DBNL - Encyclopaedie van Nederlandsch West-Indië

Categorie: Geschiedenis en volkskunde > Nederlands West-Indië, 1914
Datum & Land: 22/12/2007, NL
Woorden: 4409

Sistern pea nut
Let op: Spelling van 1914 bov. e. Zie ALYSICARPUS.

Sistern weed
Let op: Spelling van 1914 bov. e. Zie DESMODIUM TRIFLORUM.

Sits
Let op: Spelling van 1914 Gebloemd katoenen stof, oorspronkelijk Indisch weefsel, maar ook in Europa gemaakt, vroeger veel aangevoerd in Suriname en door de negerinnen gedragen. (Zie ook Veth. Uit Oost en West, blz. 43).

Sjamanisme
Let op: Spelling van 1914 Zie ANIMISME.

Sjangran
Let op: Spelling van 1914 ben. e. Zie OPUNTIA.

Sjiengool
Let op: Spelling van 1914 ben. e. Zie JACQUINIA.

Sjimaroekoe
Let op: Spelling van 1914 ben. e. Zie MALPIGHIA GLABRA en M. PUNICIFOLIA.

Sjimaroekoe kasjoe
Let op: Spelling van 1914 ben. e. Zie BUNCHOSIA.

Sjimaroekoe maatsjoe
Let op: Spelling van 1914 ben. e. Zie MALPIGHIA PUNICIFOLIA en TRICHELIA TRIFOLIATA.

Sjimaron
Let op: Spelling van 1914 pap. Beteekent wildgroeiend.

Sjin-sjin
Let op: Spelling van 1914 n.e. Zie MIMOSA PUDICA.

Sjoeroen
Let op: Spelling van 1914 n.e. = HIBISCUS SABDARIFFA.

Sjonleena
Let op: Spelling van 1914 ben. e. Zie BOUCHEA.

Sjonsjon
Let op: Spelling van 1914 ben. e. Zie PASSIFLORA FOETIDA.

Sjosjolie
Let op: Spelling van 1914 ben. e. Zie SESAMUM.

Skoinsi
Let op: Spelling van 1914 n.e. Zie MUNTWEZEN, blz. 488.

Skoobia
Let op: Spelling van 1914 ben. e. Zie SCOPARIA.

Skopappel
Let op: Spelling van 1914 ben. e. Zie ANONA SQUAMOSA.

Skopét
Let op: Spelling van 1914 ben. e. Zie RUELLIA.

Skroerki
Let op: Spelling van 1914 n.e. Zie ANATIDAE.

Slabben
Let op: Spelling van 1914 sur. = Holl. Schaalstukken. Op de [p. 634] houtgronden in den slaventijd de naam van de buitenste planken van een boom, die tot planken gezaagd werd. Deze slabben kregen de slaven.

Slabriki
Let op: Spelling van 1914 n.e. Zie CASSIA ALATA en C. RETICULATA.

Slakken
Let op: Spelling van 1914 Zie MOLLUSCA.

Slangen
Let op: Spelling van 1914 Zie OPHIDIA en SNEKI-KOTI.

Slangenaal
Let op: Spelling van 1914 Zie MYRICHTHYS en MYSTRIOPHIS.

Slangenhout
Let op: Spelling van 1914 sur. Een mooie houtsoort met slangvormige vlammen, in vroeger jaren gebruikt voor meubels, inzonderheid kleerkasten. Dr. De Loos, Voortbrengselen van Ned. W.-I. (Kol. Museum) Haarlem 1888, blz. 36 noemt den boom Mimosa guianensis Aubl.

Slangenvereering
Let op: Spelling van 1914 In het artikel BOSCHNEGERS, blz. 164 werd reeds de opmerking gemaakt dat de slang bij de Boschnegers heilig is en dat de slangengeest tot de goede geesten gerekend wordt. Hostmann schreef: ‘Algemeen wordt aan eene zeer fraai geschilderde slang (boa canina), somw…

Slanghalsvogel
Let op: Spelling van 1914 sur. Zie ANHINGA.

Slavenhandel
Let op: Spelling van 1914 Na de ontdekking van Amerika werden door de Spanjaarden aanvankelijk de inheemsche Indianen gebruikt voor den arbeid te velde en in de mijnen. Toen bleek, dat deze lieden tegen den harden arbeid, met slechte behandeling gepaard, niet bestand waren, ging men in de 16e eeuw reeds spoedig tot invoer van negers over. Al is het niet juist, dat het Las C…

Slavernij
Let op: Spelling van 1914 De geschiedenis van de slavernij in Suriname is voor een aanzienlijk deel de geschiedenis der kolonie zelve, sedert de eerste vestiging tot het jaar van de opheffing der slavernij, 1863. In Suriname waren er reeds ten tijde van Willoughby's kolonie zoowel Indiaansche slaven (zie ANABLEPS ANABLEPS.

Slijpgroeven
Let op: Spelling van 1914 Zie OUDHEDEN, blz. 542.

Slingeraap
Let op: Spelling van 1914 sur. Zie ATELES.

Slingercactus
Let op: Spelling van 1914 bov. e. Zie CEREUS TRIANGULARIS.

Slootwijk
Let op: Spelling van 1914 Zie PLANTAGE-RUBBER en TUCHTSCHOOL.

Sluice
Let op: Spelling van 1914 Zie GOUDINDUSTRIE, blz. 315.

Sluipvliegen
Let op: Spelling van 1914 Zie DIPTERA.

Small yellow popbush
Let op: Spelling van 1914 bov. e. Zie CROTALARIA INCANA.

Smeri-wiwiri
Let op: Spelling van 1914 n.e. Zie OCIMUM MICRANTHUM.

Smidt (mr. Hendrik Jan)
Let op: Spelling van 1914 Zie GOUVERNEURS. Over zijn bestuur zie Surin. Almanak voor 1893.

Smilax coriacea
Let op: Spelling van 1914 Spr. Fam. Liliaceae. White withe, bov. e. Een klimplant met ranken en leerachtige, hartvormige bladeren, die drie hoofdnerven bezitten; de bladeren zijn meer dan 2-maal zoo lang als breed.

Smilax guianensis
Let op: Spelling van 1914 Vitman. Fam. Liliaceae. Baskethoop, bov. e. Deze onderscheidt zich van S. coriacea door de meer ronde bladeren; de stengels zijn ook veel houtiger en dikker.

Smokkelaarswinkel
Let op: Spelling van 1914 In Suriname in den volksmond de naam van winkeltjes, waar in het klein, tegen contant geld, vooral eetwaren, zooals bakeljauw en andere gezouten visch, spek en zoutvleesch, uit Noord-Amerika aangevoerd, verkocht worden. Dergelijke winkeltjes worden thans meestal door Chineezen gehouden. De namen smokkelaar en smokkelaarswinkel in deze beteekenis zi…

Smousdam
Let op: Spelling van 1914 sur. Plantersterm; nooddam of dijkje tot tijdelijke bescherming tegen hooge springvloeden.

Smousvogel
Let op: Spelling van 1914 sur. Zie CROTOPHAGA.

Snakeberry-tree
Let op: Spelling van 1914 bov. e. Zie RAUWOLFIA.

Snaky
Let op: Spelling van 1914 bov. e. Zie CELTIS.

Snapdragon
Let op: Spelling van 1914 bov. e. Zie ANGELONIA.

Snappers
Let op: Spelling van 1914 bijters is in West-Indië de algemeene naam voor visschen uit de familie der Lutianidae.

Snaveldragers
Let op: Spelling van 1914 Zie RHYNCHOTA.

Sneki-fisi
Let op: Spelling van 1914 n.e. Zie SYMBRANCHUS.

Sneki-konkomro
Let op: Spelling van 1914 n.e. Zie MELOTHRIA.

Sneki-koti
Let op: Spelling van 1914 n.e. is een in Suriname, vooral onder de negerbevolking, algemeen aangewend zoowel preventief als curatief middel tegen de gevolgen van den beet van vergiftige slangen. De koppen of ook wel alleen de gifttanden van vergiftige slangen worden in rook gedroogd, tot poeder gestampt en met de asch of ook wel met de fijngestampte, gedroogde bladeren van …

Sneki-markoesà
Let op: Spelling van 1914 n.e. Zie PASSIFLORA FOETIDA.

Sneki-siki
Let op: Spelling van 1914 n.e. Gordelroos. De inlandsche behandeling bestaat in het inkerven van de huid rondom de puistjes, zooals het heet om de ziekte te beperken, en het smeren van inkt op de inkervingen en de zieke plekjes. [p. 644]

Sneki-taja
Let op: Spelling van 1914 n.e. Zie DRACONTIUM.

Sneki-wiwiri
Let op: Spelling van 1914 n.e. Zie ERYNGIUM.

Snoek
Let op: Spelling van 1914 pap. Zie SPHYRAENA. sur. Zie CENTROPOMUS UNDECIMALIS.

Snoekoe
Let op: Spelling van 1914 n.e. Zie CENTROPOMUS UNDECIMALIS.

Soapbush
Let op: Spelling van 1914 bov. e. Zie SIDA ACUTA.

Sobra di dios
Let op: Spelling van 1914 pap. Zie PLEURONECTIDAE.

Societeit (geoctroyeerde.)
Let op: Spelling van 1914 Zie BESTUURSREGELING, blz. 118 en SURINAME, gesch. overzicht.

Societeits-plantages
Let op: Spelling van 1914 Zie GRONDPOLITIEK, blz. 336.

Soeka
Let op: Spelling van 1914 n.e. Zie MOMORDICA.

Soekoe papilon
Let op: Spelling van 1914 pap. Een soort zachte, bruine suiker uit Venezuela, in groote hoeveelheden op Curaçao ingevoerd als blokjes in den vorm van Zwitsersche groene kaas; wordt door den minderen man gebruikt, ook voor het maken van koekjes.

Soekroe-mira
Let op: Spelling van 1914 n.e. Zie HYMENOPTERA.

Soela
Let op: Spelling van 1914 n.e. De vermoedelijk aan een Karaïbische taal ontleende naam in Suriname voor stroomversnellingen en watervallen. De soela's zijn zoowel lichte versnellingen als steile, verscheidene meters hooge vallen, waar men alle lading uit de boot moet nemen en soms de boot zelf over land gesleept moet worden. Het werken in de soela's vereischt bijzondere beh…

Soemaké
Let op: Spelling van 1914 Zie MUNTWEZEN, blz. 488.

Soeroen
Let op: Spelling van 1914 ben. e. Zie CRATAEVA.

Soeroen di moondi
Let op: Spelling van 1914 ben. e. Zie CRATAEVA.

Soesa
Let op: Spelling van 1914 n.e. Zie BOSCHNEGERS, blz. 163 en DANSEN, blz. 261.

Soewa-aranja
Let op: Spelling van 1914 n.e. Zie CITRUS VULGARIS.

Soké
Let op: Spelling van 1914 n.e. Zie CORYDORAS.

Soké-kwikwi
Let op: Spelling van 1914 n.e. Zie HOPLOSTERNUM LITTORALE.

Sokklé
Let op: Spelling van 1914 Naam van een kwartelsoort, Eupsychortyx cristatus, op Aruba en Curaçao.

Soko-soko
Let op: Spelling van 1914 n.e. Zie TABERNAEMONTANA AUBLETII.

Solanum argillicolum
Let op: Spelling van 1914 Dunal. Fam. Solanaceae. Bataata di zoembi, Patieja di zoembi, Patieja sjimaron, ben. e. Heestertje, dicht bezet met zeer scherpe stekels; bladeren eivormig, dikwijls onregelmatig gelobd en aan den achterkant op de nerven van groote stekels voorzien; de vruchten, ter grootte van een abrikoos, zijn geel-groen.

Solanum asperum
Let op: Spelling van 1914 Vahl. Fam. Solanaceae. Wonnoe-wonnoe, n.e. Een halfheester met zeer ruwe bladeren en witte bloemen.

Solanum diphyllum
Let op: Spelling van 1914 L. Fam. Solanaceae. Boesibita, n.e. Een in het oerwoud voorkomende heester met witte of roomkleurige bloemen. De takjes en bladeren worden in het badwater van kraamvrouwen gedaan.

Solanum lanceaefolium
Let op: Spelling van 1914 Jacq. Fam. Solanaceae. Matrozendruif, Waterdruif, sur. Blaka maka, Matrosi-droifi, n.e. Een veel langs de rivieroevers voorkomende, zeer stekelige heester met besvruchten. Volgens Martin, Westindische Skizzen, Leiden 1887, blz. 31, een der bestanddeelen van een middel in Suriname aangewend tegen slangenbeet. Martin geeft echter voor Matrozendruif S…

Solanum lycopersicum
Let op: Spelling van 1914 L. Fam. Solanaceae. Tomate, sur. en bov. e. Tomati, n.e. en ben. e. Kruidachtige plant met afgebroken gevinde bladeren, waarvan de blaadjes zeer onregelmatig gezaagd zijn; de bloemen geel. De bladeren worden met ricinusolie fijngestampt en aangewend als pap bij boeboe (zie
Solanum nigrum
Let op: Spelling van 1914 Var. americanum O.E. Schulz. Fam. Solanaceae. Maloieda, ben. e. Wildpepper, bov. e. Heestertje met tot 3 cm. lange eivormige, dunne, onregelmatig gegolfde bladeren; de zwarte vruchten ter grootte van een erwt staan in eenigszins schermvormige trossen.

Solanum oleraceum
Let op: Spelling van 1914 Rich. Fam. Solanaceae. Agoema, n.e. Een kruidachtige plant, waarvan de bladeren als groente gegeten worden. Het sap daarvan wordt als geneesmiddel gebruikt bij ontsteking in den mond bij jonge kinderen.

Solanum racemosum
Let op: Spelling van 1914 Jacq. Fam. Solanaceae. Canckerberry, bov. e. Heester met meestal lancetvormige, aan top en basis scherp toeloopende bladeren van zeer uiteenloopende lengte; de bloemen staan in trossen en zijn vrij lang gesteeld; de bloemsteel loopt naar den top breeder uit, de bessen, ter grootte van een erwt, zijn bruinrood. Er komen exemplaren voor die dicht bez…

Soldaten-thee
Let op: Spelling van 1914 sur. Zie WALTHERIA.

Solliciteur
Let op: Spelling van 1914 Een ambt van oude dagteekening in Suriname. Reeds in 1736 waren er solliciteurs bij de Kamer van Kleine Zaken of het Subalterne collegie, op 10 Juli 1691 opgericht (Zie RECHTSWEZEN, blz. 598). Van anderen aard was de functie van den later aangestelden gouverneme…

Son fowroe
Let op: Spelling van 1914 n.e. Zie EURYPYGA. [p. 645]

Sonchus oleraceus
Let op: Spelling van 1914 L. Fam. Compositae. Wild salad, bov. e. Kruid met vedervormig ingesneden bladeren met zeer onregelmatig getande blaadjes; bloemhoofdjes met tweerijig omwindsel; de vruchten hebben zijdeachtig vruchtpluis.

Sootoe
Let op: Spelling van 1914 n.e. Van den zuidelijksten, grooten Orinocomond, de Boca de Navios, tot het eilandje Maracà aan de noordoostkust van Brazilië en een weinig ten noorden van de Amazone-rivier, drijven op het modderige water van de ondiepe kust van Guiana, tot op ongeveer 10 K.M. in zee, millioenen van blaasvormige lichaampjes van geel- of groenachtig-bruine kleur, d…

Sopo-hoedoe
Let op: Spelling van 1914 n.e. Zie CARYOCAR.

Sopo-siri
Let op: Spelling van 1914 n.e. De vruchten van Sapindus Surinamensis Turez., een tot de Sapindaceae behoorende plant. Het vruchtvleesch schuimt met warm water, vandaar de inlandsche naam, die zeep-zaden beteekent.

Sopropó
Let op: Spelling van 1914 n.e. Zie MOMORDICA.

Sorghum
Let op: Spelling van 1914 Zie MAÏS.

Sorsaaka
Let op: Spelling van 1914 ben. e. Zie ANONA MURICATA.

Sosoro
Let op: Spelling van 1914 ben. e. Zie PASSIFLORA FOETIDA.

Sour prickle
Let op: Spelling van 1914 bov. e. Zie OPUNTIA.

Sour sap
Let op: Spelling van 1914 bov. e. Zie ANONA MURICATA.

Spaansch spek
Let op: Spelling van 1914 sur. Zie CUCUMIS MELO.