DBNL - Encyclopaedie van Nederlandsch West-Indië

Categorie: Geschiedenis en volkskunde > Nederlands West-Indië, 1914
Datum & Land: 22/12/2007, NL
Woorden: 4409

Palaloe
Let op: Spelling van 1914 n.e. Zie HELICONIA BIHAI en RAVENALA.

Palamedea corunta
Let op: Spelling van 1914 Deze vogel, waarvan de Karaïbische (?) naam Kamietji is, heeft een wit en zwart gevederte, 2 groote sporen aan elken vleugel en een zonderling uitgroeisel op het midden van den voorkop; de grootte is als van een kalkoen. Hoewel de teenen niet van zwemvliezen voorzien zijn, is deze vogel het nauwst verwant met de eenden.

Paletot-misi
Let op: Spelling van 1914 n.e. Zie KLEEDERDRACHT.

Palidicula brachyops
Let op: Spelling van 1914 Eene op Aruba voorkomende kikvorsch, tot de familie der Cystignathidae behoorende, is gekenmerkt door teenen, die niet door zwemvliezen verbonden zijn, door kleine zuignapjes zoowel aan de vingers als aan de teenen en door een trommelvlies, dat geheel door de huid is overdekt. Dit diertje is olijfbruin gekleurd; de liesstreek en de achterzijde der …

Palissade-palm
Let op: Spelling van 1914 sur. Zie EUTERPE.

Palmen
Let op: Spelling van 1914 Zie PLANTENGROEI.

Palmiet
Let op: Spelling van 1914 sur. Zie OREODOXA. cur. Zie COPERNICIA.

Palmkool
Let op: Spelling van 1914 sur. Zie GROENTEN.

Paloma
Let op: Spelling van 1914 pap. Zie COLUMBIDAE.

Pam di diaabel
Let op: Spelling van 1914 ben. e. Zie MORINDA.

Pampanos
Let op: Spelling van 1914 pap. Zie CARANX.

Pamper
Let op: Spelling van 1914 pap. Zie TRACHINOTUS.

Panamaziekte
Let op: Spelling van 1914 Zie BACOVE.

Panax-soorten
Let op: Spelling van 1914 Fam. Araliaceae, worden in Suriname in de tuinen veel gekweekt.

Panhuys (Willem Benjamin van)
Let op: Spelling van 1914 Zie GOUVERNEURS.

Panicum divaricatum
Let op: Spelling van 1914 L. Fam. Gramineae. Cane grass, Wild cane, ben. e. Een klimmende grassoort met korte, smalle bladeren en houtige takken. Komt vooral in de bosschen voor.

Panicum insulare
Let op: Spelling van 1914 G.T.W. Mey. Fam. Gramineae. Long grass, bov. e. Een gras, dat te herkennen is aan de zeer behaarde pluimvormige bloeiwijze en de kale bladeren.

Panicum maximum
Let op: Spelling van 1914 Jacq. Fam. Gramineae. Guinea-gras, sur. Gienigras, ben. e. Guinea-grass, bov. e. Gras van meer dan 1 M. hoogte; bloeiwijze een samengestelde pluim met duidelijk gesteelde aartjes. Een veel voorkomend voedergras.

Panicum molle
Let op: Spelling van 1914 Sw. Fam. Gramineae. Paragras, ben. e. Paragrass, bov. e. Gras van meer dan 1 Meter hoogte; bloeiwijze een samengestelde pluim vormend met zittende aartjes. Gekweekt als voedergras

Panicum numidianum
Let op: Spelling van 1914 Lam. Fam. Gramineae. Paragras, sur. Een zeer veel voorkomend voedergras.

Panicum prostratum
Let op: Spelling van 1914 Lam. Fam. Gramineae. Runninggrass, bov. e. Een gras waarvan de bloeiwijze bestaat uit 5-7 schijnaren op verschillende hoogten van den stengel geplaatst.

Panicum sanguinale
Let op: Spelling van 1914 L. Fam. Gramineae. Piea di galienja sjimaron, ben. e. Hay grass, bov. e. Gras waarvan de bloeiwijze bestaat uit 5-8 lange dunne schijnaren, aan het bovenste gedeelte van den stengel geplaatst.

Panicum spectabile
Let op: Spelling van 1914 Nees. Fam. Gramineae. Paardengras, sur. Een voedergras.

Panicum velutinosum
Let op: Spelling van 1914 Nees. Fam. Gramineae. Maisji totalieka, ben. e. Een gras met eindelingsche bloeiwijze, die meestal een eenigszins saamgetrokken pluim is; het komt voor in verschillende kleuren en moet een goed voedergras zijn.

Panta
Let op: Spelling van 1914 n.e. Panda, kar. Waloekoeli, arow. Een wit-achtige, sterke en taaie houtsoort, die veel voorkomt, hoewel niet in groote afmetingen; in het district Coronie, dat weinig hout oplevert, wordt panta gebruikt voor huizenbouw; verder ook wel voor riemen, stelen van schoppen en spaden en vroeger voor duigen van suikervaten. Wegens het ontbreken van herbar…

Pantserval (Surinaamsche)
Let op: Spelling van 1914 Zie CALLICHTHYS.

Papa-moni
Let op: Spelling van 1914 n.e. Zie BETAALMIDDELEN.

Papa-sneki
Let op: Spelling van 1914 n.e. Zie BOA.

Papaai
Let op: Spelling van 1914 ben. e. Zie CARICA.

Papadron
Let op: Spelling van 1914 n.e. Zie MUZIEK-INSTRUMENTEN.

Papagodo
Let op: Spelling van 1914 n.e. Zie GODO.

Papaja
Let op: Spelling van 1914 sur. en n.e. Zie CARICA.

Papaja-boontje-dief
Let op: Spelling van 1914 sur. Zie TANAGRIDAE.

Papaja-fowroe
Let op: Spelling van 1914 n.e. Zie CAPITO.

Papao
Let op: Spelling van 1914 bov. e. Zie CARICA.

Papegaaien
Let op: Spelling van 1914 Zie AMAZONA, ARA en PSITTACIDAE.

Papegaaislang
Let op: Spelling van 1914 sur. Zie CORALLUS en OPHIDIA, blz. 538.

Papegaaivisch
Let op: Spelling van 1914 Zie SCARUS.

Papiamentoe
Let op: Spelling van 1914 Het woord komt van het oud Spaansche papear, spreken, en is dus: spraak, taal. De uitgang mentoe (Spaansch miento, Portugeesch mento) is gelijkwaardig met het Hollandsche ing achter den wortel van werkwoorden. Het Papiamentoe wordt gesproken door bijna alle klassen derbevolking, van Curaçao, Bonaire en Aruba (zie ASTROCARYUM PARAMACA.

Para-markoesà
Let op: Spelling van 1914 n.e. Zie PASSIFLORA LAURIFOLIA.

Para-rubber
Let op: Spelling van 1914 Zie PLANTAGE-RUBBER.

Paragras
Let op: Spelling van 1914 sur. Zie PANICUM NUMIDIANUM. ben. e. Zie P. MOLLE.

Paragrass
Let op: Spelling van 1914 bov. e. Zie PANICUM MOLLE.

Parakiet
Let op: Spelling van 1914 bov. e. Zie PEDILANTHUS.

Paramaccaners
Let op: Spelling van 1914 Zie BOSCHNEGERS, blz. 156.

Paramaribo
Let op: Spelling van 1914 de hoofdplaats van Suriname, ligt op 5° 49' 48? N.B. en 55° 12' 13? W.L. van Greenwich, aan den linkeroever van de Suriname-rivier, hemelsbreedte 10 K.M. van de monding, maar langs den stroomdraad gemeten ± 23 K.M. Naamsafleiding. Schrijvers uit den lateren tijd hebben verband gezocht met den naam van Parham (Lord Willoughby). In het verhaal van 16…

Paranoot
Let op: Spelling van 1914 sur. Zie BERTHOLLETIA.

Paranthias furcifer
Let op: Spelling van 1914 (C. & V.) Guich. Steltje, pap. Fam. Serranidae. Zeevisch. Verspreiding: beide kusten van tropisch Amerika, van Cuba tot Brazilië, van Kaap San Lucas tot de Galapagos. Lichaam sterk zijdelings gedrukt. Bek kort; bovenkaak verbreedt zich naar achteren, is met schubben bedekt en reikt tot onder het midden van het oog. Rugvin laag, aarsvin kort. Kleur …

Parc-vaccinogène
Let op: Spelling van 1914 Zie EPIDEMIEËN.

Parel
Let op: Spelling van 1914 sur. Pari, n.e. Platte, eenbladige, lancetvormige pagaaien, met van boven een halvemaanvormige uitsnijding waarin de hand past. De parels worden gebruikt om de korjalen voort te bewegen. Vandaar het werkwoord parelen. De parels worden gemaakt van parelhout (zie ASPI…

Parelhout
Let op: Spelling van 1914 sur. Zie ASPIDOSPERMA.

Pargo
Let op: Spelling van 1914 pap. Zie HAPLOPAGRUS en NEOMAENIS AYA.

Parham
Let op: Spelling van 1914 Zie WILLOUGHBY.

Parhamburg of paramburg
Let op: Spelling van 1914 Volgens de schrijvers van het Essai historique sur la colonie de Surinam, 1788, I, 41, in den tijd van Willoughby, de naam van de hoofdplaats van Suriname, eenige mijlen hooger de rivier op gelegen dan Paramaribo. Het blijkt niet of de schrijvers Thorarica (zie aldaar) bedoelen. Waarschijnlijk heerscht op dit punt bij deze schrijvers eenige verwarr…

Parhamhill
Let op: Spelling van 1914 Vóór de verovering van Suriname door Krijnssen de naam van den Blauwen Berg en de plantage Berg-en-dal, die aan Parham toebehoorde.

Pariana lunata
Let op: Spelling van 1914 Nees. Fam. Gramineae. Asmatoe pimpin, n.e. Een hoog gras met stevigen halm, dat zich door een groot aantal meeldraden in de bloem van andere grassen onderscheidt.

Parima-meer
Let op: Spelling van 1914 Zie ELDORADO.

Parinarium campestre
Let op: Spelling van 1914 Aubl. Fam. Rosaceae, Buïrata, sur. (?) Foengoe, n.e. Een boom met een eigenaardige bruine beharing, die aan de takken zwamachtige massa's heeft, welke steeds door mieren bewoond en vermoedelijk ook door de mieren gemaakt worden. Deze zwam wordt op de bekende wijze in tondeldoozen gebruikt.

Parkia sylvatica
Let op: Spelling van 1914 Pulle Fam. Leguminosae. Ajoewa, n.e. Een groote boom, waarvan het hout niet gebruikt wordt.

Parkiet
Let op: Spelling van 1914 sur. Zie PSITTACIDAE.

Parkinsonia aculeata
Let op: Spelling van 1914 L. Fam. Leguminosae. Boontsji di streena, ben. e. Wondertree, Jeruzalem thorn, bov. e. Boom met saamgestelde bladeren die ieder bestaan uit twee breede bladstelen met een groot aantal kleine blaadjes; aan den voet van de bladstelen zijn doornen geplaatst; bloemen geel in lange trossen; peulen smal, platgedrukt.

Parnassus
Let op: Spelling van 1914 Op de kaarten bij Hartsinck en Stedman aangegeven als een andere naam voor den Blauwen Berg aan de Suriname rivier (Bergendal). Tegenwoordig geeft men dien naam aan den heuvel tegenover den Blauwen berg, op den anderen oever.

Paroewa
Let op: Spelling van 1914 n.e. Zie AVICENNIA.

Parthenium hysterophorus
Let op: Spelling van 1914 L. Fam. Compositae. Bassoora di lieber, ben. e. Kruid met zeer diep vedervormig ingesneden bladeren, waarvan de lobben weer diep ingesneden zijn; bloemhoofdjes wit in een eenigszins ijle bloeiwijze geplaatst.

Particuliere West-Indische bank
Let op: Spelling van 1914 Zie CREDIET-INSTELLINGEN, blz. 232.

Parwa
Let op: Spelling van 1914 n.e. Zie AVICENNIA en PLANTENGROEI.

Pasisi
Let op: Spelling van 1914 kar. en n.e. Zie BRACHYPLATYSTOMA.

Pasje
Let op: Spelling van 1914 sur. Een smal boschpaadje.

Paspalum conjugatum
Let op: Spelling van 1914 Bergius. Fam. Gramineae. Crabgrass, bov. e. Gras te herkennen aan de twee lijnvormige schijnaren, die uit het einde van den stengel ontspringen; de aartjes zijn plat gedrukt; het gras heeft een eenigszins bruine kleur.

Pasri
Let op: Spelling van 1914 n.e. Korf van palmbladeren gevlochten om vruchten te vervoeren, vooral de Para-markoesà, Passiflora laurifolia.

Passiflora foetida
Let op: Spelling van 1914 L. Fam. Passifloraceae. Sneki-markoesà, n.e. Koroona di la birgi, Kruizebloem, Maraaka, Markoesa, Sjon-sjon, Sosoro, ben. e. Een klimplant met behaarde, drielobbige bladeren met hartvormigen voet en groote eindlob; kleine, groene bloemen; de kleine, gele vruchten, die omgeven zijn door een groote menigte fijnvertakte haren, worden gegeten. Een aftr…

Passiflora laurifolia
Let op: Spelling van 1914 L. Fam. Passifloraceae. Markoesà, Kapoeweri- of Para markoesà, n.e. Bel appel, ben. e. Bell apple, bov. e. Een met ranken klimmende plant, langwerpige, kale tot 12 cm. lange bladeren met één hoofdnerf. De oranje-gele vruchten zijn met een eetbaar moes gevuld.

Passiflora quadrangularis
Let op: Spelling van 1914 L. Fam. Passifloraceae. Tuinmarkoesà, sur. Bigi markoesà, Djari markoesà, n.e. Granadilla, bov. e. Slingerplant met ranken en langwerpig ronde, tot 17 cm. lange bladeren; de bladstelen hebben aan den voet behalve de twee steunblaadjes een aantal klieren; de stengels zijn gevleugeld. Als van vele passifloren zijn de bloemen zeer fraai. De groote, af…

Passiflora rubra
Let op: Spelling van 1914 L. Fam. Passifloraceae. Snakeberrywine, bov. e. Slingerplant met ranken en viltig behaarde bladeren, die aan den top duidelijk tweelobbig zijn en dikwijls meer breed dan lang.

Passiflora suberosa
Let op: Spelling van 1914 L. Fam. Passifloraceae. Bessji di tinta, Nehoeba, ben. e. Slingerplant met ranken en geheel kale, lederachtige bladeren, die drielobbig zijn met grooteren eindlob; de bloemen zijn niet door een haarachtige massa omgeven.

Passiflora vespertilio
Let op: Spelling van 1914 L. Fam. Passifloraceae. Zwarte markoesà, sur. Een wilde soort met aan den top ingesneden breed-tweelobbige bladeren en zwarte vruchten.

Passoota
Let op: Spelling van 1914 ben. e. Zie CHENOPODIUM AMBROSIOIDES.

Patakka
Let op: Spelling van 1914 n.e. Zie HOPLIAS MALABARICUS.

Patatta
Let op: Spelling van 1914 n.e. Zie IPOMOEA BATATAS.

Patatta tetei
Let op: Spelling van 1914 n.e. Zie IPOMOEA FASTIGIATA.

Patattenluis
Let op: Spelling van 1914 sur. Zie ACARINA.

Patawa
Let op: Spelling van 1914 n.e. Zie OENOCARPUS.

Patawana
Let op: Spelling van 1914 n.e. (?) Zie MARIPA PASSIFLOROIDES.

Patieja
Let op: Spelling van 1914 ben. e. Zie CITRULLUS.

Patieja di zoembi
Let op: Spelling van 1914 ben. e. Zie SOLANUM ARGILLICOLUM.

Patieja sjimaron
Let op: Spelling van 1914 ben. e. Zie SOLANUM ARGILLICOLUM.

Patienje
Let op: Spelling van 1914 Zie MUNTWEZEN, curacao. [p. 555]

Patrijs
Let op: Spelling van 1914 sur. Zie GALLI.

Paullinia pinnata
Let op: Spelling van 1914 L. Fam. Sapindaceae. Feifi-fienga wiwiri n.e. Een heester, die met ranken klimt. Een aftreksel der plant wordt gebruikt tegen het zuur bij kleine kinderen.

Pauwels (Bruno)
Let op: Spelling van 1914 geb. te Groningen 14 Febr. 1683, jezuiet 9 Oct. 1699, priester 23 Sept. 1713, gest. 19 Juni 1726 op Curaçao. Na eenige jaren onderwijs in de oude talen en letterkunde gegeven te hebben, werd hij door zijn oversten 14 Febr. 1716 naar Curaçao gezonden om er zijn ordebroeder, Picquerie, (zie aldaar) in de geloofsverkondiging bij te staan. Toen echter …

Pavonia spinifex
Let op: Spelling van 1914 Cav. Fam. Malvaceae. Ginger bush, bov. e. Heestertje met langwerpige, zwak behaarde, gekartelde bladeren en gele bloemen, waarin de meeldraden tot een buis vergroeid zijn; de vruchten zijn voorzien van een aantal zeer scherpe doornen.

Pavonia typhalaea
Let op: Spelling van 1914 Cav. Fam. Malvaceae. Agraboe-toriman, n.e. Een stekelig onkruid, dat veel langs de wegen voorkomt en zich aan de kleeren hecht. Vandaar de inlandsche naam, die verklikker beteekent.

Paypayrola guyanensis
Let op: Spelling van 1914 Aubl. Fam. Violaceae. Taja-hoedoe, n.e. Een kleine boom met gele bloemen, die veel in het oerwoud voorkomt.

Pea nut
Let op: Spelling van 1914 bov. e. Zie ARACHIS.

Pea withe
Let op: Spelling van 1914 bov. e. Zie RHYNCHOSIA RETICULATA.