in de noordelijke Rhône aangeplant en levert daar de legendarische witte wijnen met de appellations Condrieu en Château Grillet. Is ook een bestanddeel van sommige rode Côte Rôtie-wijnen. De Viognier heeft een uniek karakter. De wijnen zijn meestal complex, rijk en zeer geurig, waarbij aroma's van abrikozen, rijp exotisch fruit en kruiden domineren. Wordt meer en meer aangeplant in de Midi en op veel andere plaatsen in de wereld.

Vinum Picatum
Latijnse term voor wijn die met pijnhars versterkt is; in de Romeinse tijd was pijnhars het enige conserveringsmiddel waardoor wijn zonder te bederven kon verplaatst worden.

Vintage reserve port (Port.)
Een port van zeer hoge kwaliteit die net niet het niveau haalt van een vintage port. Meestal zijn de wijnen iets lichter en minder rijk. De vintage reserve is een port die in de stijl van een vintage port is gemaakt en soms een iets langere rijping op vat ondergaat om iets eerder drinkbaar te zijn dan een echte vintage. Nadruk ligt op kracht en fruit. Dit in tegenstelling tot een tawny port waarvan zachtheid, lichtheid en elegantie de belangrijkste eigenschappen zijn. Een reserve vintage moet doorgaans toch nog een royale tijd in de fles rijpen voordat hij op dronk komt.

Vintage port (Port.)
Zeer krachtige en intense portwijn. Alleen gemaakt in zeer goede wijnjaren. Het zijn ports die veel intens fruit, kracht en kruidigheid bezitten en uitzonderlijk oud kunnen worden. Een eeuw is voor een topkwaliteit vintage geen uitzondering. Een vintage port is een selectie van de beste en krachtigste wijnen uit een bepaald jaar, die men voor een port slechts kort (22 tot 31 maanden) op houten vaten laat rijpen en vervolgens op een zware fles bottelt. Een pas gebottelde vintage port is in de meeste gevallen amper drinkbaar vanwege de stroeve en hoekige, jonge smaak die pas na een groot aantal jaren zachter en complexer wordt. Een klassieke vintage moet meerdere decennia op fles rijpen, lichtere typen beginnen na een jaar of 10 al enigszins drinkbaar te worden. Het karakter van een vintage port is nadrukkelijk rijk, fruitig en intens. Dit in tegenstelling tot een wood port die veel zachter, lichter en eleganter is vanwege de langdurige houtrijping. Een vintage port is de prestigewijn van een portproducent, wordt in beperkte hoeveelheden gemaakt, is net als rode Bordeaux een geliefd beleggingsobject en is altijd kostbaar. Portproducenten brengen nog andere portwijnen op de markt die de term vintage in hun naam hebben. Ze zijn allemaal van een eenvoudiger kwaliteit dan een echte vintage, hetgeen niet betekent dat het geen goede wijnen kunnen zijn. Ze zijn in ieder geval minder kostbaar dan een echte vintage. Zulke ports zijn vintage character, late bottled vintage en vintage reserve, zie aldaar.

Vintage (Eng.)
Wijnjaar, jaargang. Ook gebruikt om port van topkwaliteit aan te duiden vintage port.

Vintage character port (Port.)
Een krachtige ruby port van goede kwaliteit, gemaakt in de stijl van een vintage port maar bij lange na niet zo mooi. Wordt niet beter van verdere flesrijping. Intens fruitig, rijk en zoet type.

Vinsobres (Fr.)
AOC voor wijnen uit de zuidelijke Rhône waarvan de rode het meest interessant zijn. Ze vallen onder de appellation Côtes du Rhône-Villages. Meestal zijn het vrij zware, krachtige en vurige wijnen, zeker niet sober zoals de naam doet vermoeden.

Vins de Lavilledieu (Fr.)
VDQS uit het Zuidwesten voor rode en roséwijn gemaakt van Négrette, Cabernet Sauvignon, Cabernet Franc, Syrah, Gamay en Tannat.

Vins du Thouarsais (Fr.)
VDQS in de Anjou-Saumur-streek (Loire) voor witte wijnen van Chenin en Chardonnay, en rode wijnen van Gamay en de Cabernets.

Vins d'Entraygues et du Fel (Fr.)
VDQS in het Zuidwesten voor frisfruitige Gamay-wijnen, met wat Cabernets en Mansoi, en witte wijnen van Chenin en Mauzac.

Vins d'Estaing (Fr.)
VDQS in het Zuidwesten voor frisfruitige Gamay-wijnen, met wat Cabernets en Mansoi, en witte wijnen van Chenin en Mauzac.

Vinositeit
Zie vineus.

Vinoso (It.)
= Vineus.

Vinos de Madrid (Sp.)
Zeer recente DO ten zuiden van de stad Madrid. Er zijn drie subzones Navalcarnero, San Martín de Valdeiglesias en Arganda. Hier worden witte wijnen gemaakt van de Malvar, Albillo en Airén en rode wijnen van Tinto Fino (=Cencibel=Tempranillo ) en Garnacha Tinta. Ook een klein beetje rosé, eerder van het clarete-type.

Vinoloog
lemand die een grondige cursus aan 'de wijnacademie' heeft gevolgd en het examen daarvan heeft gehaald. De titel suggereert een academisch niveau zoals dat van een oenoloog. Van academisch niveau is echter geen sprake. De wijnacademie is geen universiteit, maar een instelling waar men wijnen uit de gehele wereld degusteert en beoordeelt, en waar men een grondige theoretische wijnkennis doceert. Via de Gentse Wijnacademie kan men wel het diploma Sommelier Conseil aan de Université du Vin de Suze-la-Rousse in Frankrijk behalen.

Vino tipico (It.)
Wijnen met een gecontroleerde herkomstbenaming. Vallen niet onder de (strenge) DOC(G)regels, maar worden officiëel erkend als typisch voor hun herkomst.

Vino Verde (Sp.)
Spaanse tegenhanger uit Galicië van de Portugese Vinho Verde. Lichte en frisse droge witte en rode wijnen, meestal pétillant en met een hoog zuurgehalte.

Vino novello (It.)
Letterlijk nieuwe wijn. Een wijn die net als de Franse primeurwijnen (Beaujolais, Rhône) zo snel mogelijk na de oogst wordt verkocht. Meestal door middel van macération carbonique gemaakt, licht van karakter en zeer intens fruitig van geur en smaak.

Vino gaseoso (Sp.)
Mousserende wijn, hetzelfde als vin gazéifié.

Vino Joven (Sp.)
Jonge wijn moet dadelijk na het maken gebotteld en gedronken worden. Ook gekend als vino del año (wijn van het jaar).

Vino Nobile di Montepulciano (It.)
DOCG voor rode wijn uit Toscane, hoofdzakelijk gemaakt van de Sangiovese, aangevuld met Canaiolo en Mammolo. Vaak gebruikt men de betere klonen van deze druif, waardoor de wijnen sterk aan diepgang en intensiteit winnen. Het zijn in de meeste gevallen vrij krachtige en stevige wijnen van het Chianti Classico-type.

Vino dulce (Sp.)
Type zeer zoete sherrywijnen bekomen van Moscatel en-of Pedro Ximénez -druiven, die zeer lang, soms tot twee weken, in de zon gedroogd werden.

Vino de pasto (Sp.)
Meestal eenvoudige, lichte tafelwijn.

vino del Año (Sp.)
Vino del año is een wijn zonder houtrijping, meestal een wijn die in hetzelfde jaar moet gedronken worden.

Vino del año (Sp.)
Letterlijk wijn van het jaar. Een wijn die bij voorkeur jong moet worden gedronken en geen rijping op eikenhouten vaten heeft ondergaan. In feite is het een sin crianza-wijn.

Vino de mesa = VdM (Sp.)
De minste van de Spaanse tafelwijnen, die geen gebied, oorsprong of oogstjaar moet aangeven.

Vino de crianza (Sp.)
Zie crianza.

Vino de doble pasta (Sp.)
Krachtige wijn, gemaakt met de dubbele hoeveelheid druivenschillen ten opzichte van de most, die wordt gebruikt voor het versterken van lichte wijnen.

Vino de la tierra = VdT (Sp.)
Landwijn.

Vino da tavola con indicazione geografica (It.)
Hetzelfde als vino da tavola met het verschil dat er een (gecontroleerde) regionale herkomstaanduiding is weergegeven. Vermeldt men een druivensoort op het etiket, dan moet men ook de streek van herkomst vermelden.

Vino de aguja (Sp.)
Wijn die een heel klein beetje koolzuurgas bevat, dus pétillant is en daardoor tintelt op de tong.

Vino de color (Sp.)
Zware, zoete wijn (sherry) die wordt gebruikt om andere wijnen mee aan te zoeten. Wordt verkregen door zeer rijpe of ingedroogde druiven te gebruiken of zelfs door ten dele ingekookte most te gebruiken.

Vino da tavola (It.)
Letterlijk tafelwijn. Ook wel afgekort tot VDT. Officiëel de laagste kwaliteitscategorie voor Italiaanse wijn. De wijnen hoeven niet te voldoen aan de regels die voor DOC (G)-wijnen gelden. Een groeiende groep kwaliteitsbewuste wijnproducenten vindt de DOC(G)-regels te bekrompen. Volgens hen staan die in vele gevallen het maken van een werkelijke topkwaliteit in de weg. Door het bureaucratische geharrewar en de incompetentie van vele overheidsinstanties die met wijn te maken hebben, zijn vele wettelijke regelingen meer toegesneden op het produceren van kwantiteit dan kwaliteit en consistentie. In 1992 heeft men door het aannemen van de wijnwet-Goria een aantal van de bezwaren van de DOC(G)regels weggenomen. Het is echter maar de vraag of deze (bemoedigende) aanpassingen de wijnmakers ver genoeg gaan. Nog steeds brengen vele producenten, eigenzinnig als de Italianen zijn, hun beste wijnen uit als vino da tavola. Men hoeft zich hierdoor niet te houden aan de knellende en inadequate regels, en kan naar hartelust en volledig zonder belemmeringen alles ter hand nemen om de beste kwaliteit na te streven. Met name het aanplanten van druivensoorten met een hoge kwaliteit als Cabernet Sauvignon en Chardonnay en het laten rijpen van de wijnen op barriques van nieuw eikenhout, heeft tot verbluffende resultaten geleid. Speciaal in Toscane worden vele superwijnen gemaakt die 'slechts' de aanduiding vino da tavola dragen. Het zijn niet zelden de mooiste en duurste wijnen, met een zeer gedistingeerde uitstraling (grote, zware fles, prachtig etiket). Niet alle luxe uitgemonsterde vini da tavola zijn goed van kwaliteit. Het blijkt opeens lucratief te zijn een eenvoudige vino da tavola te bottelen in een prachtige fles en te verkopen voor een 'goede' prijs. Daarmee inspelend op de recente ontwikkelingen. Het is de reputatie van de producent die bepalend is voor de kwaliteit van de wijn.