Wijn Encyclopedie On-Line

Categorie: Landbouw, voedsel en voedselverwerking > Wijn
Datum & Land: 15/02/2007, NL offline
Woorden: 1886

Heurige
Jonge, lichte wijn die vaak wordt gemaakt van de druiven afkomstig van de leibomen die de gevels bedekken van de huizen in Grinzing, een voorstad van Wenen. Letterlijk betekent Heurige `wijn van het jaar`, maar de naam Meiwijn is meer verbreid.

Hindewhu
kleine, slechts één enkele toon producerende, fluit van de Babanzele-pygmeeën uit Centraal-Afrika

Highland pipes
Schotse doedelzak

Hnae
zie hne

Hne
Birmaans dubbelriet blaasinstrument met een kegelvormig boorgat, 7 vingergaten en een grote metalen beker aan het uiteinde. Soms ook als hnae geschreven

Hosho
maracas uit Zimbabwe

Hoon Toung
mondharp van de Akha uit Noord-Thailand

Holak
dubbelvellige trommel uit Baluchistan

Hojak
conisch geboorde houten blaaspijp met één enkel riet uit Korea

Hoddu
een met dierenhuid bespannen 4-snarige luit van de Djelgobe uit Burkina Faso, ook populair bij de nomadische Sahel-Fulani. Het instrument is bootvormig, uit één stuk hout gesneden en aan het eind van de hals zitten een paar kleine, blikken schellen, die tijdens het spelen meetrillen. Met de rechterhand worden bepaalde ritmes op de houten klankkast geslagen

Hsiao-ku
kleine Chinese bolvormige trommel die met stokken wordt bespeeld

Huruk
Indiase zandlopertrommel met een gelakte houten romp. Deze trommel lijkt erg op de damaru maar is groter. De huruk wordt over de linker schouder gehangen en staande bespeeld . Door de spanning op de koorden te vermeerderen of te verminderen wordt de toonhoogte veranderd. Deze `talking drum` is vooral populair in Uttar Pradesh (Noord-India)

Hurdy-gurdy
de hurdy-gurdy is een draailier en sedert de middeleeuwen bekend in Europa. De snaren, die door de rotatie van een wiel tot vibreren worden gebracht, worden afgestopt d.m.v. een toetsenbord. De meeste exemplaren van deze gemechaniseerde viool hebben een of meer bassnaren die voortdurend doorklinken. Om het wiel te laten bewegen wordt het door een slinger aan het draaien gebracht. Dit gebeurt met de ene hand, terwijl de andere hand de toetsen indrukt, wat tangenten omhoog doet komen die de snaren afstoppen, waardoor de toonhoogte wordt bepaald

Hungu
1-snarige boogharp uit Angola, ook bekend onder de naam mbulumbumba. De hungu is de voorloper van de Braziliaanse berimbau en waarschijnlijk door Bantoe slaven meegenomen naar Brazilië

Humuxi
Chinese blokfluit met een vibrerend, metalen membraan

Hun
bamboe mondharp uit Thailand

Hummel
peervormige Zweedse plankciter. Sommige snaren lopen over frets, andere niet

Hukhar
grote trom van de Ede uit Vietnam

Hula ipu
grote Hawaiiaanse slagpot, bestaande uit twee aan elkaar bevestigde kalebassen. De speler knielt naast de slagpot en bespeelt het instrument met beide handen

Huduk
2-vellig handtrommeltje uit Uttar Pradesh (Noord-India)

Hu-chin
Chinese spikevedel met 4 zijden snaren en een kleine blikvormige romp en een tussen de snaren gevlochten strijkstok van paardenhaar

Ibirandi
kleine kalebasratels van de Kuriya uit Kenia

Ighil
2-snarige paardenkopvedel met lange hals uit Tuva

Igba
grote, eenvellige trommel uit Nigeria

Ihringen
Duitsland - Baden - Kaiserstuhl-Tuniberg - Ihringen Dorp in Baden subdistrict Kaiserstuhl-Tuniberg dat de betere wijnen van het subdistrict voortbrengt.

Ikembe
duimpiano uit Ruanda en Burundi. De klankkast van deze metallofoon wordt van een zachte houtsoort gemaakt en daarin worden zaden of kleine steentjes gelegd die bij het spelen een zoemend geluid voortbrengen. De ikembe komt van oorsprong uit Congo-Zaire en werd in 1916 door Belgische militairen naar het op de Duitsers veroverde Ruanda en Burundi gebracht

Ikoro
Nigeriaanse spleettrom

Ilattalam
set van twee bronzen bekkens uit Kerala (Zuid-India)

Imbiti
2-snarige muziekboog van de Aka uit de Centraal Afrikaanse Republiek

Ingungu
Zuid-Afrikaanse wrijftrom met een wrijfstok door een gat in het vel

Ingirimba
basxylofoon met 9 toetsen van de M’Baka uit de Centraal Afrikaanse Republiek

Ingaraba
eenvellige trommel uit Ruanda

Indingidi
1-snarige vedel uit Oeganda, Ruanda en Burundi met een klankkast van hoorn, welke is  bedekt met de huid van een kalf. Zie ook n`dingidi

Inangga
rechthoekige schaalciter met 6 tot 8 snaren uit het noorden van de Kongo en het Grote Merengebied in Oost-Afrika. De inangga is gemaakt van een lichte harde houtsoort en aan de uiteinden ervan zijn 8 tot 12 inkepingen gesneden waaraan de snaren zijn bevestigd. De snaren zijn vaak gemaakt van dierendarmen of plantenvezels. Ringen van hagedissenhuid worden op zo’n manier aan de nek van het instrument bevestigd dat ze de snaren raken als die worden bespeeld. Zo ontstaat er een quasi vervormd, zoemend geluid. De inangga, ook wel ennangga of nangga genaamd, is een zeer oud instrument en afbeeldingen ervan komen al voor in de grafkamers van de Egyptische piramiden

Inuitkuchina
snorrebot van de Inuit uit de Beringstraat tussen Alaska en Siberië. De inuitkuchina bestaat uit een kleine houten stok die aan een koord wordt rondgedraaid. De snelheid waarmee de houten stok wordt rondgedraaid bepaalt de toonhoogte van het zoemende, angstaanjagende geluid

Iritunggu
lier van de Guzii uit Kenia

Irikembe
duimpiano van de Nande uit Congo-Zaire

Isigubu
Zuid-Afrikaanse trommel met twee aan elkaar geregen vellen en gemaakt van een uitgehold blok hout. De isigubu wordt rondom de nek gedragen en beide vellen worden geslagen met omwikkelde stokken

Itolele
middelgrote Cubaanse bata, ook wel omele genoemd

Italië
Van oudsher is Italië het land van wijn. De oude Grieken spraken er al vol bewondering over en noemden het `Oenotria`, wijnland. Tegenwoordig is er geen land ter wereld dat zoveel wijn maakt als Italië. Per jaar wordt meer dan 60 miljoen hectoliter geproduceerd. Ook is de variëteit aan wijnen en stijlen enorm: er zijn maar liefst ruim 200 officieel erkende wijnzones (DOC`s) die elk hun eigen wijn voortbrengen. De productie is als volgt verdeeld: D.O.C.G. gebieden 1,5 miljoen hectoliter D.O.C. gebieden 8,5 miljoen hectoliter I.G.T. gebieden 25 miljoen hectoliter Vina da Tavola: 25 miljoen hectoliter Regio`s:
NOORDWESTEN Valle d`Aosta Piëmonte Ligurië Lombardije
NOORDOOSTEN Trentino Zuid Tirol Friuli - Venezia Giulia Veneto Emilia-Romagna
MIDDEN ITALIË Marche Toscana Umbria Latium
ZUID ITALIË EN DE EILANDEN Abruzzo Molise Puglia Campania Calabrië Basilicata Sardinië Sicilië

Iya
grote Cubaanse bata

I.G.T.
Afkorting voor: Indicazione Geografica Tipica (typische regionale indicatie). Relatief jonge classificatie van wijnen uit Italië. Kwaliteit is minder dan D.O.C. en D.O.C.G. Het acroniem is gerelateerd aan het produktiegebied. In totaal wordt 25 miljoen hectoliter wijn per jaar aan I.G.T. wijnen aangeboden door 121 verschillende wijnen. Zie verder ook nog: Vina da Tavola

Japanese banjo
langwerpige houten klankkast, bespannen met een aantal in akkoord gestemde, metalen snaren. Door typemachine toetsen in te drukken duwt men een staaf op de snaren waardoor de stemming verandert. Dit kinderinstrument wordt met een plectrum getokkeld. In Japan wordt het instrument taishokoto genoemd, maar ook in India en Pakistan is het populair onder de namen bulbul tarang en benju

Jantar
stokciter met twee kleine resonators uit Rajasthan

Jamidika
1-snarig percussie-instrument uit Andhra Pradesh (India), sterk gelijkend op de anand lahari uit Bengalen, zie aldaar

Jalra
kleine handcimbaaltjes uit Zuid-India, identiek aan de manjira in de rest van India

Jaltarang
set van 18, met verschillende hoeveelheden water gevulde, porseleinen kommen, die met bamboestokjes, voorzien van een kurk of een vilttop, worden bespeeld. De waterstand in de kommen bepaalt de toonhoogte en draagt bij tot het handhaven van de klank. Dit instrument, dat meestal solo gepeeld wordt, maar ook samen met viool en mridangam, is voornamelijk populair in het zuiden van India, waar het de status van concertinstrument heeft verworven

Jacquère
witte druiven variëteit. Wordt alleen verbouwd in de Savoie (1000 ha).

Jeroboam
Dit is een fles van 3 liter, gelijk aan 4 normale flessen (bijbelsche naam). zie ook Magnum 1,5 liter = 2 flessen (bijbelsche naam) Rehoboam 4,5 liter = 6 flessen (bijbelsche naam) Methuselab 6 liter = 8 flessen (bijbelsche naam) Salmanazar 9 liter = 12 flessen (bijbelsche naam) Balthazar 12 liter = 16 flessen (bijbelsche naam) Nebuchadnezzar 15 liter = 20 flessen (bijbelsche naam)

Jenglong
set van 6 kleine liggende gongs uit Java, zie ook djenglong

Jejy voatavo
dubbelzijdige harp met een kalebas als klankkast uit Madagaskar

Jegogan
soort xylofoon gemaakt van enorme bamboe`s, die alleen in het district Negara op West-Bali voorkomen. 8 Bamboe`s, sommigen wel zo groot als 3 meter!, worden naast elkaar op een fraai besneden houten frame gelegd en met rubberen hamers bespeeld.  De bespelers zitten vaak op de bamboe`s en moeten hard slaan om enig geluid te produceren. Het geluid van de jegogan ervaart men niet zozeer via de oren, maar men voelt het meer in de buik! Een gamelan jegog-orkest kan wel uit 20 bespelers bestaan, opgedeeld in twee groepen. Ieder instrument heeft 8 toonhoogtes en omvat twee oktaven (in een systeem van 4 tonen per oktaaf). Dit enorme instrument is uniek in Indonesië en wordt alleen in enkele dorpen in het westen van Bali bespeeld

Jhanj
30 cm. grote handbekkens uit Rajasthan (India), identiek aan de brahmatalam uit Zuid-India

Jhyali
bekkens van de Newari uit Nepal

Jinggong
mondharp van de Bidaya uit Sarawak (Borneo)

Ji-cheng
7-snarige Chinese luit

Jouhikko
Finse gestreken lier met 3 snaren

Jortsjen
Mongools hakkebord

Jura & Savoie
Frankrijk - Jura & Savoie Jura: Slechts 1800 ha wijnbouwgebied. Vier appellation gebieden: Arbois Château-Chalon L`Étoile Côtes du Jura

Jun-jun
Nigeriaanse `talking drum`

Jumilla
Spanje - Murcia - Jumilla 40.000 ha. Een van de gebieden in Spanje die in opkomst is. Belangrijk deel bebouwd met monastrell, maar in toenemende mate ook combinaties met syrah Dit gebied produceert enkele van de meest expressieve Crianza`s van Zuid-Spanje

Kassa
lege glazen fles waarop door de Ud-Danung uit Borneo wordt geslagen

Kasi
melodische gitaar van de Meto uit Timor

Kashth-tarang
Indiase xylofoon. De kashth-tarang  heeft 20 hardhouten toetsen die op een houten klankkast zijn bevestigd en met twee kleine houten hamertjes worden bespeeld. Het instrument wordt vanwege zijn karakterestieke klankkleur tegenwoordig veel in moderne Indiase orkesten gebruikt

Kasba
fluit uit de Sahara

Karyapazun
primitief blaasinstrument, gemaakt van de hoorn van een dier en afkomstig uit Rusland

Kartal
Indiaas percussie-instrument. De kartal is een fraai bewerkt stuk hout waarin enkele  paren metalen schellen zijn geplaatst. Als men de kartal schudt dan lijkt  het geluid op dat van de chimta

Karombii
mondharp van de Toraja uit Sulawesi (Indonesia)

Karnix
oude Keltische bronzen trompet met een typische gebogen beker in de vorm van een drakenkop met open bek

Karnal
lange rechte metalen hoorn van de Kinnaur uit Himalchal Pradesh (India), ook bekend onder de naam kahal

Karna
zware, gebogen, messing hoorn met een hard en schel geluid. Dit blaasinstrument is erg in trek bij bruiloften en op festivals in India

Karkabas
castagnetten in de vorm van een acht, gebruikt in de Aissawa trance muziek uit Marokko

Karkabou
ijzeren percussie instrument uit de Sahara, dat zowel als klepper, cimbaal en castagnet dienst doet

Karimba
kleine duimpiano uit Mozambique en Zuid-Afrika, ook wel kalimba genoemd

Karamuza
20 cm. lange zurna uit het westen van Griekenland

Karagnan
metalen rasp uit Mali

Karaba
kleine doedelzak uit Roemenië en het oosten van Servië

Karabe
cilindrische vlierhouten blaaspijp uit Servië. Om er een mooi geluid uit te krijgen dient men krachtig te blazen

Kapra
Javaanse spleettrommel

Kap-khep
Thaise claves-stokjes

Kao-pien-loh
grote, platte Chinese gong die met een houten kegel wordt aangeslagen

Kao-kao
bamboe klepper van de Igorot uit het noorden van de Filippijnen. De kao-kao - vrijwel identiek aan de teganggang van de Pala`wan - wordt tijdens de oogst gebruikt om de kwade geesten mee te verdrijven. Hierdoor kreeg het de engelse naam `devil-chaser`.

Kao-hu
2-snarige Chinese vedel met blikvormige resonator en ‘gevangen’ strijkstok. De toonhoogte komt ongeveer overeen met die van de westerse viool

Kantil
Balinese metallofoon met 10 toetsen met daaronder voor iedere toets kleine bamboe resonatoren

Kantele
9-snarige Finse plankciter zonder frets en met stemschroeven aan het bredere uiteinde. De kantele wordt getokkeld

Kanteleharp
zeldzame Finse volkslier en gemaakt uit een enkel stuk hout met een uitgesneden opening in de linker bovenhoek. Er zijn 3 evenwijdige snaren, waarvan alleen de linker is afgestopt. De kanteleharp wordt gestreken

Kankobela
duimpiano van de Batonga uit Zimbabwe en Zambia

Kankombiyo
duimpiano met 14 lamellen van de Lotsi uit Zambia

Kankles
kistciter uit Litouwen, enigszins gelijkend op de Noorse langleik en de Zweedse hommel

Kanga
grote, dubbelvellige trommel uit Marokko, die met twee kromme stokken wordt bespeeld

Kang
buisciter van de Yeurai uit Vietnam. De kang bestaat uit een kalebas die als klankkast dienst doet en is bespannen met 13 metalen snaren

Kanch-tarang
Noord-Indiase xylofoon, sterk gelijkend op de kashth-tarang, maar dan met glazen toetsen, waardoor de klankkleur helderder is en plezieriger klinkt. Het instrument heeft een bereik van 2½ oktaaf en is ook wel bekend onder de naam mukur-tarang

Kamelan ngoni
6-snarige Malinese harpluit met een kalebas als klankkast. Het instrument wordt wel als de voorloper van de kora  beschouwd

Kamaycha
vedel uit Rajasthan (India). De kamaycha  heeft 3 melodiesnaren van darm, 2 metalen snaren voor de drone en daarnaast nog 14 stalen resonantiesnaren. Het instrument wordt vertikaal bespeeld en is vooral populair bij de Langga`s

Kam-bling
Tibetaanse trompet

Kalutang
claves uit de Filippijnen

Kalungu
grote tweezijdige trommel met variabele stemming uit West-Afrika. Deze zgn. ‘talking drum’ wordt geslagen met een gebogen stok en de toonhoogte wordt gewijzigd door de spanning van de koorden te veranderen

Kalumbu
muziekboog van de Batonga uit Zimbabwe en Zambia

Kaliniya
ijzeren schraper van de Malingke uit Mali en Guinee

Kalindula
1-snarige zeepkistbas van de Luapula uit Zambia